Купена духмяная

Купе́на духмяная^[1] (Polygonatum odoratum) — кветкавая расліна роду Купена (Polygonatum) сямейства Спаржавыя (Asparagaceae).

Купена духмяная
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Аднадольныя Парадак:  Спаржакветныя Сямейства:  Спаржавыя Падсямейства:  Nolinoideae Род:  Купена Від:  Купена духмяная
Міжнародная навуковая назва
Polygonatum odoratum (Mill.) Druce, 1906
Сінонімы
Convallaria odorata Mill. Polygonatum japonicum C.Morren & Decne. Polygonatum maximowiczii F.Schmidt Polygonatum officinale All.
Падвіды
Polygonatum odoratum var. maximowiczii (F.Schmidt) Koidz. Polygonatum odoratum var. pluriflorum (Miq.) Ohwi Polygonatum odoratum var. thunbergii (C.Morren & Decne.) H.Hara
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы NCBI   82207 EOL   1014905 GRIN   t:402671 IPNI   540195-1 TPL   kew-284008

Назвы

Купена духмяная, саламонава пячатка, зязюліны ручнікі, пупнік, грыжнік^[1].

Батанічнае апісанне

Батанічная ілюстрацыя з кнігі К. А. М. Ліндмана «Bilder ur Nordens Flora», 1917—1926

Шматгадовая травяністая расліна вышынёй 30—60^[1] см, з доўгім і тоўстым вузлаватым карэнішчам. Сцябло голае, граністае, у верхняй частцы сагнутае дугой. Лісце чаргаванае, простае, суцэльнае, сядзячае, падоўжана-эліптычнае, зрэдку яйцападобнай формы, з гладкім краем. Кветкі адзіночныя або па 2 (па 3—5, радзей па 2^[2]) на кветаносах у пазухах лісця, белыя з зеленаватым адценнем. Пялёсткаў і тычынак — 6. Плод — ягада сінявата-чорнага колеру.

Расліна ядавітая.

Распаўсюджанне і экалогія

Расліна распаўсюджана на тэрыторыі Еўропы і ўмераных абласцей Азіі. Святлолюбівая, ценевынослівая расліна^[3]. Ксерафіт, мезафіт і мезатроф^[3].

Расце на лугах, узлесках і палянах, у хваёвых, мяшаных, зрэдку — шыракалістых лясах, у хмызняках на берагавых схілах. Цвіце ў маі—чэрвені. Плады паспяваюць у жніўні.

Ахоўваецца на тэрыторыі Украіны^[3] і шэрагу рэгіёнаў Расіі^[3][4].

Гаспадарчае значэнне

Дэкаратыўная і лекавая расліна. У лекавых мэтах выкарыстоўваюцца сцяблы, лісце і карэнішчы.

Маладыя парасткі і багатыя на крухмал карэнішчы ядомыя^[5].

У прыродзе з’яўляецца кормам плямістым аленям і алтайскім маралам^[5].

Зноскі

1. Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 3. Катэнарыя — Недайка / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1984. — 588 с., іл. — 10 000 экз.
2. ОВРБ 1999.
3. Купена душистая: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
4. Polygonatum odoratum (Mill.) Druce // ИАС «ООПТ России» (руск.)
5. Купена аптечная — Polygonatum odoratum // Экологический центр «Экосистема»™, А. С. Боголюбов (руск.)