Коўра малая

Коўра малая або пага́нка малая (Tachybaptus ruficollis) — вадаплаўная птушка атрада паганкападобных. Самая малая з коўраў Палеаарктыкі. Народная назва нырчык.

Коўра малая
Tachybaptus ruficollis ruficollis у дэльце Эбра, Іспанія
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Жывёлы Падцарства:  Эўметазоі Без рангу:  Двухбакова-сіметрычныя Без рангу:  Другаснаротыя Тып:  Хордавыя Падтып:  Пазваночныя Інфратып:  Сківічнаротыя Надклас:  Чацвераногія Клас:  Птушкі Падклас:  Нованёбныя Атрад:  Паганкападобныя (Podicipediformes) Сямейства:  Паганкавыя Род:  Tachybaptus Від:  Коўра малая
Міжнародная навуковая назва
Tachybaptus ruficollis Pallas, 1764
Сінонімы
Podiceps ruficollis
Арэал
Ахоўны статус
Выклікаюць найменшыя асцярогі IUCN 3.1 Least Concern : / 22696545
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   563259 NCBI   100828 EOL   45513831 FW   369016

Апісанне

Даўжыня цела 23-29 см, размах крылаў 36-45 см, маса 125-214 г. Самцы крыху буйнейшыя за самак. Адрозніваецца выразна кароткай шыяй. У гнездавым апярэнні цёмна-бурая з рудой шыяй і светла-жоўтай плямкай каля асновы дзюбы. У зімовым апярэнні святлейшыя, без рудой шыі. Махавыя пёры, спод крыла белыя; другасныя махавыя — белыя з бурым на канцах. Дзюба чорная, з белым або жоўтым канцом. Ногі цёмна-аліўкавыя. Ад іншых паганак адрозніваецца адсутнасцю на галаве ўпрыгожвальных пёраў. Голас: высокае, падобнае на трэль «бры-бры-бры-бры» або «бі-бі-бі-бі», а таксама нядоўгія адзіночныя выгукі «уіт», «уіт-уіт».

Пашырэнне

Арэал разарваны: Еўропа акрамя поўначы, Паўднёвая, Цэнтральная і Усходняя Азія, астравы Малайскага архіпелага, а таксама Цэнтральная і Паўднёвая Афрыка. Насяляе невялікія па плошчы вадаёмы са стаячай вадой (часта сажалкі), парослыя над- і падводнай расліннасцю. Паўночныя папуляцыі пералётныя, на поўдні арэала — аселыя. На Беларусі нешматлікі гняздуючы пералётны і ў невялікай колькасці зімуючы від. Прылятае да крыгалому.

Асаблівасці біялогіі

Корміцца пераважна воднымі насякомымі, апалонікамі, дробнымі ракападобнымі, малюскамі.

Гняздуецца парамі або невялікімі калоніямі. Гняздо плаваючае, сярод рэдкай расліннасці. Гэта вільготная куча з гніючых водных раслін (рагоз, асокі), часта з прымессю хвашчоў, па краях гнязда лісточкі раскі, дыяметр надводнай часткі каля 15 см.

Яйкі (5-7) з аднолькава вострымі канцамі, белыя, часта з жоўта-карычневым адценнем. Памеры: 37 х 25 мм. Наседжванне з першага адкладзенага яйца 18—20 сутак.

Падвіды

Падвіды:

• P. r. ruficollis — Еўропа да Урала, паўночны захад Афрыкі;
• P. r. capensis — Каўказ і ад Кубані да дэльты Волгі, праз Індыю і Шры-Ланку да Бірмы, Афрыка на поўдзень ад Сахары, Мадагаскар;
• P. r. ireqnensis — Ірак, паўднёва-заходні Іран.

Акрамя гэтага, вылучаецца яшчэ 6 падвідаў.

Літаратура

• Коўра малая // Птушкі Еўропы: Палявы вызначальнік / пад рэд. М. Нікіфарава. — Варшава: Навуковае выдавецтва ПНВ, 2000.
• Шкляроў Л. Паганка малая // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — 599 с., іл. — 10 000 экз.