Белтэлерадыёкампанія
дзяржаўная арганізацыя Беларусі From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Белтэлерадыёкампанія — буйны дзяржаўны мэдыяхолдынг Рэспублікі Беларусь, заснаваны ў 1994 годзе замест Дзяржаўнага камітэту па тэлебачаньні і радыёвяшчаньні. Кампанія падтрымлівае прэзыдэнцтва Аляксандара Лукашэнкі й распаўсюджвае погляды палітычнага кіраўніцтва, у тым ліку й прапаганду ў Беларусі.
Remove ads
Склад
Белтэлерадыёкампанія аб’ядноўвае агульнадзяржаўныя тэлеканалы «Беларусь 1», «Беларусь 2», «Беларусь 3» і «Беларусь 5», таксама спадарожнікавы «Беларусь 24». Акрамя гэтага, перакрывае частку трансьляцыі расейскага тэлеканала НТБ пад маркай «НТВ-Беларусь». У склад кампаніі ўваходзяць Першы Нацыянальны канал беларускага радыё і радыёстанцыі «Беларусь», «Культура», «Радыюс-FM» і «Сталіца» (беларускамоўнае). У складзе кампаніі знаходзяцца і 5 абласных тэлерадыёкампаніяў.
У падпарадкаваньні мае акадэмічны хор[2], сымфанічны аркестар[3] (галоўны дырыгент Генадзь Праватораў), ансамбль народнай музыкі «Бяседа»[4] (кіраўнік Леанід Захлеўны), дзіцячы хор «Голас дзяцінства»[5] (кіраўніца Алена Новікава), ансамбль «Сымфаніета»[6] (кіраўнік Аляксей Равуцкі).
Remove ads
Дзейнасьць
Паводле Статуту прадметам дзейнасьці кампаніі ёсьць:
- ладжаньне тэлерадыёвяшчаньня;
- асьвятленьне ўнутранага і вонкага ўрадаваньня краіны;
- уплыў на ўтварэньне грамадзкай думкі;
- стварэньне, назапашваньне, распаўсюд і захоўваньне мастацкіх твораў;
- эстэтычнае выхаваньне і мастацкая адукацыя;
- ладжаньне канцэртаў, гастроляў мастацкіх калектываў кампаніі з выпускам і збытам квіткоў;
- стварэньне тэлерадыёперадачаў сумесна з замежнымі ўстановамі;
- вызначэньне памеру аўтарскага ўзнагароджаньня за створаныя на заказ творы;
- здымкі, запіс, тыражаваньне і распаўсюд тэлерадыёперадачаў;
- грамадазнаўчае дасьледаваньне тэлерадыёаўдыторыі;
- ладжаньне сьвятаў і спабораў тэлерадыёперадачаў, літаратурных і музычных твораў для тэлебачаньня і радыёвяшчаньня, выставаў тэлерадыёвяшчаньня;
- адсыл за мяжу карэспандэнтаў і мастацкіх калектываў;
- вызначэньне парадку вытворчасьці, тыражаваньня тэлефільмаў і сьпісаньня выдаткаў на іх стварэньне;
- ухваленьне цэнаў на ствараную тэлерадыёпрадукцыю, тэлерадыёпаслугі і рэкляму;
- нармаваньне працы работнікаў, вызначэньне расцэнак на працу артыстаў, вытворчых і мастацкіх супрацоўнікаў;
- кіраваньне падпарадкаванымі ўстановамі, ахова іх уласнасьці і нагляд за мэтавым выкарыстаньнем імі вылучаных урадам грошай;
- зьвесткаабмен з тэлерадыёўстановамі краіны;
- нагляд за выкананьнем стандартаў і нарматываў тэлебачаньня і радыёвяшчаньня;
- будаўніцтва ўласных сродкаў тэлебачаньня і радыёвяшчаньня;
- ладжаньне вонкавагаспадарчай дзейнасьці і ўдзел у гаспадарчых таварыствах з замежнымі ўкладаньнямі;
- удзел у міжнародных няўрадавых арганізацыях, установах замежных дзяржаваў;
- распрацоўка і ўнясеньне прапановаў аб зьмене заканадаўства аб тэлебачаньні і радыё;
- рэклямная і выдавецкая дзейнасьць;
- ажыцьцяўленьне дзяржаўных мерапрыемстваў, заснаваньне дзяржаўных установаў.
Паўнамоцтвы
Паводле Статуту кампанія мае наступныя паўнамоцтвы:
- атрыманьне адказу на запыт ва ўрадавыя ўстановы;
- накіраваньне прадстаўнікоў на нарады дзяржаўных установаў;
- прыцягненьне ўрадавых і замежных адмыслоўцаў да працы ў кампаніі;
- бясплатнае ажыцьцяўленьне здымак, запісу і наўпроставай перадачы маніфэстацыяў, пасяджэньняў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, Савета міністраў Рэспублікі Беларусь, нарадаў у дзяржаўных установах, рэпартажаў зь месцаў правядзеньня масавых мерапрыемстваў;
- уступленьне ў міжнародныя няўрадавыя арганізацыі;
- хадайніцтва аб дзяржаўных ўзнагародах журналістам і мастацкім працаўнікам;
- вызначэньне памеру заахвочвальных выплатаў супрацоўнікам;
- стварэньне інфармацыйных агенцтваў, выданьне часопісаў і газэтаў;
- ажыцьцяўленьне лятарэяў дзеля закупу новага абсталяваньня;
- прысваеньне сродкам тэлерадыёвяшчаньня радыёчастасьцяў, частасьцёвых каналаў у этэры і ў сетках кабэльнага вяшчаньня;
- продаж вольнага этэрнага часу[7].
Гісторыя
Белтэлерадыёкампанія была створаная 5 жніўня 1994 году замест Дзяржаўнага камітэту па тэлебачаньні і радыёвяшчаньні[8]. Першым кіраўніком быў прызначаны Рыгор Кісель[9]. 28 верасьня А. Лукашэнка падпарадкаваў кампанію сабе[10]. Уласны вэб-сайт займела ў 2000 годзе[11].
На 4 кастрычніка 2007 г. зьяўлялася адзіным прадстаўніком Беларусі ў Эўрапейскім вяшчальным зьвязе(be)[12].
17 жніўня 2020 году адбыліся акцыі пратэсту й забастоўкі супраць вынікаў прэзыдэнцкіх выбараў у Беларусі 2020 году. Дзяржаўнае тэлебачаньне таксама страйкавала, «Беларусь 1» паказваў спачатку пустую студыю, а потым паўторы старых праграмаў[13].
Remove ads
З-за дзяржаўнае прапаганды шматлікія журналісты вырашылі летам і восеньню 2020 году пакінуць працу ў Белтэлерадыёкампаніі[14]. Зыход прадоўжыўся і ў 2021 годзе: у студзені налічвалася больш за 100 адкрытых вакансіяў у Белтэлерадыёкампаніі, а па стане на чэрвень ад яе былі разьмешчаны ўжо 160 вакансіяў[15].
Remove ads
З 1993 году Белтэлерадыёкампанія была чальцом Эўрапейскага вяшчальнага зьвязу(be), пакуль яе членства не было прыпынена 28 траўня 2021 году па выніках пасьлявыбарчага маніторынгу[16]. Абурэньне аб’яднаньня вызвалі сярод іншага паказы раскаяньняў палітычных зьняволеных, зробленых пад відавочным ціскам[17]. 30 чэрвеня 2021 году Белтэлерадыёкампанію выключылі з Эўрапейскага вяшчальнага зьвязу(be)[18].
Старшыні
- Рыгор Кісель (1994—2000)
- Віктар Чыкін (2000—2001)[19]
- Ягор Рыбакоў (2001—2004)
- Уладзімер Мацьвяйчук (2004—2005)
- Аляксандар Зімоўскі (2005—2010)
- Генадзь Давыдзька (2010—2018)
- Іван Эйсмант (з 2018[20])
Цэнзура й прапаганда
Міжнародныя экспэрты й беларуская апазыцыя традыцыйна называюць дзяржаўнае тэлебачаньне адным з найважнейшых прапагандысцкіх інструмэнтаў рэжыму Лукашэнкі. Яго абвінавачваюць у дэзынфармацыі, апраўдваньні й прапагандзе палітычных рэпрэсіяў, стварэньні няроўных умоваў і пакрывальніцтве фальсыфікацыяў пры правядзеньні выбараў, ачарненьні крытыкаў рэжыму[21][22].
Паводле журналісткі агенцыі тэленавінаў(ru), якая пакінула АТН падчас пратэстаў у Беларусі ў жніўні 2020 году, на тэлебачаньні існавала сур’ёзная цэнзура[23]. Напрыклад, існаваў сьпіс людзей, імёны якіх нельга згадваць у навінах, які ўключаў апазыцыйных палітыкаў, існаваў чорны сьпіс эканамістаў і палітолягаў, у якіх нельга было браць камэнтары, не дапушчалася ўжываньне ў сюжэтах словаў «сталінізм», «культ асобы», «ГУЛаг»[23]. Існаваньне цэнзуры таксама пацьвердзіў журналіст АТН Аляксандар Лучонак, які таксама звольніўся ў пратэст на прапаганду[24].
Remove ads
Санкцыі
Супрацоўнікі й топ-мэнэджэры дзяржаўных тэлеканалаў, у тым ліку Белтэлерадыёкампаніі, неаднаразова станавіліся суб’ектамі санкцыяў ўносіліся да Чорнага сьпісу Эўразьвязу[25][26][27][28], траплялі ў сьпіс спэцыяльна вызначаных грамадзянаў і заблякаваных асобаў ЗША[26], санкцыйныя сьпісы Вялікабрытаніі[29], Швайцарыі[30][31].
У 2022 годзе сама кампанія патрапіла ў санкцыйныя сьпісы Эўразьвязу, Канады, Швайцарыі ды Украіны[32].
Remove ads
Глядзіце таксама
- Тэлеканалы Беларусі
Крыніцы
Вонкавыя спасылкі
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads