Бром

Бром (лац.: Bromum) Br — хімічны элемент VII групы перыядычнай сістэмы; атамны нумар 35. Адносіцца да галагенаў. Адкрыты ў 1826 годзе Антуанам Жэромам Баларам.

35 Селен ← Бром → Крыптон Cl ↑ Br ↓ I Перыядычная сістэма элементаў 35Br
Вонкавы від простага рэчыва
Уласцівасці атама
Імя, сімвал, нумар	Бром, 35
Група, перыяд, блок	{{{група}}}, 4, {{{блок}}}
Атамная маса (малярная маса)	79,904 ± 0,003 а. а. м. (г/моль)
Электронная канфігурацыя	Ar 3d104s24p5 1s22s22p63s23p63d104s24p5
Радыус атама	119 пм
Хімічныя ўласцівасці
Кавалентны радыус	114 пм
Радыус іона	(+5e)47 (-1e)196 пм
Электраадмоўнасць	2,96 (шкала Полінга)
Электродны патэнцыял	0
Ступені акіслення	−1, 0, +1, +3, +5, +7
Энергія іанізацыі	1-я: 1139,9 кДж/моль кДж/моль (эв) 2-я: 2103 кДж/моль кДж/моль (эВ) 3-я: 3470 кДж/моль кДж/моль (эВ)
Тэрмадынамічныя ўласцівасці простага рэчыва
Шчыльнасць (пры з. у.)	3,1055 (25 °C) г/см³ г/см³
Тэмпература плаўлення	−7,25 °C
Тэмпература кіпення	59,2 °C
Малярны аб'ём	51,46 (25 °C, Br2) см³/моль см³/моль
Крышталічная рашотка простага рэчыва
Структура рашоткі	Артарамбічная
Параметры рашоткі	a = 4,48, b = 6,67, c = 8,72 Å
Іншыя характарыстыкі
Удзельнае супраціўленне	7,69·1010 Ом·м
Цеплаправоднасць	(300 K) 4,5 Вт/(м·К) Вт/(м·К)
Цеплавое пашырэнне	1,10·10−3 К−1

Фізічныя ўласцівасці

Электронная канфігурацыя атама 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d¹⁰4s²4p⁵.

Пры нармальных умовах бром — цяжкая лятучая вадкасць, цёмна-чырвонага колеру, у адлюстраваным святле цёмна-фіялетавага, амаль чорнага колеру. Мае рэзкі агідны пах, атрутны. Бром — адно з двух простых рэчываў разам з ртуццю, якое пры пакаёвай тэмпературы вадкае. Шчыльнасць пры 0 °C — 3,19 г/см³. Тэмпература плаўлення брому роўна 7,25 °C, а энтальпія плаўлення 10,58 кДж/моль. Тэмпература кіпення — 59,2 °C, пры кіпенні бром ператвараецца з вадкасці ў жоўта-бурую пару, пры ўдыханні раздражняе дыхальныя шляхі. Энтальпія выпарэння 30,86 кДж/моль. Ціск насычанай пары пры 0 °C складае 8,7 кПа, пры 20 °C 22,8 кПа.

Прыродныя крыніцы

Па змяшчэнні ў зямной кары займае 50-е месца сярод усіх элементаў. З прычыны высокай хімічнай актыўнасці сустракаецца толькі ў выглядзе злучэнняў. Здабываецца пераважна з марской вады і расолаў саляных азёр.

Прымяненне

Прымяняецца ў хімічнай прамысловасці для атрымання розных бромістых соляў і арганічных злучэнняў (лекавых прэпаратаў, слёзатачывага газу), у фатаграфічным працэсе.

Літаратура

• Болсун А. Н. Краткий словарь физических терминов / Сост. А. И. Болсун. — Мн.: Вышэйшая школа, 1979. — С. 45. — 416 с. — 30 000 экз. (руск.)
• Сергей Бесараб Токсин психушек, казарм и домов-интернатов// Медыум — medium.com, 10 лістапада 2022, 12:35

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Бром