Рэлігія ў Беларусі

Рэлігія ў Беларусі пашыраецца 27 веравызнаньнямі^[2]. Найбольш буйная рэлігійная арганізацыя, прадстаўленая на тэрыторыі краіны — Расейская праваслаўная царква, другой па велічыні зьяўляецца Рымска-каталіцкая царква. Драбнейшыя канфэсіі: пратэстанцкія дэнамінацыі, юдаізм, іслам, індуізм, Будызм, багаізм і некаторыя іншыя^[3]. У той самы час значная частка насельніцтва краіны — няверуючыя^[4].

Рэлігія ў Беларусі (2011)^[1]

     Праваслаўе (48.3%)

     Нявернікі (41.1%)

     Каталіцтва (7.1%)

     Іншыя (3.5%)

Колькасьць вернікаў

Падчас агульнакраёвага апытаньня Інстытуту сацыялёгіі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі ў пачатку 2012 г. 92% апытаных назваліся хрысьціянамі, у тым ліку звыш 80% праваслаўнымі, звыш 10% каталікамі і каля 2% пратэстантамі^[5].

У 2011 року паводле зьвестак Інфармацыйна-аналітычнага цэнтру пры Адміністрацыі прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь (ІАЦ) апытаньне насельніцтва краіны паказала, што 93,5% рэспандэнтаў аднесьлі сябе да той або іншай рэлігіі, зь іх:

• 81% — праваслаўныя (каля 75% ад агульнай колькасьці насельніцтва);
• 10,5% — каталікі (каля 9% ад агульнай колькасьці);
• 2% — іншыя рэлігіі^[4][6].

Зьвесткі справаздачы адзначылі двухразовае павелічэньне колькасьці рэлігійных людзей за рок адносна папярэдняй афіцыйнай спаваздачы і ўпершыню амаль супалі з вынікам альтэрнатыўнага апытаньня НІСЭПД у 2009 годзе.

Агульная колькасьць вернікаў у постсавецкі пэрыяд вырасла. У 1987 року яна складала ўсяго 15% насельніцтва^[7]. Паводле дадзеных Інстытуту сацыялёгіі НАН Беларусі ў 1990 г. дзель вернікаў у насельніцтве дасягнула 30%^[2]. Па выніках праведзенага ў 1997 апытаньня 49,4% насельніцтва абралі варыянт «Так, я веру ў Бога»^[8]. У 2007 року паводле зьвестак Упаўнаважанага па справах рэлігіяў і нацыянальнасьцяў РБ каля 50% грамадзянаў адносілі сябе да той або іншай рэлігіі, зь іх:

• 80% — праваслаўныя (каля 40% ад агульнай колькасьці насельніцтва)
• 14% — каталікі (каля 7% ад агульнай колькасьці)
• 6% — іншыя рэлігіі^[9].

У 2010 року паводле зьвестак Упаўнаважанага па справах рэлігіяў і нацыянальнасьцяў РБ 58,9% грамадзянаў аднесьлі сябе да тае або іншае рэлігіі, зь іх:

• 82,5% — праваслаўныя (каля 48% ад агульнай колькасьці насельніцтва)
• 12% — каталікі (каля 7% ад агульнай колькасьці)
• 4% — іншыя рэлігіі^[10].

Згодна з рэлігійным дасьледаваньнем цэнтра Pew Research Center апублікаваным 10 траўня 2017 року, 73% апытаных беларусаў лічаць сябе праваслаўнымі хрысьціянамі, 12% - каталікамі, 3% не адносілі сябе да якой-небудзь рэлігіі, 11% прыхільнікамі іншага вызнаньня^[11].

У 2021 годзе паведамлялася, што, паводле сацыялягічных апытаньняў, вернікамі лічаць сябе 58,9% насельніцтва краіны: зь іх 82% — праваслаўныя, 12% — каталікі, 6% — пасьлядоўнікі іншых 23-х канфэсій і рэлігій, у тым ліку пратэстантаў, мусульман, юдэяў, грэкакаталікоў (уніятаў)^[12].

Альтэрнатыўныя ацэнкі

Падчас апытаньня НІСЭПД у верасьні 2002 г. 88,5% апытаных спавядалі хрысьціянства (у тым ліку паводле кірунку 67,4% — праваслаўнае, 13,1% — каталіцкае, 0,6% — пратэстанцкае), 4,9% — атэізм, 1% — нявер’е (агнастыцызм), па 0,1% — іслам і юдаізм^[13].

Падчас апытаньня Незалежным інстытутам сацыяльна-эканамічных і палітычных дасьледаваньняў (Вільня, Летува) у сьнежні 2009 г. 1514 жыхароў Беларусі 92,6% назваліся хрысьціянамі, у тым ліку 78,5% праваслаўнымі, 13,1% каталікамі і каля 1% пратэстантамі. Дадзеныя супадалі са станам на 1994 год^[14].

Рэлігійнасьць

Паводле дасьледаваньня цэнтру Gallup, 27% грамадзянаў Рэспублікі Беларусь прызналі, што рэлігія адыгрывае істотную ролю ў іхнім паўсядзённым жыцьці. Па гэтым паказьніку Беларусь уваходзіць у лік 11 найменш рэлігійных дзяржаваў сьвету^[15].

Наведваньне храмаў

Паводле дасьледаваньня Інстытуту сацыялёгіі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі ў 2010 г. 6% жыхароў краіны наведвалі храмы штотыдзень, 8,2% — штомесяц, 28% — на сьвяты, 24,6% — штогод, 20% — не наведвалі^[16].

Заканадаўства

Паводле артыкулу 16 Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь ад 15 сакавіка 1994 року са зьмяненьнямі і дапаўненьнямі, прынятымі на рэспубликанскіх рэфэрэндумах 24 лістапада 1996 і 17 кастрычніка 2004, «рэлігіі і веравызнаньні роўныя перад законам»^[17]. Згодна з Законам Рэспублікі Беларусь ад 31 кастрычніка 2002 року № 137-З, «кожны мае права на свабоду выбару атэістычных або рэлігійных перакананьняў, а менавіта: самастойна вызначаць сваё стаўленьне да рэлігіі, адзінаасобна ці супольна зь іншымі вызнаваць любую рэлігію ці не спавядаць аніякай»^[18]. Згодна з артыкулам 5 Закону Рэспублікі Беларусь «Пра свабоду сумленьня і рэлігійных арганізацыях» ніхто не абавязаны паведамляць пра сваё стаўленьне да рэлігіі і ня можа падвяргацца якому-кольвек прымусу пры вызначэньні свайго стаўленьня да рэлігіі, да вызнаньня той ці іншай рэлігіі, да ўдзелу або няўдзелу ў дзейнасьці рэлігійных арганізацыяў. З гэтай прычыны пытаньне пра веравызнаньне ня ўключанае як абавязковае пры дзяржаўным перапісе насельніцтва^[19].

Колькасьць рэлігійных суполак

Рост колькасьці афіцыйна зарэгістраваных рэлігійных суполак у Беларусі
(з 1 студзеня 1988 па 1 студзеня 2024^[20])

Канфэсія	1988	1991	1996	2005	2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023	2024
Праваслаўная царква	399	603	938	1315	1349	1399	1431	1473	1509	1545	1567	1594	1615	1643	1659	1670	1687	1698	1709	1714	1726	1733	1737
Стараабрадчая царква	22	23	32	33	33	33	32	32	32	32	33	33	33	33	34	34	34	34	34	34	34	34	34
Рымска-каталіцкая царква	121	222	372	433	438	440	457	467	470	475	479	483	488	491	493	495	497	499	498	499	500	500	500
Каталікі лацінскага ўзору	—	—	—	1	1	1	1	1	1	1	2	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1
Грэка-каталіцкая царква	—	—	11	13	13	13	14	14	14	15	14	15	15	15	15	15	15	15	16	16	16	16	16
Рэфармацкая царква	—	—	1	2	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1
Лютэранская царква	—	—	5	22	25	27	27	27	27	27	27	27	27	27	27	27	27	26	25	25	25	25	24
Эвангельскія хрысьціяне-баптысты	171	108	192	257	265	267	268	269	272	275	286	287	287	288	289	280	281	281	281	281	281	282	282
Ёганская царква	—	—	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	—	—	—	—	—	—	—	—	—
Новаапостальская царква	—	—	17	20	20	21	21	21	21	21	21	21	21	21	21	21	21	21	21	20	19	19	19
Прэсьбітэрыянская царква	—	—	—	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1
Хрысьціяне веры эвангельскай	39	119	311	482	488	493	494	500	501	505	512	517	520	522	524	521	521	524	524	524	526	525	526
Хрысьціяне поўнага Эвангельля	—	—	21	55	54	54	54	54	55	55	55	59	59	59	59	59	59	60	62	64	64	64	62
Хрысьціяне веры апостальскай	—	—	8	10	9	9	9	9	9	9	10	10	10	10	10	10	11	11	11	11	11	11
Царква Хрыстовая	—	—	6	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5
Мэсіянскія суполкі	—	—	2	2	1	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	3	3	3	3	3	3	3	3
Адвэнтысты сёмага дня	11	12	34	69	72	74	73	72	72	72	73	73	73	73	73	73	73	73	73	73	73	73	73
Сьведкі Яговы	—	—	11	26	26	26	26	26	26	27	27	27	27	27	27	27	27	27	27	27	27	27	27
Мармоны	—	—	3	3	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4
Юдэйская рэлігія	1	3	10	27	28	29	29	29	30	35	36	42	38	38	39	38	38	39	38	36	36	36	36
Прагрэсіўны юдаізм	—	—	5	17	17	17	17	17	16	17	17	10	14	14	14	14	14	14	15	15	14	15	15
Мусульманская рэлігія	1	2	20	24	24	24	24	25	25	25	25	25	25	25	25	24	24	24	24	24	24	24	24
Бахаі	—	—	3	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5	5
Крышнаіты	—	—	6	5	5	6	6	6	6	6	6	6	6	6	6	6	6	6	6	6	6	6	6
Армянская апостальская царква	—	—	—	1	1	1	1	1	1	1	1	2	2	2	2	2	2	2	4	5	6	6	6
Омата	—	—	1	1	—	—	—	—	—	—	—	—	—	—	—	—	—	—	—	—	—	—	—
Будызм	—	—	—	—	—	—	—	—	—	—	—	—	—	—	1	1	1	1	1	1	1	1	1
Агулам	765	1092	2009	2829	2886	2953	3003	3062	3106	3162	3210	3251	3280	3314	3337	3337	3358	3375	3389	3395	3409	3417	3419

Колькасьць афіцыйна зарэгістраваных рэлігійных суполак у Беларусі
(па стане на 1 студзеня 2024 року^[3])

Найменьне канфэсіі	Берасьцейская вобласьць	Віцебская вобласьць	Гомельская вобласьць	Гарадзенская вобласьць	Магілёўская вобласьць	Менская вобласьць	м. Менск	Агулам па рэспубліцы
Праваслаўная царква	396	300	239	217	143	389	53	1737
Стараабрадчая царква	—	18	2	1	7	4	2	34
Рымска-каталіцкая царква	66	94	21	176	24	98	21	500
Каталікі лацінскага ўзору	—	—	—	—	—	—	1	1
Грэка-каталіцкая царква	3	4	1	2	1	1	4	16
Рэфармацкая царква	—	—	—	—	—	—	1	1
Лютэранская царква	—	13	3	2	4	—	2	24
Эвангельскія хрысьціяне-баптысты	91	38	26	20	40	49	18	282
Новаапостальская царква	2	3	5	5	2	1	1	19
Прэсьбітэрыянская царква	—	—	—	—	1	—	—	1
Хрысьціяне веры эвангельскай	166	52	74	33	42	136	23	526
Хрысьціяне поўнага Эвангельля	7	7	16	8	4	12	8	62
Хрысьціяне веры апостальскай	8	—	—	3	—	—	—	11
Царква Хрыстовая	1	—	—	1	1	—	2	5
Мэсіянскія суполкі	1	—	2	—	—	—	—	3
Адвэнтысты сёмага дня	18	14	12	7	6	10	6	73
Сьведкі Яговы	3	5	7	5	3	3	1	27
Мармоны	—	1	—	—	1	—	2	4
Юдэйская рэлігія	5	5	7	1	13	2	3	36
Прагрэсіўны юдаізм	1	3	1	2	2	3	3	15
Мусульманская рэлігія	2	4	1	7	1	6	3	24
Бахаі	1	1	1	—	1	—	1	5
Крышнаіты	1	1	1	1	1	—	1	6
Армянская апостальская царква	—	2	—	—	2	—	2	6
Будызм	—	—	—	—	—	—	1	1
Агулам	772	565	419	491	299	714	159	3419

Канфэсіі

Хрысьціянства

Праваслаўе

Страчаная хрысьціянская рэліквія — крыж Эўфрасіньні Полацкай

Асноўны артыкул: Праваслаўе ў Беларусі

Глядзіце таксама: Сьпіс праваслаўных храмаў Беларусі

Беларускія землі былі ахрышчаныя ў праваслаўе ў пэрыяд Кіеўскай Русі.

У 1596 годзе была абвешчаная Берасьцейская унія, што запачаткавала грэка-каталіцкую царкву, якая захавала парадак вядзеньня набажэнстваў, прыняўшы каталіцкую дагматыку. У 1791 року праваслаўныя складалі прыблізна 6,5% насельніцтва (да 250 тысячаў чалавек) Вялікага Княства Літоўскага ў складзе Рэчы Паспалітае^[21]. У 1839 годзе ўніяцкія парафіі былі перададзеныя ў падпарадкаваньне праваслаўнай царквы.

Цяпер праваслаўе зьяўляецца найбуйнейшай хрысьціянскай канфэсіяй у Беларусі, прадстаўленай Беларускім экзархатам Маскоўскага патрыярхату, заснаваным у 1989 годзе. Экзархат складаецца з 11 япархіяў:

• Бабруйская і Быхаўская япархія
• Берасьцейская і Кобрынская япархія
• Віцебская і Аршанская япархія
• Гомельская япархія
• Гарадзенская і Ваўкавыская япархія
• Магілёўская і Мсьціслаўская япархія
• Менская япархія
• Наваградзкая і Лідзкая япархія
• Пінская і Лунінецкая япархія
• Полацкая і Глыбоцкая япархія
• Тураўская і Мазырская япархія

Дзейны экзарх — мітрапаліт Філарэт, патрыяршы экзарх усяе Беларусі.

Дзейнічаюць Жыровіцкая духоўная сэмінарыя, духоўная акадэмія, школа рэгентаў і званароў, вучэльня па падрыхтоўцы псальмапеўцаў.

Паводле некаторых зьвестак, у 2001 року дзеля вернікаў, якія адносяцца да Беларускае Праваслаўнае Царквы, складала 73% (або каля 37% ад агульнай колькасьці насельніцтва)^[7].

Каталіцтва

Асноўны артыкул: Каталіцтва ў Беларусі

Сабор Найсьвяцейшай Панны Марыі ў Менску — катэдральны сабор Менска-Магілёўскай архіяпархіі

Хоць існуюць пэўныя аргумэнты на карысьць магчымага распаўсюду хрысьціянства паводле лацінскага ўзору яшчэ ў X стагодзьдзі^[22], пачатак актыўнага распаўсюджваньня каталіцтва ў Беларусі зьвязаны з канцом XIV стагодзьдзя. У гэты час вялікі князь літоўскі Ягайла ў абмен на атрыманьне польскай кароны пачаў перавод у каталіцтва найперш паганскай шляхты Жмудзі і Аўкштоты (цяперашняя Летува) з адначасным стварэньнем прывілеяў для каталікоў. Зь цягам часу большая частка шляхцічаў прыняла каталіцтва, а большасьць простага люду на тэрыторыі сучаснай Беларусі заставалася праваслаўнай.

Пасьля заключэньня Берасьцейскай уніі ў 1596 року, пашырэньня прывілеяў для каталікоў і зьяўленьня ў Рэчы Паспалітай езуітаў колькасьць навернутых у каталіцтва павялічылася. Значную ролю ў пераходзе вышэйшых саслоўяў (некаторыя зь іх да гэтай пары сталі вызнаваць кальвінізм і антытрынітарызм) у каталіцтва адыгралі арганізаваныя езуітамі школы, якія давалі якасную адукацыю. У пераводзе сялянства ў каталіцтва (пераважна ў Заходняй Беларусі) значную ролю адыграла закрыцьцё праваслаўных і адкрыцьцё каталіцкіх храмаў. У 1791 року каталікі складалі 38% насельніцтва Вялікага Княства Літоўскага^[21].

Цяпер каталіцкая царква — другая па велічыні рэлігійная грамада ў Беларусі. Каталікамі (паводле зьвестак самой каталіцкай царквы) зьяўляюцца каля 1,4 млн чал. (каля 15% насельніцтва)^[23], каталіцтва больш распаўсюджанае на захадзе краіны (найперш у Гарадзенскай вобласьці). У цяперашні час Беларусь падзеленая на 4 япархіі:

• Менска-Магілёўская архідыяцэзія
• Віцебская дыяцэзія
• Гарадзенская дыяцэзія
• Пінская дыяцэзія

Архіяпіскап-мітрапаліт Менска-Магілёўскай архідыяцэзіі — Тадэвуш Кандрусевіч.

Грэка-каталікі

Асноўны артыкул: Беларуская грэка-каталіцкая царква

У 1791 року грэка-каталікі складалі 39% насельніцтва Вялікага Княства Літоўскага^[21]. Паводле іншых зьвестак, грэка-каталікі ў XVIII стагодзьдзі складалі абсалютную большасьць (да 70%) насельніцтва на тэрыторыі сучаснай Беларусі^[24].

У сярэдзіне XIX стагодзьдзя грэка-каталікі былі гвалтоўна далучаныя да праваслаўя (гл. Полацкі сабор 1839 року). Праваслаўнае насельніцтва пачала дамінаваць.

Сёньня парафіі БГКЦ аб’яднаныя ў 3 дэканаты (протапрасьвітараты): Цэнтральны (г. Менск і Менская вобл.), Заходні (Берасьцейская і Гарадзенская вобл.) і Ўсходні (Віцебская, Гомельская і Магілёўская вобл.). Царква падпарадкаваная наўпрост Рымскаму Апостальскаму пасаду. Апеку над вернікамі ў Беларусі ажыцьцяўляе Апостальскі візытатар «ad nutum Sanctae sedis» для грэка-каталікоў у Беларусі, якім цяпер зьяўляецца архімандрыт Сяргей Гаек^[25]. Паводле ацэнак, колькасьць грэка-каталікоў (уніятаў) — да 10 тысячаў чалавек^[26].

Пратэстанцтва

Асноўны артыкул: Пратэстанцтва ў Беларусі

Пратэстанты (найперш кальвіністы) зьявіліся ў Беларусі ў сярэдзіне XVI стагодзьдзя і на пэўны час атрымалі значны распаўсюд сярод прадстаўнікоў заможнай шляхты — магнатаў (напрыклад, Мікалай Радзівіл «Руды», Мікалай Радзівіл «Чорны» прынялі кальвінізм, пэўны час кальвіністам быў Леў Сапега). Заняпад пратэстанцкага руху ў ВКЛ зьвязаны найперш з актыўнай дзейнасьцю езуітаў.

Афіцыйна зарэгістраваныя ў Беларусі пратэстанцкія арганізацыі^[3]:

• Рэфармацкая царква
• Эвангельска-лютэранская царква
• Эвангельскія хрысьціяне-баптысты
• Новаапостальская царква
• Прэсьбітэрыянская царква
• Хрысьціяне веры эвангельскай
• Хрысьціяне поўнага Эвангельля
• Хрысьціяне веры апостальскай
• Царква Хрыстовая
• Мэсіянскія суполкі
• Адвэнтысты сёмага дня
• Сьведкі Яговы
• Мармоны

Паводле крыніцаў, агульная колькасьць вернікаў усіх пратэстанцкіх дэнамінацыяў складае 515 024, адвэнтыстаў сёмага дня — 4828 чалавек^[27], а колькасьць Сьведак Яговы — 5014 чалавек.

Стараверы

Асноўны артыкул: be:Стараверы ў Беларусі

Пасьля царкоўнага расколу ў сярэдзіне XVII стагодзьдзя частка старавераў з Масковіі перасялілася ў Вялікае Княства Літоўскае. Адным з цэнтраў стараверства была Ветка. У 1791 року стараверы складалі 4% насельніцтва ўсяго Вялікага Княства^[21] (то бок з улікам і тых тэрыторыяў, якія цяпер уваходзяць у склад Летувы, Латвіі і Расеі).

Армянская апостальская царква

Паводле зьвестак на 1 студзеня 2024 року ў Беларусі афіцыйна зарэгістравана шэсьць суполак Армянскай апостальскай царквы^[3]. У жніўні 2022 року пачаліся будаўнічыя работы першай у Беларусі Армянскай царквы-царква святога Рыгора Асветніка, г. Менск^[28][29]. Адкрыцьцё першай у Беларусі Армянскай апостальскай царквы плянуецца восеньню 2024 року^[30].

Юдаізм

Асноўны артыкул: Жыды ў Беларусі

Сынагога ў Слоніме. Сучасны выгляд

Юдаізм зьявіўся на беларускіх землях разам зь першымі жыдамі (канец XIV — пачатак XV стагодзьдзяў). Працяглы час беларускія землі были буйным цэнтрам канцэнтрацыі жыдоўскага насельніцтва. Паводле перапісу 1897 году на тэрыторыі Беларусі іх налічвалася болей за 700 000.

На сёньняшні дзень у Беларусі дзейнічаюць 6 сынагогаў: 2 у Менску, па адной у Бабруйску, Горадні, Пінску і Гомлі. Колькасьць юдэяў, паводле розных зьвестак, вагаецца ад 13 000 да 28 000 жыдоў і 19 сьвятароў.

Паводле зьвестак з жыдоўскіх суполак, да юдэяў сябе адносяць ад 30 да 40 тысячаў грамадзянаў Беларусі, аднак пераважная колькасьць жыдоў не зьяўляецца актыўнымі вернікамі^[6]. Колькасьць жыдоў паводле зьвестак перапісаў імкліва скарачаецца. Так, у 1979 року іх налічвалася 135 тысячаў, у 1989 року 112 тысячаў; асабліва хутка колькасьць жыдоў скарачаецца ў пэрыяд незалежнасьці дзяржавы: да 1999 іхні лік скараціўся ў 4 разы (да 28 тысячаў)^[31], а ў пэрыяд да 2009 — яшчэ больш як удвая — да 13 тысячаў^[32]. Тым ня меней, некаторыя крыніцы называюць значна большыя лічбы колькасьці асобаў юдэйскага веравызнаньня: 60 тысячаў^[27].

Іслам

Асноўныя артыкулы: Іслам у Беларусі і be:Беларускія татары

Іслам атрымаў пэўны распаўсюд зь мірным перасяленьнем татараў з Крыму пачынаючы з XIV стагодзьдзя. У XX — пачатку XXI стагодзьдзя на тэрыторыю Беларусі мігравалі прадстаўнікі шэрагу традыцыйна ісламскіх этнасаў Паволжа, Каўказу, Сярэдняй Азіі і некаторых іншых краінаў.

Паводле зьвестак на 1 студзеня 2024 у краіне зарэгістравана 24 мусульманскія суполкі^[3] і дзейнічаюць 8 мячэтаў у рэгіёне традыцыйнага расьсяленьня літоўскіх татараў: Відзы, Іўе, Клецак, Лоўчыцы, Маладэчна, Наваградак, Слонім, Сьмілавічы, Менск (будуецца)^[33][34].

Колькасьць этнасаў, якіх традыцыйна адносяць да мусульманаў, паводле зьвестак перапісу 2009 року складала каля 22 тысячаў чалавек^[32]. На 2014 рок колькасьць ацэньваецца каля 19 тысячаў^[35]

Індуізм

Асноўны артыкул: en:Hinduism in Belarus

Колькасьць прыхільнікаў індуізму (у пераважнай большасьці неаіндуізму) нешматлікая. Найболей распаўсюджаная такая галіна індуізму, як вайшнавізм, у прыватнасьці адзін з кірункаў крышнаіцкага бхакці — гаўдзія-вайшнавізм^[3]. Крышнаіты былі зарэгіставаныя ў студзені 1992 року^[36]. На 1 студзеня 2024 року грамады Міжнароднага таварыства сьвядомасьці Крышны дзейнічаюць ва ўсіх абласных цэнтрах^[3]. У Менску дадаткова дзейнічае адзін крышнаіцкі ашрам^[37].

Будызм

У Беларусі дзейнічае адна зарэгістраваная суполка Шэн Чэн Лінг^[38] традыцыі Бон, і некалькі незарэгістраваных будысцкіх суполак розных напрамкаў: Тхеравада^[39], Гелуг, Кван Ум^[40] школы Дзэн Будызму, Карма-каг’ю (Лама Оле Нідал)^[41] і інш.

Бахаізм

Вера Бахаі зьяўляецца адной з наймаладзейшых рэлігіяў, афіцыйна зарэгістраваных у Беларусі: яе першая грамада была зарэгістраваная ў 1992 року^[42]. Бахаісты маюць свае суполкі ў Берасьці, Віцебску, Гомлі, Магілёве і Менску^[3]. На сёньняшні дзень менская суполка налічвае блізу 120 чалавек, у тым ліку дзяцей^[43].

Незарэгістраваныя

Беларуская аўтакефальная праваслаўная царква

Асноўны артыкул: Беларуская аўтакефальная праваслаўная царква

На 2004 год царква налічвала 12 прыходаў у Беларусі^[44]. На 2009 г. меліся прыходы ў беларускіх гарадах Вялейка (Менская вобласьць), Віцебск, Гомель, Горадня, Магілёў, Менск і Слуцак (Менская вобл.)^[45].

Раднавер’е

Асноўны артыкул: ru:Славянское неоязычество в Беларуси

Пасьля прыняцьця хрысьціянства на тэрыторыі Беларусі паганства аказала пэўны ўплыў на хрысьціянскую абрадавасьць, што выявілася, у прыватнасьці, у захаваньні некаторых паганскіх сьвятаў (Дзяды, Радаўніца, Каляды, Купальле, провады Зімы й інш.). Ад канца 1980-х пачаў назірацца рост колькасьці людзей, што атаясамліваюць сябе з паганцамі^[46]. Невялікае разьвіцьцё атрымала раднавер’е, аднак рух практычна ніяк не арганізаваны і зьяўляецца шмат у чым стыхійным. Таксама вялікае распаўсюджваньне атрымала рух «Зьвінячыя кедры Расеі». На цяперашні дзень у Беларусі грамады раднавераў афіцыйна не зарэгістраваныя.

Саенталёгія

Рэспубліканскі цэнтар «Дыянетыка»^[47][48] быў зарэгістраваны Міністэрствам юстыцыі Рэспублікі Беларусь 5 кастрычніка 1995 року як Рэспубліканскае грамадзкае аб’яднаньне грамадзянаў. 9 жніўня 1999 року Міністэрства юстыцыі адмовіла грамадзкай арганізацыі РЦД у перарэгістрацыі^[49].

Глядзіце таксама

• Канфэсійная гісторыя Беларусі
• Свабода веравызнаньня ў Беларусі
• Атэізм у Беларусі
• Рэлігія у СССР