Эдвард Горват

Э́двард Арту́равіч Го́рват (1866 — 1935) — буйны прадпрымальнік у Расейскай імпэрыі, уладальнік Нараўлянскага маёнтка дваран Горватаў.

Эдвард Горват
Дата нараджэньня	28 лютага 1866(1866-02-28)
Месца нараджэньня	Нароўля, Рэчыцкі павет, Менская губэрня, Расейская імпэрыя
Дата сьмерці	16 сакавіка 1935(1935-03-16) (69 гадоў)
Месца сьмерці	Гарычкі[d], Гміна Гажыцы[d], Вадзіслаўскі павет[d], Польшча
Месца вучобы	Рыжскае політэхнічнае вучылішча[d]
Занятак	прадпрымальнік
Сябра ў	Менскае таварыства сельскай гаспадаркі[d]
Бацька	Артур Даніэлевіч Горват[d]
Дзеці	Аляксандра з Горватаў[d]

Жыцьцяпіс

Сын Артура Горвата (1831—1903).

Скончыў у 1889 годзе Рыскае політэхнічнае вучылішча са ступеньню агранома.

У 1890 годзе стаў членам Менскага таварыства сельскай гаспадаркі. У 1897—1901 гады быў дэпутатам дваранства Мазырскага, у 1901—1917 гады — Рэчыцкага павета Менскай губэрні. У 1903 годзе атрымаў у спадчыну нараўлянскі маёнтак. Яшчэ пры жыцьці бацькі Эдвард Горват у 1890-я гады правёў новыя будаўнічыя мерапрыемствы па ўпрыгожваньні палаца ў Нароўлі, а асабліва маштабныя пераўтварэньні ў маёнтку праводзіліся ў 1902—1914 гады.

Гісторык Андрэй Раюк адзначае, што менавіта Эдвард Горват канчаткова ператварыў маёнтак Нароўля з былой фэадальнай латыфундыі ў значны капіталістычны індустрыяльны цэнтар Менскай губэрні. У 1913 годзе непадалёк палаца ён пабудаваў кандытарскую фабрыку (выраблялі мармэляд, карамэль, пасьцілу, павідла, джэм і сочыва), а ў 1914 годзе ў Расейскай імпэрыі была зарэгістравана гандлёвая марка «Горват». Абсталяваньне для фабрыкі было набытае ў Варшаве, Кіеве, Маскве, дастаўленае ў Нароўлю па рацэ і ўстаноўленае ў новых будынках. На прадпрыемствах Горвата працавалі як мясцовыя наёмныя работнікі, так і замежныя спэцыялісты (немцы). Паводле Мечыслава Ялавецкага, Эдвард Горват належаў да найбліжэйшых супрацоўнікаў кіраўніка МТСГ Эдварда Вайніловіча.

У канцы 1917 году ў сувязі з рэвалюцыйнымі падзеямі кандытарская вытворчасьць была спынена, затым уладаньні Горватаў нацыяналізаваны савецкай уладай без кампэнсацыі.

Сямʼя

Аляксандра Горват, Эдвард Горват, Станіслаў Ваньковіч на бальконе палаца ў Нароўлі падчас вясельля, 1916 год.

Жонка — Ядвіга Аляксандраўна Аскерка — была дачкой Аляксандра Ўладзіслававіча Аскеркі, кіраўніка паўстаньня 1863 году. Іх дзеці — Данііл-Аляксандар Горват памёр у маладым узросьце ў горадзе Хэльсынкі, дачка — Аляксандра Горват была замужам за Станіславам Станіслававічам Ваньковічам (малодшым).

Літаратура

• Раюк, А. Р. Нараўлянскі маёнтак дваран Горватаў: ад латыфундыі да фабрычнага цэнтру / А. Р. Раюк // Научные труды Респ. ин-та высш. школы. Истор. и псих.-пед. науки: сб. науч. ст.: в 4 ч. / РИВШ ; редкол. В. А. Гайсёнок [и др.]. — Минск: РИВШ, 2024. — Вып. 24. — Ч. 2. — С. 113—121.
• Тугай, У. В.. «Чырвоны Мазыранін»: ля вытокаў прадпрыемства / Бел. гос. пед. універсітэт им. М. Танка ; редкол. В. В. Тугай (отв. ред.) [и др.]. // Европа : актуальные проблемы этнокультуры : материалы VIII Междунар. науч.-теорет. конф., г. Минск, 22 декабря 2014 г.. — Мн.: Минский государственный ПТК полиграфии, 2015. — С. 190—191.
• Jałowiecki, M. U Edwarda Woyniłłowicza / M. Jałowiecki // Wiadomości. — Londyn, 1958. — № 18. — S. 2. (пол.)

Вонкавыя спасылкі

• Нароўля і палац Горватаў: запісаныя ўспаміны. homeldays.org.