Нараеўшчына

Нараеўшчына^[a][2] — вёска ў Мазырскім раёне Гомельскай вобласьці. Уваходзіць у склад Козенскага сельсавету.

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Нароўшчына.

Нараеўшчына лац. Narajeŭščyna
Дата заснаваньня:	перад 1670 годам
Краіна:	Беларусь
Вобласьць:	Гомельская
Раён:	Мазырскі
Сельсавет:	Козенскі
Насельніцтва:	▲4493 чал. (2019)
Часавы пас:	UTC+3
Тэлефонны код:	+375 2351
Паштовы індэкс:	247767
СААТА:	3235812036
Нумарны знак:	3
Геаграфічныя каардынаты:	52°1′40″ пн. ш. 29°11′53″ у. д.
Нараеўшчына на мапе Беларусі ± Нараеўшчына Нараеўшчына

Назва

Таксама сустракаюцца назвы Нароўшчына^[2][3][4][5] і Нараўшчына.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае ў Рэчы Паспалітай

Герб уласны роду Абуховічаў (паводле апісаньня К. Нясецкага).

Найранейшыя пакуль зьвесткі пра паселішча сустрэтыя ў рэестрах двайнога і трайнога падымнага Мазырскага павету 1670 году. У першым выпадку сказана, што пан Базыль Абуховіч выплачваў з 14 дымоў з добраў сваіх Сядзельнікаў, Акунінкі, Нарозьняў (Narozniow)^[b] 14 злотых. У другім дадалася яшчэ частка Абухаўшчыны, але падатак выплачваўся з тых жа 14 дымоў і мусіў складаць 21 злоты^[c][6].

Загаловак ведамасьці 1795 г.

Фрагмэнт ведамасьці 1795 г.

Нараеўшчына, Тварычаўка, Ясеншчына на схематычным пляне Мазырскага павету каля 1800 г.

Аколіца Нараеўшчына на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.

Скрыгалаў, Нараеўшчына, Пянькі ў парафіі Мазырскага касьцёлу сьв. Міхала. 1857 г.

Значна пазьней у дакумэнце пад назвай «Akt popisu powiatu Mozyrskiego» 1765 году згаданая «okolica Narejowszczyzna». Тады ў ёй жылі шляхецкія радзіны — Робакі (прозьвішча-лідар), Зублевічы, Зайкоўскія, Вяраксы, Арлоўскія, Рудзееўскія^[7].

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793 год) Нараеўшчына апынулася ў межах Расейскай імпэрыі, ад 3 траўня 1795 году ў адноўленым Мазырскім павеце Менскага намесьніцтва, з 12 сьнежня 1796 губэрні.

У «Ведамасьці аколічнага шляхецтва Нараеўшчыны» 1795 году ўтрымліваюцца зьвесткі пра жыхароў 20 двароў названай аколіцы. Як і раней, колькасна пераважалі Робакі. Яшчэ тут жылі Ляўковічы, Стахоўскія, Дзерангоўскія, Вяраксы, Паноўскія, Багушэўскія, Ганецкія, Цехановічы, Вайніловічы. Жонкі гаспадароў паходзілі з радзінаў Рагачэўскіх, Чаркоўскіх, Бярнацкіх, Ставіцкіх, Апокаў, Банчальскіх, Гразных, Дамброўскіх, Залескіх. Большасьць шляхты абодвух полаў, з-за адсутнасьці падданых, самі займаліся земляробствам. Некаторыя былі на ўслугах. Мікалай Вяракса знаходзіўся на службе ў Сухавічах у тамтэйшых базылянаў, Міхал Цехановіч, Аўгустын Паноўскі, Юзаф Багушэўскі — на службе эканамічнай^[8].

На тапаграфічнай мапе Менскай губэрні, выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, пазначаная аколіца Нараеўшчына.

У «Списках населенных мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што дваране аколіцы Нараеўшчына, якіх агулам налічвалася 85 асобаў, былі вернымі парафіі Мазырскага касьцёлу сьвятога Міхала^[9].

Ад парэформавага пэрыяду Нараеўшчына адміністрацыйна належала да Слабады Скрыгалаўскай воласьці.

Нараеўшчына на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.

У мазырскай кнізе «Памяць» прыведзеныя зьвесткі з крыніцы пад назвай «Список волостей, обществ и селений Минской губернии на 01. 01. 1870 г.». Паводле яе, у аколіцы Нараўшчына^[d] тады налічвалася 14 гаспадароў з былых аднадворцаў, прыпісаных да Слабады Скрыгалаўскай воласьці^[10].

У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст. На ёй таксама пазначанае паселішча пад назвай Нараеўшчына.

Паводле перапісу 1897 году, у Нараеўшчыне — 16 двароў з 53 жыхарамі^[5].

Найноўшы час

9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня Берасьцейскага міру з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), Германія перадала паўднёвую частку Беларусі Украінскай Народнай Рэспубліцы. У адказ на гэта, 9 сакавіка Другой Устаўной граматай тэрыторыя абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. Нараеўшчына ў складзе Слабады Скрыгалаўскай воласьці, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзеяла «варта Украінскай Дзяржавы» гэтмана Паўла Скарападзкага^[11].

Наровщина на мапе РККА Беларусі і Літвы 1935 г.

У 1917 годзе ў Нараеўшчыне налічвалася 120 жыхароў. На 1925 год — 24 двары. у 1929 годзе вяскоўцы ўступілі ў калгас. дзейнічала школа, у якой на 1935 год было 25 вучняў^[5].

З 1938 году — у складзе Палескай вобласьці з цэнтрам у Мазыры.

Асобы

• Міхаіл Барысаў (1923—2012) — лётчык марской авіацыі, Герой Савецкага Саюзу (1945), падпалкоўнік
• Міхаіл Мураўёў (1919—1981) — Герой Савецкага Саюзу (1944)

Заўвагі

1. На сайце Мазырскага райвыканкаму вёска з насельніцтвам 5921 чалавек па-расейску названая Наровчизной^[1].
2. Бліжэйшых варыянтаў інтэрпрэтацыі назвы няма.
3. У адрозьненьне ад двайнога падымнага 1670 г., сумы трайнога пабору ня ўказаныя, але вядома, што адзіны пабор з дыму складаў 15 грошаў, г. зн. паўзлоты.
4. Гэта — ці ня першы выпадак, калі з назвы паселішча зьнікла літара «е» і, адпаведна, націск зрушаны з трэцяга складу на перадапошні.