Кутна-Гора

Ку́тна-Го́ра (чэшск.: Kutná Hora), гістарычна Кутэнберг (ням.: Kuttenberg) — горад у Сярэднячэшскім краі. З’яўляецца муніцыпалітэтам з пашыранымі паўнамоцтвамі і адміністрацыйным цэнтрам раёна Кутна-Гора. Размешчаны за 60 км на ўсход ад Прагі, на плато Кутна-Гора на вышыні 254 м над узроўнем мора.

Горад Кутна-Гора Kutná Hora Герб Сцяг Краіна  Чэхія Край Сярэднячэшскі Раён Кутна-Гора Каардынаты 49°56′54″ пн. ш. 15°16′05″ у. д.HGЯO Староста Лукаш Сейферт Першая згадка 1289[1] Ранейшыя назвы Кутэнберг Плошча 33,05 км² Вышыня цэнтра 254 м Водныя аб’екты Быланка[d] і Врхліцэ[d] Насельніцтва ▼ 20 602 чалавек (2012) Часавы пояс UTC+1, летам UTC+2 Паштовы індэкс 284 01 Аўтамабільны код S (старыя KH) Афіцыйны сайт kutnahora.cz Кутна-Гора на карце Чэхіі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Насельніцтва — 21,1 тысяч жыхароў (2005).

Гісторыя

Горад заснаваны ў першай палове XIII стагоддзя. Цэнтр сярэдневяковай срэбраздабыўной індустрыі (у XIII стагоддзі рудні горада давалі траціну агульнаеўрапейскай здабычы срэбра), дзякуючы чаму горад быў другім па багацці ў Чэшскім каралеўстве.

Менавіта рудні і сталі прычынай утварэння першых гарняцкіх пасёлкаў, адзін з якіх атрымаў назву «Cuthna Antiqua», што азначае «старая манаская рыза». Адзін з манахаў, паводле падання, заснуў на суседнім узгорку, а ў сне ўбачыў сярэбраныя зліткі. Прачнуўшыся, ён сапраўды знайшоў іх у паказаным у сне месцы і накрыў гэта месца сваёй рызай. Кутна-Гора стала месцам першай у Еўропе «сярэбранай ліхаманкі». Вакол шахт з’явілася хаатычнае нагрувашчванне халуп, корчмаў, лазняў, крам і да т.п. Затым разрозненыя пасёлкі аб’ядналіся, і Кутна-Гора здабыла прывілеі каралеўскага горада.

Была моцна разбурана ў часы гусіцкіх войнаў. Праз вычарпанне руд да сярэдзіны XVI стагоддзя горад прыйшоў у заняпад.

Славутасці

Влашскі (Італьянскі) двор

Цэнтр

Сабор Святой Варвары

Сабор Святой Варвары

Вядомы шматлікімі помнікамі гатычнай архітэктуры.

• Сабор Святой Варвары 1388—1547 — самы вядомы архітэктурны помнік Кутна-Горы — другі па велічыні і значнасці гатычны храм Чэхіі, пабудаваны ў стылі позняй (уладзіслаўскай) готыкі
• Касцёл Святога Якава Старэйшага (1330)
• Будынак архідыяканства (1594—1599)
• Езуіцкі калегіум (1667—1700)
• Былы манетны двор — Влашскі (Італьянскі) двор (XIII стагоддзе)
• Барочны чумны слуп (1713—1715)
• На ўскраіку горада, у мястэчку Седлец — касцёл Усіх Святых з костніцай пры могілках (каля 1400)
• У Седлецы — сабор Узнясення Дзевы Марыі і Святога Яна Хрысціцеля (1280—1320, 1702—1714)
• Музей срэбра «Градзек» і сярэдневяковая сярэбраная шахта (1485—1505)
• Касцёл Найсвяцейшай Тройцы пры могілках (каля 1415)
• Касцёл Усіх Святых (каля 1290)
• Капэла Божага Цела (каля 1400)
• Кляштар урсулінак (1733—1743)
• Касцёл Маці Божай на Намнеці (1360—1470)
• Касцёл Святога Яна Непамуцкага (1734—1750)
• Каменны фантан (1493—1495)
• Каменны дом (1485—1495)
• Помнік Святому Вацлаву

Гістарычны цэнтр горада ўваходзіць у Спіс аб’ектаў Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.

Эканоміка

Шкловыдзімальны завод, піўная вытворчасць, тытунёвая фабрыка Philip Morris, завод кампаніі «Foxconn».

Насельніцтва

Год Колькасць 1869 12 747 [2] 1869 16 565 [3] 1880 16 799 [3] 1880 13 154 [2] 1890 17 614 [3] 1900 19 506 [3] 1910 20 362 [3] 1921 19 112 [3] 1930 18 706 [3] Год Колькасць 1930 13 892 [2] 1950 15 893 [3] 1950 14 572 [2] 1961 16 835 [3] 1961 16 835 [2] 1970 17 943 [2] 1970 17 943 [3] 1980 20 927 [2] 1980 20 927 [3] Год Колькасць 1991 21 561 [2] 1991 21 561 [3] 2001 21 453 [3] 2014 20 349 [4] 2016 20 341 [5] 2017 20 405 [6] 2018 20 536 [7] 2019 20 580 [8] 2020 20 653 [9] Год Колькасць 2021 20 828 [10] 2021 20 162 [11] 2022 20 450 [12] 2023 21 417 [13] 2024 21 556 [14] 2025 21 642 [15]

Транспарт

Чыгуначны транспарт

У межах горада знаходзіцца тры станцыі: Кутна-Гора-галоўная і, на адгалінаванні, Кутна-Гора-Седлец (чэшск.: Kutná Hora-Sedlec) і Кутна-Гора-горад (чэшск.: Kutná Hora město). Апошняя станцыя знаходзіцца бліжэй усяго да гістарычнай часткі горада.

Аўтатранспарт

Некалькі ўнутрыгарадскіх маршрутаў. Міжгародняя сувязь ажыццяўляецца з аўтобуснай станцыі.

Гарады-пабрацімы

•  Stamford^[d], Вялікабрытанія (24 чэрвеня 2002)^[16][17]
•  Бінген-ам-Райн, Германія (26 мая 2012)^{[18][19][…]}
•  Камянец-Падольскі, Украіна (кастрычнік 2008)^{[20][17][…]}
•  Крэмніца, Славакія (24 кастрычніка 1998)^[21][17]
•  Рынгстэд^[d], Данія (1988)^[22][17]
•  Рэймс, Францыя (23 лютага 2008)^{[23][24][…]}
•  Тарноўске Гуры, Польшча (3 снежня 2003)^[25][17]
•  Фідэнца^[d], Італія (27 красавіка 2004)^[26][17]
•  Эгер, Венгрыя (20 верасня 2001)^{[27][28][…]}
•  Яйцы, БіГ (люты 2018)^[29][17]

Вядомыя асобы

• Радка Дэнемаркава (нар. 1968) — чэшская пісьменніца.

Гл. таксама

• Костніца ў Седлецы