Ульрых Цьвінглі

У́льрых Цьві́нглі (Ulrich Zwingli, Huldrych Zwingli; 1 студзеня 1484 — 11 кастрычніка 1531) — дзяяч рэфармацыі ў Швайцарыі.

Ульрых Цьвінглі
Ulrich Zwingli
Адукацыя	Венскі ўнівэрсытэт Базэльскі ўнівэрсытэт[d]
Дзейнасьць	тэоляг, перакладнік, сьвятар, пратэстанцкі рэфарматар, пісьменьнік, прапаведнік
Сапраўднае імя	па-эльзаску: Ulrich Zwingli
Нарадзіўся	1 студзеня 1484 Вільдгаўс[d][1]
Памёр	11 кастрычніка 1531 Капэль-на-Альбісе[d], Affoltern District[d], Цюрых, Швайцарыя[1]
Дзеці	Рэгула Гвальтэр-Цьвінглі[d], Вільгельм Цьвінглі[d], Гульдрых Цьвінглі[d] і Ганна Цьвінглі[d]
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзіўся ў 1484 годзе. Вучыўся ў Базэлі, Бэрне. Да 1516 году быў вікарыем каталіцкай парафіі ў Гларусе. У 1515 годзе сустрэўся з Эразмам Ратэрдамскім, які аказаў на яго вялікі ўплыў. Пачынае разьвіваць сваю ўласную рэлігійную дактрыну. Лічыў, што яго Касьцёл не павінен насьледаваць рымска-каталіцкую дысцыпліну і літургію. У 1518 годзе стаў народным прапаведнікам катэдры ў Цюрыху. У 1522 годзе патаемна ажаніўся з Аннай Мэер. Каталіцкі біскуп Канстанцыі спрабаваў знэўтралізаваць погляды Цьвінглі, але безвынікова. У 1528 годзе, у выніку яго дзейнасьці, да руху рэфармацыі далучыліся (апрача Цюрыха): Базылея, Санкт Гален, Шафуза, Канстанцыя. У выніку непаразуменьняў з Лютэрам у 1529 годзе рэфаматарскі рух у Швайцарыі страціў падтрымку нямецкіх князёў. Загінуў у 1531 годзе ў бітве пад Ка́пэлем з войскамі каталіцкіх тэрыторыяў Швайцарыі.

Творы

Рэфармацыя

95 тэзісаў Формула згоды Пяць дактрынаў пратэстанцтва Прадвесьнікі Вальдэнсы Авіньёнскае папства Джон Ўікліф Заходняя схізма Ян Гус Гусіцкія войны Паўночнае адраджэньне Нямецкі містыцызм Асноўныя падзеі Ляйпцыскі дыспут Вормскі эдыкт Сялянская вайна ў Нямеччыне Шмалькальдыцкая ліга Аўгсбурскае замірэньне Вэстфальскае замірэньне Радыкальная Рэфармацыя Контрарэфармацыя Рэфарматары Мартын Лютэр Філіп Мэлянхтон Томас Мюнцэр Мэна Сіманс Ганс Таўзэн Мартын Буцэр Олаўс і Ляўрэнцыюс Пэтры Ульрых Цьвінглі Люі дэ Бэркен Жан Кальвін Джон Нокс Прымаж Трубар Паводле краінаў Ангельшчына Данія, Нарвэгія і Гальштайн Ісьляндыя Італія Лівонія Нідэрлянды Рэч Паспалітая Францыя Чэхія Шатляндыя Швайцарыя Швэцыя

«Заўвагі на тэму сапраўднай і фальшывай рэлігіі» (1528 год).

Погляды

Жадаў вярнуць хрысьціянству яго першасную прастату. Лічыў Біблію падмуркам веры і ўлады. Гэтым тлумачыцца яго правядзеньне рэфармацыі, поруч з грамадзкімі ўладамі, «зьверху». Прыхільнік нямецкай мовы ў літургіі. Асуджаў ужываньне: абразоў, спэцыяльных літургічных вопратак, музыкі ў літургіі. Лічыў, што Хрыстос толькі духоўна прысутнічае ў Эхарыстыі. Цьвінгліянства характарызуецца гуманізмам, радыкалізмам і рацыяналізмам (у адрозьненьне ад лютаранства). Лічыў, што сьвецкая ўлада мае права ўмешвацца ў справы Царквы. Не прызнаваў ніводнага сакрамэнту, што прынятыя ў каталіцтве і праваслаўі.