Абдзіжаміл Карымавіч Нурпеісаў

Абдзіжаміл Карымавіч Нурпеі́саў (каз.: Әбдіжәміл Кәрімұлы Нұрпейісов; 22 кастрычніка 1924, с. Какарал, Казалінскі павет, Сырдар’інская вобласць, Туркестанская АССР, РСФСР, СССР — 5 лютага 2022, Алма-Ата, Казахстан) — казахскі празаік . Народны пісьменнік Казахстана (1985). Пісаў на казахскай і рускай мовах.

Абдзіжаміл Карымавіч Нурпеісаў
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	22 кастрычніка 1924(1924-10-22)[1]
Месца нараджэння	Куланды, Казалінскі павет[d], Сырдар’інская вобласць, Кіргізская АССР[d], РСФСР, СССР
Дата смерці	5 лютага 2022(2022-02-05)[2] (97 гадоў)
Месца смерці	Алматы, Казахстан[2]
Грамадзянства	СССР  Казахстан
Альма-матар	Літаратурны інстытут імя А. М. Горкага Казахскі нацыянальны ўніверсітэт імя аль-Фарабі
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	пісьменнік, празаік
Жанр	раман
Мова твораў	казахская мова
Грамадская дзейнасць
Партыя	КПСС
Член у	Саюз пісьменнікаў СССР
Прэміі
Узнагароды

Біяграфічныя звесткі

Нарадзіўся 22 кастрычніка 1924 года ў с. Какарал Казалінскага павета Сырдар’інскай вобласці Туркестанскай АССР РСФСР (цяпер — Аральскі раён, Кызылардзінская вобласць, Казахстан).

У 1942 годзе скончыў сярэднюю школу. У 18 гадоў прызваны ў Чырвоную Армію. Пасля таго, як пачаў службу ў рэзервовым пяхотным палку пад Сталінградам і скончыў кароткатэрміновыя курсы палітработнікаў, з вясны 1944 года прымаў удзел у баях па вызваленні Прыбалтыкі.

У 1950 годзе паступіў у Літаратурны інстытут імя А. М. Горкага ў Маскве, які скончыў у 1956 годзе. У 1962—1964 гадах быў галоўным рэдактарам часопіса «Жулдыз», кансультантам Саюза пісьменнікаў КазСРР. Узначальваў Міжнародны казахскі ПЭН-клуб^[3].

Памёр 5 лютага 2022 года^[4]ва ўзросце 97 год.

Творчасць

Друкуецца з 1949 года. Першы раман «Курляндыя» (1950, 2-я рэд. пад назвай «Доўгачаканы дзень», 1958) пра падзеі Вялікай Айчыннай вайны. Шырынёй сацыяльных абагульненняў, глыбінёй псіхалагічнага аналізу, самабытнымі нацыянальнымі характарамі вызначаецца трылогія «Кроў і пот» (кн. 1—3, 1961—70; аднайменны фільм 1979) пра падзеі Першай сусветнай і грамадзянскай войнаў. Актуальнасцю і вастрынёй праблематыкі вылучаецца раман «Абавязак» (на рускай мове, 1984). Працуе ў жанры нарыса і літаратурна-крытычнай эстэтыкі (кнігі «Роздумы», 1972; «Край блакітных гор», 1979).

Прэміі і ўзнагароды

• Дзяржаўная прэмія СССР (1974).

Беларускія пераклады

• Змрок: раман / пер. А. Кудравец. — Мінск: Мастацкая літаратура, 1978. — 247 с.
• Нягоды: раман / пер. А. Кудравец. — Мінск: Мастацкая літаратура, 1981. — 238, [1] с.

Зноскі

1. Нурпеисов Абдижамил Каримович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
2. https://www.interfax.ru/culture/820413 Праверана 6 лютага 2022.
3. inform.kz
4. Токаев выразил соболезнования родным и близким Абдижамила Нурпеисова