Паўладар

Паўладар (каз.: Павлодар) — горад на паўночным усходзе Казахстана, за 450 км на паўночны ўсход ад сталіцы краіны горада Астана, і за 405 км на паўднёвы ўсход ад расійскага горада Омск на рацэ Іртыш, адміністрацыйны цэнтр Паўладарскай вобласці. У склад горада ўваходзяць пасёлак Ленінскі, сёлы Мойылды, Паўладарскае і Кенжэкольская сельская акруга.

Горад Паўладар каз.: Павлодар Герб[d] Сцяг Краіна  Казахстан Вобласць Паўладарская вобласць Каардынаты 52°18′56″ пн. ш. 76°57′23″ у. д.HGЯO Акім Q134589682?[1] Заснаваны 1720 Першая згадка 1720 Горад з 1861 Плошча 637,8 км² Вышыня цэнтра 123 ± 1 м Насельніцтва 353 930[2] чалавек (2014) Нацыянальны склад рускія, казахі, украінцы, татары, беларусы Часавы пояс UTC+6 Тэлефонны код +7 +7 7182 Паштовыя індэксы 140000 — 140017 Аўтамабільны код 14 (раней S) Афіцыйны сайт city-pavlodar.gov.kz (руск.)(каз.)(англ.) Паўладар на карце Казахстана ±

Медыяфайлы на Вікісховішчы

У горадзе знаходзяцца нафтаперапрацоўчы, хімічны, алюмініевы, электролізны, металургічны, кардонна-руберойдавы, машынабудаўнічы і трактарны заводы.

Гісторыя

У IX-XII стагоддзях недалёка ад месца існавання сучаснага Паўладару размяшчаўся горад Імакія, які ў некаторых крыніцах згадваецца як Кімакія (па-казахску: Қимақия), зніклы сярэднявечны азіяцкі горад кімакаў, гэта значыць сталіца Кімакскага каганата.

Паўладар вядзе сваю гісторыю з 1720 года, калі ў шэрагу ваенных крэпасцей і фарпостаў Расіі на Іртышы з’явіўся фарпост Каракаўскі, названы так таму, што быў пабудаваны побач са складамі солі, якая здабывалася на Каракаўскім возеры. Размяшчаўся ён прыкладна ў раёне цяперашняй гарадской выратавальнай станцыі і завода «Кастрычнік». Паводле захаваных дакументаў, фарпост меў форму квадрату 50 на 50 метраў, быў абнесены высокім бярвёным плытом, па кутах меў бастыёны з артылерыйскімі батарэямі.

Насельніцтва

Насельніцтва горада складае 331 119 чалавек паводле дадзеных на пачатак 2012 года, аднак разам з некалькімі прадмесцямі колькасць насельніцтва ёсць некалькі большай. Паводле нацыянальнага складу першае месца трымаюць рускія, якія складаюць 45,7 % насельніцтва. На другім месцы знаходзяцца казахі з паказчыкам 38,6 % ад агульнай колькасці насельніцтва горада. Таксама значнымі нацыянальнымі меншасцямі з’яўляюцца ўкраінцы (6,7 %), немцы (2,7 %), татары (2,3 %).

Год Колькасць 1897 7 738 1923 19 108 [3] 1939 28 535 [4] Год Колькасць 1959 90 096 [5] 1970 187 070 [6] 1979 272 895 [7] Год Колькасць 1989 330 748 [8] 1999 300 503 [9] 2009 317 289 [9] Год Колькасць 2021 333 190 [10]

Гарады-пабрацімы

•  Анкара, Турцыя
•  Багдад, Ірак
•  Бургас, Балгарыя (2022)^[11]
•  Быдгашч, Польшча (23 красавіка 2012)^[12]
•  Дэнізлі, Турцыя
•  Кайсеры, Турцыя (3 мая 2010)^[12]
•  Масква, Расія
•  Мёнхенгладбах, Германія
•  Омск, Расія (14 кастрычніка 2015)^[13][12]
•  Тэгеран, Іран

Вядомыя асобы

• Алена Віктараўна Эзаў (нар. 1983) — казахстанская валейбалістка.
• Галіна Гаўрылаўна Цернавая (1928—1990) — беларускі юрыст. Доктар юрыдычных навук (1971), прафесар (1975).
• Валерый Мікалаевіч Прохараў (нар. 1960) — беларускі біёлаг, навуковец у галіне экалагічнай фізіялогіі раслін.