Прэсьбітэрыянства

Прэзьбітэрыянства (па-грэцку: πρεσβύτερoς — старэйшы) — адна з галінаў пратэстанцкага хрысьціянства, якая звычайна прытрымліваецца кальвінісцкай багаслоўскай традыцыі й чые кангрэгацыі арганізаваны ў адпаведнасьці з прэзьбітэрыянскай палітыкай. Прэзьбітэрыянская тэалёгія звычайна падкрэслівае сувэрэнітэт Бога, аўтарытэт Сьвятога Пісаньня, і патрэбнасьць мілаты празь веру ў Хрыста. Прэзьбітэрыянства зарадзілася ў Шатляндыі, дзе было зацьверджана ў 1707 годзе, дзякуючы падпісаньню Актаў зьвязу^[1], паводле якога было створана каралеўства Вялікабрытанія. На самай рэчы, большасьць прэзьбітэрыянаў ў Ангельшчыне маюць шатляндзкае паходжаньне, то бок гэтак жа як і ў Паўночнай Амэрыцы, дзе ў асноўным прэзьбітэрыянства пашырана сярод людзей шатляндзкага й ірляндзка-шатляндзкага паходжаньня. Прэзьбітэрыянскія дэнамінацыі ў Шатляндыі прытрымліваюцца багаслоўя Кальвіна й ягоных бліжэйшых пераемнікаў, не зважаючы на тое, што ёсьць шэраг багаслоўваў у сучасным прэзьбітэрыянстве.

Кальвінізм

Перадумовы Хрысьціянства Аўгустын Пяць дактрынаў Дордрэхцкі сынод Тэалёгія Пяць пунктаў Тэалёгія прымірэньня Прадвызначэньне Дакумэнты «Інстытуты хрысьціянскай рэлігіі» Жэнэўская Біблія Тры формы еднасьці Ўэстмінстэрскія стандарты Постаці Жан Кальвін Ульрых Цьвінглі Карл Барт Гайнрых Булінгер Мартын Буцэр Тэадор Бэза П’етра Мартыр Вэрмільі Ян Ласкі Джон Нокс Франсуа Турэціні Гіём Фарэль Джонатан Эдўардс Цэрквы Рэфармацкая царква Прэсьбітэрыянства Кангрэгацыяналізм Рэфармаваныя баптысты Нізкая царква Уплыў Афрыканэрскі кальвінізм Гугеноты Айцы-пілігрымы Пурытане Скоты

Гісторыя

Шатляндыя

Прэзьбітэрыянства зарадзілася ў пэрыяд пратэстанцкай рэвалюцыі ў Шатляндыі ў 1559—1560 гады. Ягонае ўзьнікненьне зьвязана зь дзейнасьцю Джона Нокса, радыкальнага пратэстанта й вучня Жана Кальвіна. Перамога пратэстантаў у 1560 годзе дазволіла ім прыступіць да стварэньня новай царкоўнай арганізацыі, заснаванай на адмове ад патрэбнасьці пасярэдніцтва духавенства ў адносінах чалавека з Богам. Дактрына прэзьбітэрыянства («прэзьбітэрыянскі сымбаль веры») была зацьверджана ў 1560 годзе шатляндзкім парлямэнтам.

У цяперашні час найбуйнейшая шатлянзская прэзьбітэрыянская арганізацыя носіць назву Царква Шатляндыі й налічвае больш за 1 мільёна чальцоў. Таксама існуе шэраг іншых, напрыклад Свабодная прэзьбітэрыянская царква Шатляндыі.

Ірляндыя

У пэрыяд панаваньня Якаба I значная частка шатляндцаў перасялілася ў Ірляндыю, перш за ўсё ў Ольстэр, дзе заснавала ў 1642 годзе прэсьбітэрыянскую царкву ў Ірляндыі, якая ў цяперашні час зьяўляецца другой па колькасьці рэлігійнай арганізацыяй Паўночнай Ірляндыі, налічваючы больш за 130 тысяч чальцоў.

Беларусь

Зараз у Беларусі існуе адна суполка, ў м. Магілёў. (гл. Рэлігія ў Беларусі)