Палескае ваяводства

Палескае ваяводства (польск.: Województwo poleskie) — адміністрацыйная адзінка міжваеннай Польскай Рэспублікі. Утворанае 4 лютага 1921 года.

Палескае ваяводства
Województwo poleskie
Герб
Краіна	Польская Рэспубліка
Уваходзіць у	Польская Рэспубліка
Адміністрацыйны цэнтр	Брэст
Дата ўтварэння	19 лютага 1921
Дата скасавання	верасень 1939
Насельніцтва	~879 000 чалавек
Шчыльнасць	20,8 чал./км²
Плошча	42 149 км²
Часавы пояс	+2
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Геаграфія

Ваяводства знаходзілася ва ўсходняй Польшчы, межавала з СССР і ваяводствамі:

• Беластоцкім
• Люблінскім
• Навагрудскім
• Валынскім

Сядзіба ваяводскай улады — Брэст.

Паветы

1 сакавіка 1921 года ваяводства было створана ў складзе 9 паветаў. 1 студзеня 1923 з некаторых гмін Лунінецкага, Сарненскага і Пінскага паветаў быў створаны дзясяты Столінскі павет^[1].

16 снежня 1930 Сарненскі павет быў пераведзены ў склад Валынскага ваяводства.

1 красавіка 1935 года Косаўскі павет быў скасаваны, а на яго тэрыторыі быў створаны Івацэвіцкі павет з павятовым горадам Івацэвічы.

Павет	Плошча, км²	Насельніцтва, чал.[2]	Шчыльнасць, чал. на км²		Павятовы горад	Насельніцтва, чал.[3]
Брэсцкі	4625	216200	46,7		Брэст-над-Бугам	37412
Драгічынскі	2351	97000	42,2		Драгічын	1987
Камень-Кашырскі	3243	95000	29,2		Камень-Кашырскі	1265
Кобрынскі	3545	114000	32,1		Кобрын	10068
Косаўскі	3562	83700	23,4		Косаў	2433
Лунінецкі	5722	109300	19,1		Лунінец	8267
Пінскі	5587	183600	32,8		Пінск	23497
Пружанскі	2644	108600	41		Пружаны	6332
Столінскі	5389	124800	23,1		Столін	4763

Гміны і населеныя пункты

У склад ваяводства ўваходзілі 113 гмін.

Гарады

У ваяводстве налічвалася 17 населеных пунктаў з гарадскімі правамі, у тым ліку: Брэст (цэнтр ваяводства), Пінск, Бяроза-Картуская, Давыд-Гарадок, Драгічын, Кобрын, Лунінец, Столін.

Насельніцтва

Паводле даных перапісу, праведзенага ўладамі 30 верасня 1921 года^[4], насельніцтва Палескага ваяводства складала 879 417 чалавек, шчыльнасць — 20,8 чал. на км², самая нізкая сярод 16 ваяводстваў II Рэчы Паспалітай. Паводле даных перапісу 1931 года, насельніцтва вырасла да 1 132 200 чалавек, шчыльнасць да 31 чал. на км². 48,4 % насельніцтвы былі непісьменнымі — найбольш высокі працэнт у рэспубліцы (сярэдні ўзровень па II Рэчы Паспалітай у 1931 — 23,1 %).

Нацыянальнасць	1921	1931
Тутэйшыя[5] + беларусы	42 %	62.6 %
Палякі	25 %	15 %
Яўрэі	17 %	10 %
Украінцы[6]	8 %	5 %
Іншыя	8 %	7,4 %

Веравызнанне	1921	у тыс.
Праваслаўныя	79,2 %	697.373
Іўдзеі	12,6 %	110.639
Рымакатолікі	7,8 %	68.698
Евангелісты	0,4 %	3804

Ваяводы

• Валерый Роман (14 сакавіка 1921 — 3 мая 1922)
• Станіслаў Юзаф Даўнаровіч (18 мая 1922 — 2 кастрычніка 1924)
• Казімір Младзяноўскі (4 кастрычніка 1924 — 5 мая 1926)
• Ян Крагельскі (14 ліпеня 1926 — 8 верасня 1932, в. а. да 23 снежня 1926)
• Вацлаў Костак-Бярнацкі (8 верасня 1932 — 2 верасня 1939)
• Ежы Альбін дэ Трамекур (выконваў абавязкі за Костака-Бярнацкага, 17 лютага 1937 — 7 верасня 1937)

Зноскі

1. Палескае ваяводства. Архівавана 8 лістапада 2006.
2. Паводле даных перапісу 1931 года.
3. Паводле даных перапісу 1921 года.
4. Гісторыя горада Століна. Архівавана 21 студзеня 2021.
5. «Мясцовыя», гэта значыць палешукі. У 1897 г. дамінавала маларуская мова, у 1919 і 1921 гг. — беларусы, у 1931 г. — тутэйшыя. Этнічная структура насельніцтва Брэсцкай вобласці.
6. Русіны (польск.: Rusini) у перапісе 1921. Этнічная структура насельніцтва Брэсцкай вобласці.