Свабода (Пухавіцкі раён)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Свабода (значэнні).

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Валокі.

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Увалокі.

Свабо́да^[1] (трансліт.: Svaboda, руск.: Свобода; да 1920-х гг. — Новыя Валокі, або Новыя Увалокі) — вёска ў Пухавіцкім раёне Мінскай вобласці, на беразе ракі Свіслач. Уваходзіць у склад Турынскага сельсавета.

Вёска Свабода Краіна Беларусь Вобласць Мінская Раён Пухавіцкі Сельсавет Турынскі Каардынаты 53°34′18″ пн. ш. 28°16′19″ у. д.HGЯO Ранейшыя назвы Новыя Валокі Новыя Увалокі Водныя аб’екты Свіслач Насельніцтва ▲13 чал. (2019) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1713 Паштовыя індэксы 222836 Аўтамабільны код 5 Свабода Свабода

Свабода на Вікісховішчы

Гісторыя

У XVIII стагоддзі ўласнасць Ратынскіх, у пачатку XIX стагоддзя набыта Янішэўскімі. Прыкладна ў 1830-х гадах Новыя Валокі куплены Каржанеўскімі^[2]. За прыгонным правам да маёнтка належала 68 вясковых гаспадарак, было каля 244 валок зямлі разам з фальваркам Красны Бераг^[2]. Пасля 1861 года ў Пухавіцкай воласці Ігуменскага павета Мінскай губерні. Як апісваў Аляксандр Ельскі ў канцы XIX стагоддзя, пры Новых Валоках у Свіслачы вадзілася асаблівая і смачная рыба, званая выразуб, а гаспадары атрымлівалі значны прыбытак ад права прапінацыі (вырабу алкаголю) і дужага млыну^[2]. Паводле перапісу 1908 года маёнтак Новыя Увалокі (Новыя Уволоки)^[3].

З канца лютага 1918 года тэрыторыя акупаваная войскамі Германскай імперыі. 25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. У снежні 1918 года занята Чырвонай Арміяй, з 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Савецкай Беларусі, з 27 лютага 1919 года — у ЛітБел ССР. У час польска-савецкай вайны ў жніўні 1919 — ліпені 1920 гадоў пад акупацыяй Польшчы (Мінская акруга ГУУЗ).

З 31 ліпеня 1920 года ў Беларускай ССР. Маёнтак нацыяналізаваны, створаны пасёлак Свабода. У 1926 годзе было 17 двароў^[4]. Да вайны на рацэ стаяў млын, дзейнічала пільня, у будынку колішняй сядзібы была школа^[5]. Вёску наведваў пісьменнік Янка Маўр^[5].

У Другую сусветную вайну з канца чэрвеня 1941 года да пачатку ліпеня 1944 года пад акупацыяй Германіі.

Насельніцтва

• 1908 год — 2 двары, 106 жыхароў^[3]
• 1917 год — 1 двор, 90 жыхароў, усе палякі^[6]
• 1999 год — 16 жыхароў
• 2010 год — 10 жыхароў
• 2019 год — 13 жыхароў^[7]

Страчаная спадчына

• Рэшкі сядзібы (XIX ст.?)^[5]