Станіслаў Антоні Шчука

Станіслаў Антоні Шчука (1654, маёнтак Любонічы Рэчыцкага павету — 19 траўня 1710, Варшава) — дзяржаўны дзяяч Рэчы Паспалітай, публіцыст. Рэфэрэндар каронны (з 1688), падканцлер вялікі літоўскі (з 1699).

Станіслаў Антоні Шчука

С. А. Шчука. Невядомы мастак, каля 1735—1740. Зборы музэю-палаца ў Вілянаве
Герб «Граблі»
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	1654(1654) Любонічы, Рэчыцкі павет, Менскае ваяводзтва, Вялікае Княства Літоўскае
Памёр	19 траўня 1710 Варшава, Рэч Паспалітая
Род	Шчукі
Бацькі	Станіслаў Шчука Соф’я зь Нерановічаў
Жонка	Канстанцыя Марыя Ганна з Патоцкіх
Дзеці	Аўгуст Міхал, Марцін Леапольд, Ян Кант; Вікторыя, Марыя Ганна
Дзейнасьць	палітык, судзьдзя

Валодаў маёткамі Рады ва Ўпіцкім павеце, Сідра ў Гарадзенскім павеце, а таксама ва Ўкраіне і Польшчы. Трымаў у Жамойці Вількійскае (з 1686), Платэльскае (з 1702) і Вякшнянскае (з 1703) староствы, у Польшчы — Люблінскае староства (1687—1710), вёскі ў Гарадзенскай і Берасьцейскай эканоміях. Ад Станіслава Ляшчынскага ў 1707—1708 атрымаў Палангу, Жыжморы, Ушпаль, Прэны і інш.

Біяграфія

Прадстаўнік шляхецкага роду Шчукаў гербу «Граблі», сын Станіслава і Соф’і зь Нерановічаў. Навучаўся ў Вільні і Кракаве.

Неаднаразова абіраўся паслом на соймы, ягоны маршалак у 1688—1689 і 1699. 3 1675 сакратар Яна Сабескага, чашнік візнаўскі з 1682, рэгент вялікі кароннай канцылярыі з 1684, рэфэрэндар каронны з 1688, падканцлер вялікі літоўскі з 1699. 3 1701 быў адміністратарам мыта Вялікага Княства Літоўскага. Удзельнічаў у шэрагу дыпляматычных місіяў.

Быў прыхільнікам абраньня сына Яна Сабескага каралевіча Якуба, пазьней падтрымаў абраньне Аўгуста Моцнага, у 1706—1709 падтрымліваў на стальцы Станіслава Ляшчынскага. Празь вялікія дзяржаўныя заслугі карыстаўся папулярнасьцю ў шляхты.

Крытыкаваў удзел Рэчы Паспалітай у Паўночнай вайне (1700—1721). Узмацненьне дзяржавы бачыў у зьвязе з Расейскай імпэрыяй і барацьбе з Турэччынай^[1].

Пад псэўданімам Кандзідус Веранэнзіс выдаў на лацінскай мове кнігу «Зацьменьне Польшчы, усяму сьвету паказанае» («Ecclipsis Poloniae orbi publico demonstrata», Варшава, 1709), дзе выклаў праграму фінансавых і вайсковых рэформаў: павелічэньне войска, абкладаньне вайсковым падаткам шляхты і духавенства, стварэньне Скарбовай камісіі і інш.

Выступаў за паляпшэньне адукацыі, увядзеньне ў школьныя праграмы гісторыі і геаграфіі, арганізацыю сталай паштовай службы, якая б дастаўляла шляхце штотыднёвую дармовую газэту з палітычнымі навінамі, за скарачэньне тэрмінаў судовых працэсаў. Быў мэцэнатам, сабраў вялікую бібліятэку, гістарычныя матэрыялы^[2].

Разбудаваў места Шчучын на Падляшшы.

У шлюбе з Канстанцыяй Марыяй Ганнай Патоцкай меў сыноў Аўгуста Міхала, Марціна Леапольда, Яна Канта; дачок Вікторыю і Марыю Ганну.

Галерэя

• Іканаграфія Станіслава Антонія Шчукі
• 
  Невядомы мастак, XVIII стагодзьдзе
• 
  Іншая вэрсія партрэта з музэю-палаца ў Вілянаве
• 
  З збораў Нацыянальнай бібліятэкі Польшчы