Марыё Варгас Льёса

Марыё Варгас Льёса (па-гішпанску: Jorge Mario Pedro Vargas Llosa; 28 сакавіка 1936 — 13 красавіка 2025) — пэруанскі празаік і драматург, публіцыст, палітычны дзяяч, ляўрэат Нобэлеўскай прэміі па літаратуры 2010 году.

Марыё Варгас Льёса
Jorge Mario Pedro Vargas Llosa
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	28 сакавіка 1936 Арэкіпа, Пэру
Памёр	13 красавіка 2025(2025-04-13)[1][2] (89 гадоў) Ліма, Пэру[3]
Бацькі	Ernesto Vargas Maldonado[d][4] Dora Llosa Ureta[d][4]
Сужэнец	Julia Urquidi Illanes[d][5][6] і Patricia Llosa Urquidi[d][6]
Дзеці	Álvaro Vargas Llosa[d], Morgana Vargas Llosa[d] і Gonzalo Vargas Llosa[d]
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	празаік, палітычны дзяяч
Гады творчасьці	1963 — цяперашні час
Мова	гішпанская мова[7][8], француская мова і ангельская[9]
Прэміі	Прэмія Рэнадо (1963), Ерусалімская прэмія (1995), Нобэлеўская прэмія па літаратуры (2010)
Узнагароды	Нобэлеўская прэмія ў галіне літаратуры (2010) прэмія Ромула Гальегаса[d] (1967) прэмія Грынцанэ Кавур[d] (1986) Premio Planeta de Novela[d] (1993) ганаровы доктар Унівэрсытэту Рэну 2[d] (1994) Ерусалімская прэмія (1995) прэмія міру нямецкіх кнігагандляроў[d] (1996) прэмія Марыяна дэ Кавіі[d] (1997) Menéndez Pelayo International Prize[d] (1999) Ortega y Gasset Awards[d] (1999) прэмія Ірвінга Крыстала[d] (2005) ганаровы доктар Бэрлінскага ўнівэрсытэту імя Гумбальта[d] (13 кастрычніка 2005) Maria Moors Cabot Prizes[d] (2006) ганаровы доктар Універсітэта Алікантэ[d] (2008) прэмія Чына дэль Дука[d] (2008) Carlos Fuentes International Prize for Literary Creation in the Spanish Language[d] (2012) Жывая легенда Бібліятэкі Кангрэсу[d] (11 красавіка 2016) Caonabo de Oro Award[d] (2002) Freedom Prize[d] (2008) ганаровы доктар Нацыянальнага ўнівэрсытэту Сан-Маркас[d] (2001) honorary doctorate of the University of Valladolid[d] (1995) ганаровы доктар Унівэрсытэту Бардо Мантэнь[d] (13 лістапада 2009) ганаровы доктар Гранадзкага ўнівэрсытэту[d] (2009) Міжнародная прэмія Віярэджа-Вэрсылія[d] (2010) ганаровы доктар Унівэрсытэту Ляс-Пальмасу-дэ-Гран-Канарыя[d] (2012) ганаровы доктар Унівэрсытэту Мурсіі[d] (1995) Premio Biblioteca Breve[d] (1962) Castilian Narrative Critic Award[d] (1964) прэмія „Фармэнтар“[d] (1967) Castilian Narrative Critic Award[d] (1967) National Culture Award[d] (1967) Scanno Prize[d] (1989) Premio Arcebispo Xoán de San Clemente de novela española[d] (1995) honorary doctor of the University of Pau[d] (23 кастрычніка 2001) honorary doctorate from University of French Polynesia[d] (15 чэрвеня 2001) honorary doctor of the Sorbonne Nouvelle University[d] (2005) honorary doctorate of the University of Reims[d] (19 верасьня 2007) Premio Ceppo Pistoia[d] (2009) Q9052823? (2010) Alfonso Reyes International Prize[d] (2010) Сэнт-Луіская літаратурная прэмія[d] (2011) Q17651535? (2013) Don Quijote Journalism Prize[d] (2015) honorary doctorate of the University of Burgos[d] (2016) Ордэн Пабла Неруды за заслугі ў культуры і мастацтве[d] (2018) ганаровы доктар Універсітэта Маямі[d] (10 траўня 2018) prix André-Malraux du roman engagé[d] (2021) honorary doctorate from the Pontifical Catholic University of Peru[d] ганаровы доктар Оксфардзкага ўнівэрсытэту[d] ганаровы доктар Лёвенскага каталіцкага ўніверсітэта[d] honorary doctor from the NOVA University Lisbon[d] ганаровы доктар Нацыянальнага аўтаномнага ўніверсітэта Мексікі[d] National Book Critics Circle Award in Criticism[d] (1997) Q131905403? (2010) Hayek Medal[d] (2016)
Подпіс
Марыё Варгас Льёса ў Вікісховішчы
Афіцыйны сайт

Раманы й аповесьці

• 1963 «Горад і сабакі» (La ciudad y los perro), прэмія «Бібліятэка Брэвэ»
• 1966 «Зялёны дом» (La casa verde), прэмія Ромула Гальегаса
• 1967 «Шчанюкі» (Los cachorros)
• 1969 «Размова ў Саборы» (Conversación en La Catedral)
• 1973 «Капітан Панталеон і рота добрых слуг» (Pantaleón y las visitadoras)
• 1977 «Цёця Хулія і пісака» (La tía Julia y el escribidor)
• 1981 «Вайна сканчэньня сьвету» (La guerra del fin del mundo)
• 1984 «Гісторыя Майты» (Historia de Mayta)
• 1986 «Хто забіў Паляміна Малера?» (Quién mató a Palomino Molero?)
• 1987 «Гаварун» (El Hablador)
• 1988 «Пахвальнае слова мачасе» (Elogio de la madrastra)
• 1993 «Літума ў Андах» (Lituma en los Andes)
• 1997 «Запіскі дона Рыгабэрта» (Los cuadernos de don Rigoberto)
• 2000 «Ля фіеста дэль Чыва» (La Fiesta del Chivo)
• 2003 «Эль Параіса ў іншым вугле» (El Paraiso en la otra esquina)
• 2006 «Выхадкі дрэннай дзяўчынкі» (Travesuras de la niña mala)
• 2010 «Сон кельта» (El sueño del celta)

Зборнікі

• 1958 «Правадыры» (Los jefes)

П’есы

• 1952 «Уцёкі інкаў» (La huida del inca)
• 1983 «Кэці й гіпапатам» (Kathie y el hipopótamo)
• 2007 «Адысэй і Пэнэлёпа» (Odiseo y Penélope, teatro)