Лістапад (кінафэстываль)

Кінафэстыва́ль «Лістапа́д» — штогадовы міжнародны кінафэстываль, які праходзіць у Менску ў лістападзе паводле пастановы Савету Міністраў Рэспублікі Беларусь.

«Лістапад»
Гады	ад 1994 г.
Краіна	Беларусь
Горад	Менск
Мова(-ы)	Беларуская, расейская
Тэматыка	Кіно
Лэйбл	Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь
Злучаныя праекты	«Лістападзік»
listapad.com
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Заснавальнікі й арганізатары

• Міністэрства культуры Беларусі
• Менскі гарадзкі выканаўчы камітэт
• Беларускі саюз кінэматаграфістаў
• Нацыянальная кінастудыя «Беларусьфільм»
• Белтэлерадыёкампанія
• РУП «Беларускі відэацэнтар»

Пры садзейніцтве:

• Міністэрства замежных справаў Рэспублікі Беларусь
• Парлямэнцкага Сходу Саюза Беларусі й Расеі
• Пастаяннага камітэта Саюзнай дзяржавы

Мэты

• падтрымка ігравога кіно, фармаваньне яго высокага сацыяльна-культурнага статусу
• захаваньне адзінага кінэматаграфічнай прасторы Расеі, краінаў СНД і Балтыі, далёкага замежжа
• разьвіцьцё творчых кантактаў, абмен досьведам і ідэямі паміж кінэматаграфістамі Рэспублікі Беларусь і замежных краінаў
• аказаньне садзейніцтва творчай моладзі ў сфэры кінэматаграфіі
• прадстаўленьне беларускім кінагледачам лепшых кінастужак вытворчасьці апошніх двух гадоў, адзначаных на міжнародных фэстывалях, якія атрымалі высокую адзнаку кінэматаграфістаў і гледачоў
• ўмацаваньне культурных сувязяў паміж Рэспублікай Беларусь і замежнымі краінамі, а таксама творчых сувязяў паміж кінэматаграфістамі краінаў-удзельніц кінафоруму
• папулярызацыя дасягненьняў нацыянальных кінэматаграфіяў

Гісторыя

Першапачаткова «Лістапад» прадугледжваўся як кінафорум краінаў СНД і Балтыі. Адбіраліся, як правіла, карціны, якія па тых альбо іншых прычынах не траплялі ў шырокі пракат, але яны ілюстравалі культуру той ці іншай краіны. Менавіта ў такой якасьці ён упершыню паўстаў перад грамадзкасьцю ў лістападзе 1994 году. Цягам часу кінафэстываль пашыраўся, заваяваў аўтарытэт, і ў 2003-м годзе афіцыйна набыў статус міжнароднага. Тады ў Менск прывезьлі карціны з Расеі, Польшчы, ЗША, Ірана, Сэрбіі, Баўгарыі, Чэхіі, Кітая, Японіі.

У 2010 фэстываль паўстаў перад гледачамі ў абноўленым фармаце. Ягоную праграму склалі:

• асноўны конкурс гульнявога кіно (12 фільмаў)
• конкурс маладога кіно (9 дэбютных фільмаў рэжысэраў з усяго сьвету, у тым ліку ўпершыню зь Індыі, Пэру, Вэнэсуэлы, Гішпаніі, Уругвая
• конкурсны паказ негульнявых фільмаў (20 карцін)
• конкурс маладога негульнявога кіно (12 карцін)

У асноўным конкурсе гульнявога кіно была прадстаўлена кінастужка беларускага рэжысэра Андрэя Кудзіненкі «Масакра». Адметнай асаблівасьцю XVII ММКФ «Лістапад» зьяўлялася тое, што яго пераможца вызначыла прафэсійнае журы, а не гледачы, як гэта было ў папярэднія гады. Арганізатары фэстывалю аргумэнтавалі гэта новаўвядзеньне тым, што гледачы ня могуць паглядзець усе конкурсныя фільмы, у лепшым выпадку яны пазнаёмяцца з 30% кінастужак, а гэта ўжо неаб’ектыўна. Прафэсійнае журы, перш чым прыняць рашэньне, абавязкова глядзіць ўсе кінастужкі.

Дырэкцыя

• Генадзь Давыдзька — старшыня фэстывалю
• Анжэліка Крашэўская — дырэктар фэстывалю
• Ірына Дзям’янава — дырэктар праграмы дакумэнтальнага кіно
• Ігар Сукманаў — дырэктар праграмы гульнявога кіно
• Ксенія Даніна — праграмны дырэктар фэстывалю дзіцячага й юнацкага кіно «Лістападзік»

Пераможцы

«Золата Лістапада»

Галоўная ўзнагарода кінафэстывалю называецца «Золата Лістапада».

Год	Краіна	Рэжысэр	Фільм
2016	Вугоршчына	Бенедэк Флігаўф	«Лілі Лейн»[1]
2015	Баўгарыя	Петэр Вылчанаў	«Урок»[2]
2014	Украіна	Міраслаў Слабапшыцкі	«Племя»
2013	Польшча	Павал Паўлікоўскі	«Іда»[3]
2012	Нямеччына	Сяргей Лазьніца	«У тумане»[4]
2011	Расея	Бакура Бакурадзэ	«Паляўнічы»[5]
2010	Нямеччына	Сяргей Лазьніца	«Шчасьце маё»[6]
2009	Баўгарыя	Стэфан Камандараў	«Сьвет вялікі і выратаваньне хаваецца за вуглом»
2008	Расея	Станіслаў Гаварухін	«Пасажырка»
2007	Нямеччына	Хэнкель Донэрсмарк	«Жыцьцё іншых»
2006	Расея	Аляксей Балабанаў	«Мне не баліць»
2005	Расея	Станіслаў Гаварухін	«Ня хлебам адзіным»
2004	Расея	Павал Чухрай	«Кіроўца для Веры»
2003	Расея	Андрэй Зьвягінцаў	«Вяртаньне»
2002	Расея	Аляксандар Рагожкін	«Зязюля»
2001	Расея	Алег Янкоўскі	«Прыходзь на мяне паглядзець»
2000	Расея	Аляксандар Прошкін	«Расейскі бунт»
1999	Расея	Станіслаў Гаварухін	«Варашылаўскі стралок»

2010 год

• «Прагульшчыкі» Ляван Кагуашвілі (Грузія) — лепшая мастацкая стужка
• «Днюка» Андрэй Куціла й Аляксандар Налівайка (Беларусь-Польшча) — лепшая дакумэнтальная карціна паводле меркаваньня кінакрытыкаў і кінаведаў
• «Днюка» Андрэй Куціла й Аляксандар Налівайка (Беларусь-Польшча) — спэцпрэмія Беларускага саюза кінэматаграфістаў
• «Выкрадальнік сьвятла» Актан Арым Кубат (Кыргыстан) — адмысловы прыз выканаўчага камітэта СНД «Кіно бязь межаў»
• «Прыстанак» Раланд Барашвілі (Грузія) — асобны прыз МДТРК «Мір» «Мова кіно — мова паразуменьня»
• «У выпадку разгермэтызацыі» Сара Мун Хау (Бэльгія) — спэцпрэмія ад Беларускага саюза кінэматаграфістаў
• «Заварвай гарбату» Вольга Кароткая (Расея-Вялікабрытанія) — спэцпрэмія ад Беларускага саюза кінэматаграфістаў
• «Брат» Марсэль Раскіна (Вэнэсуэла) — спэцыяльны прыз ад «Белтэлекаму»^[7]

Лістападзік

«Лістападзік» ёсьць конкурсам фільмаў для дзяцей і падлеткаў, што ладзіцца ў рамках фэсту «Лістапад». На 2019 год у ім удзельнічалі поўнамэтражныя анімацыйныя і гульнявыя фільмы, створаныя за 2 папярэднія гады. Фільмы прымалі ў выглядзе лічбавага кіно і на кінастужцы 35 мм. Міжнароднае журы налічвала 3 чалавекі, якія прысуджалі 4 узнагароды: «Залаты Лістападзік» за лепшы фільм, адмысловая ўзнагарода журы, лепшая дзіцячая роля і лепшая роля дарослага актора^[8].

У 2013 годзе галоўныя ўзнагароды атрымалі: за лепшы фільм для дзяцей — «Клара і мядзьвежыя таямніцы» (Швайцарыя), рэжысэр Тобіяс Інайхен; за лепшы фільм для юнацтва — «Не чакай пахвал» (Кітай), рэжысэр Ян Цзінь; «Залаты Лістападзік» глядацкіх сымпатыяў — «Кіндэрвілейскі прывід» (Беларусь), рэжысэр Алена Турава^[9].