Пётар Лелюш

Лелюш (у каталіцтве Пётар; ? — 1452) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, ваявода троцкі (1433—1440), староста гарадзенскі (1450—1452).

Пётар Лелюш
лац. Piotar Leluš

Герб «Даліва»
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	XIV стагодзьдзе
Памёр	1452(1452)

Вотчынныя ўладаньні, відаць, былі ў Лідзкім павеце, таксама меў уладаньні ў Зубарэвічах паміж Мазыром і Бабруйскам^[1].

Імя

Асноўны артыкул: Імёны ліцьвінаў

Паводле менскага дасьледніка Алёхны Дайліды, які разьвівае германскую (перадусім усходнегерманскую) этымалёгію імёнаў літоўскіх князёў і баяраў, імя Лелюш утварылася ад старагерманскага lola 'павольнасьць' і адпавядае германскаму імю Lello (Lullus)^[2].

Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Petri alias Lelusch palatini [Troczensium] [sigilla] (20 студзеня 1433 году)^[3]; Leluschius Trocensis palatini (27 лютага 1434 году)^[4]; Petrus alias Lyeluszch (28 траўня 1434 году)^[5]; Petrus alias Lelusch Trocensis palatinus (15 лютага 1436 году)^[6]; Пану Лелюшу (1440—1492 гады)^[7]; Ego Petrus alias Lelusche palatinus Trocensis (25 ліпеня 1442 году)^[8]; в Острыне. Лелюшу два чоловеки^[9], панъ Лелюши^[10] (9 лістапада 1449 году); панъ Лялюшик (8 студзеня 1452 году)^[11].

Біяграфія

Зь літоўскага баярскага роду. У адным з дакумэнтаў упамінаецца брат Крэм. Магчыма, быў у сваяцтве з Нацам Гінвілавічам.

У 1433—1440 гадох быў ваяводам троцкім, у 1450—1452 гадох старостам гарадзенскім. У 1436 годзе езьдзіў з пасольствам да вялікага магістра. Па ўдзеле ў змове супраць Жыгімонта Кейстутавіча страціў ваяводзкі ўрад.

У 1442 годзе зрабіў наданьне касьцёлу ў Шчучыне^[12].

Мова і культура

Асноўныя артыкулы: Ліцьвіны і Русіны

Да акту Гарадзенскай умовы (1434 год) прывесіў пячаць з лацінамоўным гатычным надпісам^[13]:

+ sigillum lelusszowa