Аляксандр Здановіч (гісторык)

Аляксандр Здановіч (26 лютага 1805, в. Белькавічы Ігуменскага павета Мінскай губерні, цяпер Пухавіцкі раён Мінскай вобласці — 29 мая 1868, Вільня) — гісторык, педагог, мемуарыст. Бацька публіцыста Ігната Здановіча.

Аляксандр Здановіч
польск.: Aleksander Maria Zdanowicz
Сям'я Здановічаў на здымку гродзенскага фатографа Штумана. Аляксандр сядзіць
Дата нараджэння	26 лютага 1805(1805-02-26) ці 1808
Месца нараджэння	Белькавічы, Ігуменскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	17 мая 1868(1868-05-17) ці 29 мая 1868(1868-05-29)
Месца смерці	Вільня, Віленскі павет, Віленская губерня, Расійская імперыя
Месца пахавання	Бернардзінскія могілкі
Грамадзянства	Расійская імперыя
Дзеці	Ігнат Аляксандравіч Здановіч
Род дзейнасці	пісьменнік, гісторык, школьны настаўнік, філолаг, перакладчык
Месца працы	Віленскі шляхецкі інстытут Віленская духоўная семінарыя
Альма-матар	Віленскі ўніверсітэт (1831)
Член у	Віленская археалагічная камісія (студзень 1863)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Здановіч.

Жыццяпіс

Скончыў Ігуменскую павятовую базыльянскую школу (1825). Два гады працаваў прыватным настаўнікам. Паступіў у Віленскі ўніверсітэт, які скончыў у 1831 годзе са ступенню кандыдата філасофіі. Выкладаў лацінскую мову і гісторыю ў Віленскім шляхецкім інстытуце, потым узначальваў там кафедру агульнай гісторыі да закрыцця інстытута ў 1863 годзе.

Магіла Аляксандра Здановіча на Бернардзінскіх могілках у Вільне

Чытаў прыватныя лекцыі, а таксама выкладаў расійскую гісторыю ў Віленскай духоўнай семінарыі.

Маючы багаты досвед выкладання розных прадметаў, падрыхтаваў падручнікі і навучальныя дапаможнікі: «Храналагічна-гістарычны нарыс сучасных дзяржаў ад V стагоддзя да нашых дзён» (Вільня, 1844), «Нарыс усеагульнай гісторыі для дзяцей» (Вільня, 1861), «Нарыс польскай гісторыі для дзяцей» (Вільня, 1857); пераклаў з рускай на польскую мову падручнікі «Гісторыя сярэдніх вякоў» (Вільня, 1845), «Гісторыя Новага часу» (Вільня, 1846). Таксама падрыхтаваў і выдаў падручнікі па французскай мове. У 1849—1859 гадах вёў «Дзённік» (часткова апублікаваны ў Rocznik Towarzystwa Przyjaciól Nauk w Wilnie, 1918).

Быў членам Віленскай археалагічнай камісіі; уваходзіў у склад рэдакцыі газеты «Kurier Wileński». У 1863 годзе, з прычыны ўдзелу ў паўстанні сына Ігната, Аляксандра Здановіча затрымлівалі і дапытвалі. Трэцяе выданне кнігі Здановіча «Нарыс польскай гісторыі для дзяцей», якая мела вялікі ўплыў на грамадскую думку, было канфіскавана і знішчана.

Бібліяграфія

• Rys dziejów literatury polskiej (uzup. i opr. L. Sowiński). T. 1—5. 1874—1878.