Дуранійская імперыя

Дуранійская імперыя
	Гістарычная дзяржава
Дуранійская імперыя
	пушту: د درانیانو ټولواکمني; перс.: امپراتوری درانیان
	Сцяг (Герат 1818–1842)
	;
< ; < ; < ; < >; >; >; >; > ліпень 1747 — 1863 ;
Сталіца	Кандагар (1747—1776); Кабул (1776—1823, 1839—1842); Пешавар (1776–1823; зімовая сталіца); Герат (1793–1863); ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ;
Мова(ы)	Пушту (паэзія, спачатку выкарыстоўвалася ў бюракратыі); Персідская (канцылярыя, мова кіраўніцтва); ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ;
Афіцыйная мова	персідская і пушту
Рэлігія	Суніцкі Іслам
Плошча	2,020,190 км2
Насельніцтва	14 міліёнаў
Форма кіравання	абсалютная манархія і манархія
Шах
• 1747—1772	Ахмад-шах Дурані
• 1772	Гумаюн Мірза (аспрэчваўся Цімур-шахам)
• 1772—1793	Цімур-шах Дурані
• 1793—1801	Заман-шах Дурані
• 1801—1803	Махмуд-шах Дурані
• 1803—1809	Шуджа-шах Дурані
• 1809—1818 (аспрэчваўся ў 1810)	Махмуд-шах Дурані
• 1810—1810 (аспрэчвалася)	Абас Мірза Дурані
• 1818—1819	Алі-шах Дурані
• 1819—1823	Аюб-шах Дурані
• 1839—1842	Шуджа-шах Дурані
Гісторыя
• ліпень 1747	Дынастыя заснавана Ахмад-шахам Дурані
• 1839	Шуджа-шах Дурані
• 1863	Ліквідацыя
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Дуранійская імперыя (пушту: د درانيانو ټولواکمني ; перс.: امپراتوری درانیان) або Афганская імперыя (пушту: د افغانان ټولواکمني ; перс.: امپراتوری افغان)^[7], таксама вядомая як Каралеўства Садазай (пушту: سدوزي ټولواکمني ; перс.: دولت سدوزایی)^[8], была афганскай імперыяй, якая была заснавана Ахмад-шахам Дурані ў 1747 годзе і ахоплівала частку Цэнтральнай Азіі, Іранскае плато і Індыйскі субкантынент. На сваёй самай вялікай тэрыторыі яна кіравала сучасным Афганістанам, Пакістанам, часткамі паўночна-ўсходняга і паўднёва-ўсходняга Ірана, усходняга Туркменістана і паўночна-заходняй Індыі^[8]^:190^[9]. Разам з Асманскай імперыяй імперыя Дурані лічыцца адной з самых уплывовых мусульманскіх імперый другой паловы XVIII стагоддзя^[10].

Хуткія факты Дуранійская імперыя, Сталіца ...

Ахмад быў сынам Мухамада Заман-Хана (афганскага правадыра племені Абдалі) і камандзірам Надэр-шаха Афшара. Пасля смерці Афшара ў чэрвені 1747 г. Ахмад умацаваў бяспеку ў Афганістане, узяўшы Кандагар, Газні, Кабул і Пешавар. Пасля ўступлення на пасаду караля нацыі ён змяніў сваё племянное імя з Абдалі на Дурані. У 1749 годзе Імперыя Вялікіх Маголаў саступіла суверэнітэт над большай часткай паўночна-заходняй Індыі афганцам. Затым Ахмад адправіўся на захад, каб завалодаць Мешхедам, якім кіравала дынастыя Афшарыдаў пад кіраўніцтвам Шахрох-шаха, які таксама прызнаваў сюзерэнітэт Афганістана^[11]. Пасля Ахмад накіраваў войска, каб падпарадкаваць тэрыторыі на поўнач ад Гіндукуша да Амудар’і, і ў хуткім часе ўсе розныя афганскія плямёны пачалі далучацца да яго справы. Пры Ахмадзе афганцы чатыры разы ўварваліся ў Індыю, падпарадкаваўшы частку Кашміра і большую частку Пенджаба. У пачатку 1757 года ён разрабаваў Дэлі, але дазволіў імператару Вялікіх Маголаў Аламгіру II заставацца пад намінальным кантролем, пакуль ён прызнаваў сюзерэнітэт Афганістана над рэгіёнамі на поўдзень ад ракі Інд.

Пасля смерці Ахмада ў 1772 годзе яго сын Цімур-шах Дурані стаў наступным кіраўніком дынастыі Дурані. Пры Цімуры горад Кабул стаў новай сталіцай імперыі Дурані, а Пешавар служыў яе зімовай сталіцай; аднак да гэтага часу імперыя пачала разбурацца^[12]. Дынастыя валадарыла ў Афганістане на працягу некалькіх пакаленняў, пакуль Дост Мухамед-хан і дынастыя Баракзаі не скінулі дынастыю Дурані ў Кабуле, што прывяло да яе выцяснення Эміратам Афганістан. Дуранійская імперыя лічыцца асноватворнай дзяржавай сучаснай нацыянальнай дзяржавы Афганістан, а Ахмад лічыцца бацькам нацыі.^[13]

[7]

[8]

[9]

[10]

[1]

[2]

[3]

[заўв 1]

[4]

[5]

[6]

[11]

[12]

[13]

Дуранійская імперыя

Заўвагі

Зноскі

Літаратура

Спасылкі

Wikiwand - on