Радыё Свабодная Еўропа/Радыё Свабода

Радыё «Свабодная Еўропа/Радыё Свабода» (англ.: Radio Free Europe/Radio Liberty) — міжнародная радыёстанцыя, якая вяшчае на Усходнюю і Паўднёва-Усходнюю Еўропу, Расію, Каўказ, Цэнтральную Азію і Блізкі Усход.

Радыё Свабодная Еўропа/Радыё Свабода
«Радыё Свабодная Еўропа/Радыё Свабода»
Краіна	ЗША  Чэхія[1][2]
Частата	1 386 kilohertz
Зона вяшчання	Расія[3], Украіна[3], Эстонія, Казахстан[3], Азербайджан[3], Малдова[3], Літва[4], Еўропа[3], Беларусь[3], Афганістан[3], Арменія[3], БіГ[3], Рэспубліка Косава[3], Чарнагорыя[3], Паўночная Македонія[3], Сербія[3], Балгарыя[3], Грузія[3], Венгрыя[3], Іран[3], Кыргызстан[3], Адыгея[3], Чачня[3], Дагестан[3], Інгушэція[3], Кабардзіна-Балкарыя[3], Карачаева-Чаркесія[3], Паўночная Асеція — Аланія[3], Пакістан[3], Румынія[3], Таджыкістан[3], Башкартастан[3], Татарстан[3], Туркменістан[3], Узбекістан[3] і Латвія[4]
Дата пачатку вяшчання	1949
Заснавальнік	Федэральны Урад ЗША[5]
Сайт	rferl.org (англ.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Пра беларускамоўнае падраздзяленне гл. Беларуская служба Радыё «Свабода».

Фінансаванне гэтай радыёстанцыі ажыццяўляецца Кангрэсам ЗША праз Агенцтва ЗША па глабальных медыя^[6][7].

Гісторыя

Пасля завяршэння Другой сусветнай вайны ў краінах Усходняй Еўропы да ўлады прыйшлі камуністычныя ўрады, якія атрымлівалі падтрымку ад Савецкага Саюза. Гэта падзея стала адной з прычын пачатку халоднай вайны — канфлікту паміж Усходнім блокам і заходнімі краінамі. У адказ на распаўсюджванне камуністычных ідэй Злучаныя Штаты пачалі актыўна весці ідэалагічную барацьбу. Адным з інструментаў у гэтым супрацьстаянні стала стварэнне Радыё «Свабодная Еўропа».

Для вяшчання на васьмі розных мовах былі задзейнічаны супрацоўнікі з розных краін, уключаючы СССР, Польшчу, Венгрыю, Чэхаславакію і Германію. Вяшчанне пачалося з тэрыторыі Заходняй Германіі летам 1950 года, а ў сакавіку 1953 года была запушчана рускамоўная служба пад назвай «Радыё «Вызваленне» (з 1959 года — Радыё «Свабода»)^[8][9].

У 1973 годзе Радыё «Свабода» і Радыё «Свабодная Еўропа» вывелі з-пад фінансавай апекі Цэнтральнага разведвальнага ўпраўлення ЗША. Ад таго часу фінансаванне ажыццяўляецца адкрыта праз амерыканскі Кангрэс^[10].

У 1990-я гг., пасля палітычных змен ва Усходняй Еўропе, сядзіба радыёстанцыі была перанесена ў Прагу. Былі выведзены па-за рамкі станцыі некаторыя нацыянальныя рэдакцыі (польская, чэшская, венгерская, славацкая), у той жа час пачалося вяшчанне на некаторыя іншыя краіны (напр. Іран, Ірак, а яшчэ раней — на Афганістан).

Зараз у эфір радыёстанцыі выходзяць праграмы больш як на 20 мовах. Вяшчанне вядзецца на кароткіх хвалях, праз спадарожнікі і Інтэрнэт, таксама праграмы рэтранслююцца ў многіх краінах мясцовымі станцыямі. На сядзібе ў Празе працуе 550 супрацоўнікаў. Радыё «Свабодная Еўропа» мае прадстаўніцтвы ў 19 краінах^[11].

Беларуская служба

Беларуская служба Радыё «Вызваленне» пачала вяшчанне 20 мая 1954 года^[12].

Геаграфія вяшчання

• Абхазія
• Азербайджан
• Албанія
• Арменія
• Беларуская служба (з 1954)
• Боснія і Герцагавіна
• Грузія
• Ізраіль
• Іарданія
• Ірак
• Іран
• Емен
• Казахстан
• Катар
• Кыргызстан
• Ліван
• Малдова
• Аб’яднаныя Арабскія Эміраты
• Аман
• Палесціна
• Паўночная Македонія
• Расія
• Саудаўская Аравія
• Сербія
• Сірыя
• Таджыкістан
• Туркменістан
• Турцыя
• Украіна
• Чарнагорыя
• Паўднёвая Асеція

Вяшчанне спынена

У дужках азначаны год спынення вяшчання

• Балгарыя (2004 г.)
• Венгрыя (1993 г.)
• Латвія (2004 г.)
• Польшча (1997 г.)
• Румынія (2004 г.)
• Славакія (2004 г.)
• Чэхія (2002 г.)
• Эстонія (2004 г.)
• Літва (2004 г.)
• Славенія (2004 г.)
• Харватыя (2009 г.)