Марыя Гёперт-Маер

Марыя Гёперт-Ма́ер (ням.: Maria Göppert-Mayer; 28 чэрвеня 1906, Катавіцы, Польшча — 20 лютага 1972, Сан-Дыега , ЗША) — амерыканскі фізік-тэарэтык, адна з двух жанчын-лаўрэатаў Нобелеўскай прэміі па фізіцы (палова прэміі за 1963 год, сумесна з Гансам Енсенам, «за адкрыцці, якія датычацца абалонкавай структуры ядра»; другую палову прэміі атрымаў Юджын Вігнер «за ўклад у тэорыю атамнага ядра і элементарных часціц, асабліва з дапамогай адкрыцця і прыкладанні фундаментальных прынцыпаў сіметрыі»).

Марыя Гёперт-Маер
Maria Goppert-Mayer
Дата нараджэння	28 чэрвеня 1906(1906-06-28)[1][2][…]
Месца нараджэння	Катавіцы, Каралеўства Прусія, Германская імперыя[3]
Дата смерці	20 лютага 1972(1972-02-20)[1][2][…] (65 гадоў)
Месца смерці	Сан-Дыега, акруга Сан-Дыега, Каліфорнія, ЗША
Месца пахавання	El Camino Memorial Park[d][4]
Грамадзянства	Германія  ЗША[5]
Бацька	Фрыдрых Гёперт[d][5]
Муж	Джозеф Эдвард Маер[d][5][6]
Дзеці	Maria Mayer[d]
Род дзейнасці	фізік, вучоны-ядзершчык, выкладчыца ўніверсітэта, вучоная
Навуковая сфера	фізіка[5], ядзерная фізіка[7], радыяактыўнасць[7], квантавая механіка[7], тэарэтычная фізіка[7], фізічная хімія[7], Фотахімія[7] і статыстычная механіка[7]
Месца працы	Універсітэт Джонса Хопкінса[8] Каліфарнійскі ўніверсітэт у Сан-Дыега[8] Калумбійскі ўніверсітэт[8] каледж Сары Лоўрэнс[d][8] Лос-Аламаская нацыянальная лабараторыя[d][8] Argonne National Laboratory[d][8]
Альма-матар	Гётынгенскі ўніверсітэт (1930)[5]
Навуковы кіраўнік	Макс Борн
Член у	Гайдэльбергская акадэмія навук[d] Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Амерыканскае філасофскае таварыства[9][10] Амерыканскае фізічнае таварыства[9] Нацыянальная акадэмія навук ЗША[11]
Узнагароды	Нацыянальная зала славы жанчын[d] (1996) член Амерыканскага фізічнага таварыства[d] член Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук залатая пласціна Акадэміі дасягненняў[d] (1965)
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Скончыла Гётынгенскі ўніверсітэт (1930). З 1931 года ў розных універсітэтах ЗША, з 1946 года ў Інстытуце ядзерных даследаванняў імя Э.Фермі, з 1960 года прафесар Каліфарнійскага ўніверсітэта.

Навуковыя працы па ядзернай фізіцы, квантавай і статыстычнай механіцы, тэорыі крышталічнай рашоткі і фізічнай хіміі. Прадказала двухфатоннае паглынанне святла (1931) і падвойны бэта-распад (1935). Незалежна ад Г. Енсена прапанавала абалонкавую мадэль атамнага ядра. Член Амерыканскай АН і мастацтваў (1956).

Зноскі

1. Maria Goeppert Mayer // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
2. Maria Goeppert-Mayer // FemBio database Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q61356138'></a>
3. Гёпперт-Майер Мария // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
4. Find a Grave — 1996. Праверана 17 красавіка 2023.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056'></a>
5. Ogilvie M. B. The Biographical Dictionary of Women in Science: Pioneering Lives From Ancient Times to the Mid-20th Century — Routledge, 2003. — Vol. 1. — P. 510. — 798 p. — ISBN 978-1-135-96342-2

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q28721132'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q16733642'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1508259'></a>
6. http://www.nasonline.org/publications/biographical-memoirs/memoir-pdfs/mayer-maria.pdf — С. 311. Праверана 18 красавіка 2023.
7. Národní autority České republiky Праверана 7 лістапада 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>
8. https://history.aip.org/phn/11604031.html Праверана 26 сакавіка 2019.
9. NNDB — 2002.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513'></a>
10. https://search.amphilsoc.org/memhist/search?creator=Maria+Goeppert+Mayer&title=&subject=&subdiv=&mem=&year=&year-max=&dead=&keyword=&smode=advanced Праверана 26 сакавіка 2019.
11. http://www.nasonline.org/member-directory/deceased-members/20000765.html Праверана 29 сакавіка 2018.