Фёдар Фёдараў

Фёдар Іванавіч Фёдараў (19 чэрвеня 1911 — 13 кастрычніка 1994) — беларускі фізык-тэарэтык, адзін тых, хто распачаў беларускую тэарэтычную фізыку. Акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (з 1966 году), Герой Сацыялістычнай працы (1978). Заслужаны дзеяч мастацтваў БССР (1968).

Фёдар Фёдараў
Дата нараджэньня	19 чэрвеня 1911(1911-06-19)
Месца нараджэньня	в. Турэц Гарадзенскай губэрні, цяпер Карэліцкі раён Гарадзенскай вобласьці
Дата сьмерці	13 кастрычніка 1994(1994-10-13) (83 гады)
Месца сьмерці	Менск
Месца вучобы	БДУ
Занятак	навуковец, прафэсар унівэрсытэту, фізык
Навуковая сфэра	фізыка
Месца працы	БДУ, Інстытут фізыкі АН Беларусі
Вядомы як	заснавальнік беларускай школы тэарэтычнай фізыкі
Навуковая ступень	доктар фізыка-матэматычных навук[d]
Навуковы кіраўнік	Уладзімер Фок
Вучні	Барыс Бокуць, Андрэй Ганчарэнка, Барыс Бойка
Бацька	Янка Маўр
Узнагароды	Дзяржаўная прэмія СССР 1976 Дзяржаўная прэмія БССР 1972 Ордэн Леніна Ордэн Леніна Ордэн Працоўнага Чырвонага Сьцягу Ордэн «Знак Пашаны»

Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Фёдараў.

Біяграфія

Нарадзіўся ў сям’і Янкі Маўра ў мястэчку Турэц Карэліцкага раёну Гарадзенскай вобласьці. Закончыў фізыка-матэматычнае аддзяленьне пэдагагічнага факультэту БДУ ў 1931 годзе, пасьля чаго працаваў выкладчыкам пэдагагічнага тэхнікуму ў горадзе Крычаве. У 1933 годзе накіраваўся ў Ленінград у асьпірантуру. У 1936 годзе абараніў кандыдацкую дысэртацыю на тэму «Прымяненьне мэтаду функцыяналаў у пэўных пытаньнях тэорыі выпраменьваньня», якую ён напісаў пад кіраўніцтвам акадэміка АН СССР Уладзімера Фока. Адразу пасьля гэтага становіцца дацэнтам на фізычным факультэце БДУ. У 1938 годзе ініцыяваў утварэньне катэдры тэарэтычнай фізыкі на фізычным факультэце БДУ і сам яе ўзначаліў. З 1943 году да 1950 году быў дэканам фізычнага факультэту. Аўтар больш за 300 навуковых публікацыяў, у тым ліку 6 манаграфіяў.

У 1954 годзе абараніў доктарскую дысэртыцыю на тэму «Інварыянтныя мэтады ў оптыцы анізатропных асяродзьдзяў». У 1955 годзе ўзначаліў лябараторыю тэарэтычнай фізыкі Інстытуту фізыкі АН БССР. Быў рэдактарам фізыка-матэматычнай сэрыі часопіса «Весці АН БССР», уваходзіў у рэдакцыі ўсесаюзных навуковых выданьняў «Часопіс прыкладной спэктраскапіі» і часопісу «Дыфэрэнцыйныя раўнаньні».

Узнагароды

• 2 ордэны Леніна (1971, 1978)
• Ордэн Працоўнага чырвонага Сьцяга (1949)
• Ордэн «Знак Павагі» (1953)
• Мэдалі
• Граматы Вярхоўнага Савету БССР

Прэміі

• Дзяржаўная прэмія БССР 1972 году за манаграфію «Тэорыя пругкіх хваль у крышталях»
• Дзяржаўная Прэмія СССР 1976 году за працы ў вобласьці крышталяоптыкі

Ушанаваньне памяці

• У гонар Фёдара Фёдарава названая вуліца ў менскім мікрараёне Сухарава.
• Прэмія НАН Беларусі імя акадэміка Фёдара Іванавіча Фёдарава^[1].

Асноўныя працы

• Федоров Ф.И. Оптика анизотропных сред. — Мн.: Из-во АН БССР, 1958.; 2-е изд. М.: УРСС, 2004
• Федоров Ф.И. Теория упругих волн в кристаллах. — М.: Наука, 1965.
• Fedorov, F. I. Theory of Elastic Waves in Crystals. — New York: Plenum Press, 1968.; перавыданьне: Springer Science & Business Media, 2013
• Теория гиротропии. — М.: Наука и техника, 1976.
• Федоров Ф. И., Филиппов В. В. Отражение и преломление света прозрачными кристаллами. — Мн.: Наука и техника, 1976.
• Федоров Ф.И. Группа Лоренца. — М.: Наука, 1979.; 2-е изд. М.: УРСС, 2003.