Анатоль Грыцкевіч

Анато́ль Пятро́віч Грыцке́віч (31 студзеня 1929, Менск — 20 студзеня 2015) — беларускі гісторык. Чалец-карэспандэнт Міжнароднай акадэміі навук Эўразіі (1996), доктар гістарычных навук (1986), прафэсар (1987). Брат Валянціна Грыцкевіча.

Анатоль Грыцкевіч лац. Anatol Hryckievič
Дата нараджэньня	31 студзеня 1929(1929-01-31)
Месца нараджэньня	Менск, БССР, СССР
Дата сьмерці	20 студзеня 2015(2015-01-20) (85 гадоў)
Месца сьмерці	Менск, Беларусь
Месца пахаваньня	Усходнія могілкі
Месца вучобы	Менскі мэдычны інстытут
Занятак	навуковец
Навуковая сфэра	гісторыя
Месца працы	Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт культуры і мастацтваў
Сябра ў	Згуртаваньне беларусаў сьвету Бацькаўшчына, Згуртаваньне беларускай шляхты і Беларуская перспектыва[d]
Навуковая ступень	доктар гістарычных навук[d] (1986)

Біяграфія

У 1950 годзе скончыў Менскі мэдычны інстытут. У 1955 годзе — Менскі пэдагагічны інстытут замежных моваў, у 1958 годзе — Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт. Працаваў лекарам^[1]. 3 1959 году — у інстытуце гісторыі АН Беларусі, з 1975 загаднік катэдры Менскага інстытуту культуры (з 1993 году — Беларускага дзяржаўнага ўнівэрсытэту культуры), адначасна ў 1996—2000 гадох дырэктар Беларускага інстытуту Цэнтральнай і Ўсходняй Эўропы.

У 2009 годзе ачоліў грамадзкі арганізацыйны камітэт «Міленіюм Літвы». У звароце арганізацыйнага камітэту паведамлялася, што назва Літва датычыцца старажытнай тэрыторыі Беларусі, а цяперашнія беларусы да пачатку XX стагодзьдзя называлі сябе ліцьвінамі^[2].

Дасьледаваў гісторыю Беларусі пэрыяду фэадалізму, прыватнаўласьніцкія месты, гістарыяграфію. Вывучаў рэлігійныя праблемы ў Вялікім Княстве Літоўскім, становішча праваслаўнай царквы, уніяцтва^[3]. Таксама дасьледаваў гісторыю Беларусі часоў барацьбы за незалежнасьць, Слуцкі збройны чын, беларуска-летувіскія адносіны^[4]. Быў сябрам Кансэрватыўна-хрысьціянскай партыі — БНФ^[5].

Працы

У 1963 годзе напісаў кандыдацкую дысэртацыю на тэму «Сацыяльна-эканамічнае разьвіцьцё прыватнаўласьніцкага гораду Беларусі ў XVI—XVIII стст.»^[6]. У манаграфіях «Частновладельческие города Белоруссии в ХVI—ХVIII вв.» (1975)^[7], «Социальная борьба горожан Белоруссии в ХVI—ХVIII вв.» (1979)^[8] вызначыў колькасьць прыватнаўласьніцкіх местаў, іхнія тыпы, узровень эканамічнага разьвіцьця, сыстэму кіраваньня, іхнюю ролю як вайсковай апоры, грунтоўна прааналізваў Магдэбурскае права^[9]. У 1984 годзе напісаў доктарскую дысэртацыю на тэму Сацыяльна-эканамічнае разьвіцьцё прыватнаўласьніцкіх гарадоў Беларусі ў XVI—XVIII стагодзьдзях^[10].

Аўтар публікацыяў па гісторыі шляхецкага стану, генэалёгіі шляхты і выбранцаў.

• Слуцк: Гіст. нарыс = Слуцк: Ист. очерк.. — Мн.: Госиздат БССР. Ред. соц.-экон. лит., 1960. — 63 с.
• Слуцк: Гістарычна-эканамічны нарыс = Слуцк: Ист.-экон. очерк / А.Грицкевич. — Мн.: Беларусь, 1970. — 112 с.
• Грицкевич, А. П. Старажытны горад на Случы: Гіст. нарыс. = Древний город на Случи: Ист. очерк. — Мн.: Полымя, 1985. — 158 с. — (По родному краю). — ISBN 30000
• Грыцкевіч, А. П. Вакол «Слуцкага паўстаньня» (Барацьба з контррэвалюцыяй у Беларусі ў апошні пэрыяд грамадзянскай вайны) = Вакол "Слуцкага паўстання" : Барацьба з контррэвалюцыяй у Беларусі ў апошні перыяд грамадзян. вайны.. — Мн.: 1987. — 63 с.
• Якой быць беларускай гістарычнай навуцы // Полымя. — 1992. — № 5. — С. 202—228.
• Бітва пад Оршай 8 верасня 1514 г // Спадчына. — 1992. — № 6.
• Шляхта Вялікага княства Літоўскага да Люблінскай уніі 1569 году // Годнасьць. — 1993. — № 1. — С. 16—27.
• Грыцкевіч А. Слуцкае паўстаньне 1920 г. — збройны чын у барацьбе за незалежнасьць Беларусі = Слуцкае паўстанне 1920 г. — збройны чын у барацьбе за незалежнасць Беларусі // Спадчына. — 1993. — № 2. — С. 2-1.
• Як выйсьці з крызісу = Як выйсці з крызісу // Беларускі гістарычны часопіс. — 1993. — № 4. — С. 117—119.
• Погляды Усевалада Ігнатоўскага на гісторыю Беларусі фэўдальнага пэрыяду = Погляды Усевалада Ігнатоўскага на гісторыю Беларусі феадальнага перыяду // Беларусика = Albaruthenika: Кн. 3: Нацыянальныя і рэгіянальныя культуры, іх узаемадзеянне. — Мн.: Навука і тэхніка, 1994. — С. 64—70.
• Актуальныя праблемы беларускай гістарычнай навукі і адукацыі // Наш Радавод. — Кн. 6. — Ч.1. — Гродна: 1994. — С. 7—21.
• Сёньняшнія клопаты беларускай гістарыяграфіі = Сённяшнія клопаты беларускай гістарыяграфіі // Белорусский сб. — СПб.: 1998. — В. 1. — С. 7—15.
• Заняпад беларускай мовы ў Беларуска-Літоўскім гаспадарстве ў ХVІІІ стагоддзі // Аняменне. З кронікі знішчэння беларускай мовы.. — Вільня: Gudas, 2000.
• Каранацыя Міндоўга як дзяржаўны акт // круглы стол «Каранацыя Міндоўга на караля і ўтварэнне новай дзяржавы на тэрыторыі Беларусі» : Даклад. — Скарынаўскі Цэнтр. 27 чэрвеня 2003.
• Дзень беларускай вайсковай славы // Наша слова. — 2003. — 3 верасьня.
• Аршанская бітва 1514 года і яе ўдзельнікі // Наша слова. — 2005. — 31 жніўня.
• Грыцкевіч, А. П. Слуцкае паўстаньне 1920 г. = Слуцкае паўстанне 1920 г. : гістарычны нарыс. — Мінск: Беларускі кнігазбор, 2005. — 25 с. — ISBN 985-504-022-8
• Грыцкевіч, А. П. Старонкі нашай мінуўшчыны : [ад XIV ст. да нашага часу] / [прадмова А. Мальдзіса]. — Мінск: Кнігазбор, 2009. — 468 с. — 500 ас. — ISBN 978-985-6930-05-1
• = Западный фронт РСФСР. 1918―1920. Борьба между Россией и Польшей за Белоруссию / Анатолий Грицкевич. — Минск: Харвест, печ. 2009 (макет 2010). — 494 с. — (Неизвестные войны).
• Грицкевич, А. П. Барацьба за Ўкраіну = Борьба за Украину, 1917―1921 / Анатолий Грицкевич. — Минск: Современная школа, печ. 2010 (макет 2011). — 526,[1] с. — (Неизвестная история). — 3050 ас. — ISBN 978-985-539-151-8
• Грунвальд напамін, што мы нацыя рыцараў і асілкаў // Брылёўскі летапіс. — № 15. — С. 2-3. — травень 2010.
• Выбранае / Анатоль Грыцкевіч. — Мінск: Кнігазбор, 2012. — 604 с. — (Беларускі кнігазбор : БК / Інстытут літаратуры імя Я. Купалы Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. Серыя 2, Гісторыка-літаратурныя помнікі).
• Грыцкевіч, А. П. Сьцягі Оршы: гістарычны нарыс = Сцягі Оршы : [8 верасня 1514: гістарычны нарыс]. — Мн.: А. М. Вараксін, 2014. — 64 с. — (Славутыя бітвы / галоўны рэдактар У. Арлоў). — 500 ас. — ISBN 978-985-709249-9