Малая Іліяда

Малая Іліяда (стар.-грэч.: Ἰλιὰς μικρά) — старажытнагрэчаская паэма, частка эпічнага цыклу пра падзеі Траянскай вайны. Аўтарства прыпісваецца Лесху з Лесбаса (VII ст. да н. э.).

Малая Іліяда
Ἰλιὰς μικρά
Спрэчка паміж Адысеем і Аяксам, малюнак XVIII ст.
Жанр	Эпас
Аўтар	Лесх
Мова арыгінала	Старажытнагрэчаская
Дата напісання	VII ст. да н. э.
Папярэдні	Эфіяпіда
Наступны	Аблога Троі

Да нашага часу не захавалася.

Крыніцы

Захавалася толькі 14 фрагментаў і спасылак на падзеі «Малой Іліяды», пакінутых старажытнагрэчаскімі пісьменнікамі. Аднак найбольш поўны выклад падзей застаўся дзякуючы пераказу Еўтыхія Прокла (II ст.).

Змест

«Малая Іліяда» апавядае пра падзеі дзясятага года Траянскай вайны, якія храналагічна ідуць паміж падзеямі, апісанымі ў Эфіяпідзе і Аблозе Троі. Цэнтральнай постаццю «Малой Іліяды» фактычна з’яўляецца Адысей. Паэма пачынаецца з яго перамогі над Аяксам у спаборніцтве за даспехі Ахіла. Аякс у вар’яцтве робіць напад на натоўп ахейцаў, а потым скончвае жыццё самагубствам.

Калхас прадракае, што грэкі здолеюць захапіць Трою, калі вернуць стрэлы Геракла, што засталіся ў героя Філактэта, які на шляху да Троі быў атручаны змяёй і быў вымушаны спыніцца на Лемнасе. Адысей і Дыямед вяртаюцца за Філактэтам. Махаон загойвае яго рану. Пасля з’яўлення ля муроў Троі Філактэт змагаецца з Парысам і забівае яго. Менелай здзекуецца з цела мёртвага суперніка, аднак траянцы выносяць яго з поля бою.

Пасля смерці Парыса яго браты спрачаюцца за права ажаніцца з Аленай. Перамагае Дэіфоб. Гелен у роспачы пакідае Трою і ідзе да гары Іда, дзе трапляе ў палон да Адысея. Ён прадракае, што Троя будзе захоплена, калі грэкі вывезуць рэшткі Пелапа з Пісы Элідскай, выкрадуць статую Палады з траянскага храма і прывязуць Неапталема, сына Ахіла. Ахейскі карабель адплывае ў Эліду. Адысей прывозіць Неапталема і перадае яму даспехі бацькі. Перад юнаком з’яўляецца прывід Ахіла і натхняе яго на бітву. Адысей і Дыямед пераапранаюцца ў жабракоў і трапляюць у Трою. Алена пазнае іх, але не выдае траянцам. У выніку героі паспяхова выкрадаюць статую.

Па парадзе Афіны грэкі будуюць Траянскага каня, куды месцяцца выбраныя воіны. Астатнія адступаюць на востраў Тэнедас. Траянцы бураць частку мура і зацягваюць каня ў свой горад.

Значэнне

Відавочна, у адрозненне ад вялікай «Іліяды», «Малая Іліяда» не мела адзінай рэдакцыі, таму ў канспекце Еўтыхія Прокла некаторыя падзеі, апісаныя Лесхам, паўтараюць тое, што было ўключана ў «Аблогу Троі» Стасіна. Тым не меней, Арыстоцель заўважаў, што «Малая Іліяда» дала сюжэт для 8 старажытнагрэчаскіх трагедый.

Спасылкі

• На Вікісховішчы пакуль няма медыяфайлаў па тэме, але Вы можаце загрузіць іх
• The Epic Cycle Little Iliad
• Sara Kaczko. Rewriting Homer: Dictys, Septimius and the (Re-)shaping of the Trojan War Material
• Ingrid Holmberg. The Creation of the Ancient Greek Epic Cycle
• A Dictionary of Greek and Roman biography