Спіс прэзідэнтаў Бразіліі

Да 1889 года Бразілія была манархіяй. У 1806 годзе партугальскі кароль Жуан VI, ратуючыся ад напалеонаўскіх войнаў, перанёс свой двор у Рыа-дэ-Жанэйра, стаўшы, тым самым, першым еўрапейскім манархам, які кіраваў метраполіяй з калоніі. У 1821 годзе ён вярнуўся ў Партугалію, прызначыўшы сына віцэ-каралём, а ў 1822 годзе яго сын Педру I адмовіўся падпарадкоўвацца рашэнню партугальскага парламента аб роспуску віцэ-каралеўства і абвясціў незалежнасць Бразіліі. У 1831 годзе ён адрокся ад прастола на карысць свайго сына Педру II. Апошні быў зрынуты ў 1889 годзе ў выніку ваеннага перавароту. З гэтага моманту Бразілія стала прэзідэнцкай рэспублікай. Ніжэй прыведзены спіс яе прэзідэнтаў.

Старая рэспубліка (1889—1930)

Гл. таксама: Старая рэспубліка

Пасля абвяшчэння рэспублікі маршал Дэадору да Фансека сфарміраваў часовы ўрад. Праз тры гады, у 1891 годзе, была прынята канстытуцыя, складзеная на ўзор Канстытуцыі ЗША. Дэадору да Фансека быў выбраны прэзідэнтам у Кангрэсе паводле новай канстытуцыі. На пасаду прэзідэнта маглі балатавацца толькі дастаткова багатыя кандыдаты, і прэзідэнты па чарзе паходзілі з двух штатаў — Сан-Паўлу і Мінас-Жэрайс.

У 1930 годзе, калі Бразілія знаходзілася ў цяжкім эканамічным становішчы ў выніку Вялікай дэпрэсіі ў ЗША, адбылася рэвалюцыя, і Старая Рэспубліка перастала існаваць. Прэзідэнт Вашынгтан Луіс, які паходзіў з Сан-Паўлу, парушыў правіла чаргавання штатаў і падтрымаў новага кандыдата, Жуліу Прэстыса, таксама з Сан-Паўлу. Прэстыс быў выбраны, але так і не заняў пасаду, з прычыны таго, што Луіс быў зрынуты за тры тыдні да заканчэння тэрміна.

Партрэт	Прэзідэнт	Пачатак тэрміна	Канец тэрміна	Віцэ-прэзідэнт	Партыя	Заўвагі
	Мануэл Дэадору да Фансека Manuel Deodoro da Fonseca (1827—1892)	15 лістапада 1889	23 лістапада 1891	Фларыяну Віейра Пейшоту	Ваенныя	Афіцыйна стаў прэзідэнтам 26 лютага 1891 года; да гэтага ўзначальваў Часовы ўрад
	Фларыяну Віейра Пейшоту Floriano Vieira Peixoto (1839—1895)	23 лістапада 1891	15 лістапада 1894	няма	Ваенныя	Заняла пасада пасля адстаўкі прэзідэнта
	Прудэнты Жазэ ды Марайс Барус Prudente José de Moraes Barros (1841—1902)	15 лістапада 1894	15 лістапада 1898	Мануэл Вітарыну Перэйра	Рэспубліканская партыя штата Сан-Паўлу	З 10 лістапада 1896 па 4 сакавіка 1897 абавязкі прэзідэнта выконваў Мануэл Вітарыну
	Мануэл Ферас ды Кампус Саліс Manuel Ferraz de Campos Sales (1841—1913)	15 лістапада 1898	15 лістапада 1902	Франсіску ды Асіс Роза-і-Сілва	Рэспубліканская партыя штата Сан-Паўлу
	Франсіску ды Паўла Радрыгіс Алвіс Francisco de Paula Rodrigues Alves (1848—1919)	15 лістапада 1902	15 лістапада 1906	Франсіску Сілвіяну ды Алмейда Брандан, Афонсу Аўгусту Марэйра Пена	Рэспубліканская партыя штата Сан-Паўлу
	Афонсу Аўгусту Марэйра Пена Afonso Augusto Moreira Pena (1847—1909)	15 лістапада 1906	14 чэрвеня 1909	Нілу Пракопіу Песанья	Рэспубліканская партыя штата Мінас-Жэрайс	Памёр на пасадзе прэзідэнта
	Нілу Пракопіу Песанья Nilo Procópio Peçanha (1867—1924)	14 чэрвеня 1909	15 лістапада 1910	няма	Рэспубліканская партыя Нітэрой
	Эрмес Радрыгіс да Фансека Hermes Rodrigues da Fonseca (1855—1923)	15 лістапада 1910	15 лістапада 1914	Венсеслау Брас Перэйра Гоміс	Ваенныя
	Венсеслау Брас Перэйра Гоміс Venceslau Brás Pereira Gomes (1868—1966)	15 лістапада 1914	15 лістапада 1918	Урбану Сантус ды Коста Араўжу	Рэспубліканская партыя штата Мінас-Жэрайс
	Франсіску ды Паўла Радрыгіс Алвіс Francisco de Paula Rodrigues Alves (1848—1919)	—	—	Дэлфін Марэйра да Коста Рыбейру	Рэспубліканская партыя штата Сан-Паўлу	З-за хваробы не ўступіў на пасаду
	Дэлфін Марэйра да Коста Рыбейру Delfim Moreira da Costa Ribeiro (1868—1920)	15 лістапада 1918	28 ліпеня 1919	няма	Рэспубліканская партыя штата Мінас-Жэрайс	Склікаў новыя выбары ў адпаведнасці з канстытуцыяй
	Эпітасіу Ліндолфу да Сілва Песоа Epitácio Lindolfo da Silva Pessoa (1865—1942)	28 ліпеня 1919	15 лістапада 1922	Дэлфін Марэйра да Коста Рыбейру, Франсіску Алвару Буэну ды Пайва	Рэспубліканская партыя штата Мінас-Жэрайс
	Артур да Сілва Бернардыс Artur da Silva Bernardes (1875—1955)	15 лістапада 1922	15 лістапада 1926	Эстасіу ды Албукеркі Каімбра	Рэспубліканская партыя штата Мінас-Жэрайс
	Вашынгтан Луіс Перэйра ды Соза Washington Luís Pereira de Sousa (1869—1957)	15 лістапада 1926	24 кастрычніка 1930	Фернанду ды Мелу Віяна	Рэспубліканская партыя штата Сан-Паўлу	Зрынуты з пасады прэзідэнта
	Жуліу Прэстыс ды Албукеркі Júlio Prestes de Albuquerque (1882—1946)	—	—	Вітал Энрыке Батыста Суарыс	Рэспубліканская партыя штата Сан-Паўлу	Быў абраны, але не ўступіў на пасаду з-за перавароту

Перыяд 1930—1945

Гл. таксама: Эра Варгаса

Партрэт	Прэзідэнт	Пачатак тэрміна	Канец тэрміна	Віцэ-прэзідэнт	Партыя	Заўвагі
	Аўгусту Тасу Фрагозу Augusto Tasso Fragoso (1869—1945)	24 кастрычніка 1930	3 лістапада 1930	няма	Ваенныя	Ваенная хунта
	Жуан ды Дэус Мена Барэту João de Deus Mena Barreto (1874—1933)
	Жазэ Ісаяс ды Наронья José Isaías de Noronha (1874—1963)
	Жэтуліу Дарнеліс Варгас Getúlio Dornelles Vargas (1882—1954)	3 лістапада 1930	29 кастрычніка 1945	Пасада адменены	Беспартыйны	Зрынуць з пасады прэзідэнта
	Жазэ Ліньярыс José Linhares (1886—1957)	29 кастрычніка 1945	31 студзеня 1946	няма	Беспартыйны	Пераходны перыяд

Рэспубліка 1946 года

Гл. таксама: Другая рэспубліка

У 1945 годзе Варгас быў зрынуты ў выніку ваеннага перавароту, але пасля быў ізноў выбраны прэзідэнтам. Падчас гэтай так званай Другой рэспублікі палітыка вызначалася суперніцтвам трох партый: левай Бразільскай рабочай партыяй і правацэнтрысцкай сацыял-дэмакратычнай, якія падтрымлівалі Варгаса, а таксама правага Нацыянальна-дэмакратычны саюз, які знаходзіўся ў апазіцыі да яго. Другая рэспубліка была палітычна нестабільная, пасля самагубства Варгаса ў 1954 годзе большасць прэзідэнтаў заставаліся ва ўладзе толькі на кароткія тэрміны. Галасаванне за прэзідэнта і віцэ-прэзідэнта праводзілася раздзельна. Апошні з прэзідэнтаў гэтай рэспублікі, Жуан Гуларт, быў зрынуты ў выніку ваеннага перавароту, пасля чаго ў Бразіліі на працяглы перыяд была ўсталявана ваенная дыктатура.

Партрэт	Прэзідэнт	Пачатак тэрміна	Канец тэрміна	Віцэ-прэзідэнт	Партыя	Заўвагі
	Эўрыку Гаспар Дутра Eurico Gaspar Dutra (1883—1974)	31 студзеня 1946	31 студзеня 1951	Нерэу ды Алівейра Рамус	Ваенныя/ Сацыял-дэмакратычная партыя
	Жэтуліу Дарнеліс Варгас Getúlio Dornelles Vargas (1882—1954)	31 студзеня 1951	24 жніўня 1954	Жуан Фернандыс Кампус Кафэ Філью	Бразільская рабочая партыя	Скончыў жыццё самагубствам, знаходзячыся на пасадзе прэзідэнта
	Жуан Фернандыс Кампус Кафэ Філью João Fernandes Campos Café Filho (1899—1970)	24 жніўня 1954	8 лістапада 1955	няма	Бразільская рабочая партыя	Сышоў у адстаўку па хваробе
	Карлус Каімбра да Лус Carlos Coimbra da Luz (1894—1961)	8 лістапада 1955	11 лістапада 1955	няма	Сацыял-дэмакратычная партыя	3 дні выконваў абавязкі прэзідэнта як Старшыня палаты дэпутатаў, зняты з пасады
	Нерэу ды Алівейра Рамус Nereu de Oliveira Ramos (1888—1958)	11 лістапада 1955	31 студзеня 1956	няма	Сацыял-дэмакратычная партыя	Змяніў Карлуса Луса на пасадзе прэзідэнта як віцэ-старшыня Федэральнага сената
	Жуселіну Кубічэк ды Алівейра Juscelino Kubitschek de Oliveira (1902—1976)	31 студзеня 1956	31 студзеня 1961	Жуан Бельшыяр Маркіс Гуларт	Сацыял-дэмакратычная партыя
	Жаніу да Сілва Куадрус Jânio da Silva Quadros (1917—1992)	31 студзеня 1961	25 жніўня 1961	Жуан Бельшыяр Маркіс Гуларт	Беспартыйны	Сышоў у адстаўку
	Паскуал Раньеры Мадзілі Pascoal Ranieri Mazzilli (1910—1975)	25 жніўня 1961	7 верасня 1961	няма	Сацыял-дэмакратычная партыя	Выконваў абавязкі да вяртання віцэ-прэзідэнта, які быў у дыпламатычнай паездцы
	Жуан Бельшыяр Маркіс Гуларт João Belchior Marques Goulart (1910—1975)	7 верасня 1961	1 красавіка 1964	няма	Бразільская рабочая партыя	Зрынуты ў выніку ваеннага перавароту

Ваенная дыктатура (1964—1985)

Гл. таксама: Ваенная дыктатура

Партрэт	Прэзідэнт	Пачатак тэрміна	Канец тэрміна	Віцэ-прэзідэнт	Партыя	Заўвагі
	Паскуал Раньеры Мадзілі Pascoal Ranieri Mazzilli (1910—1975)	2 красавіка 1964	15 красавіка 1964	няма	Сацыял-дэмакратычная партыя	Часова выконваў абавязкі главы дзяржавы
	Умберту ды Аленкар Кастэлу Бранку Humberto de Alencar Castello Branco (1900—1967)	15 красавіка 1964	15 сакавіка 1967	Жазэ Марыя Алкмін	Ваенныя	Зняты з пасады прэзідэнта
	Артур да Коста-і-Сілва Artur da Costa e Silva (1902—1969)	15 сакавіка 1967	31 жніўня 1969	Педру Алейшу	Ваенныя	Зняты з пасады прэзідэнта
	Аўгусту Хаман Радэмакер Груневальд Augusto Hamann Rademaker Grünewald (1905—1985)	31 жніўня 1969	30 кастрычніка 1969	няма	Ваенныя	Ваенная хунта
	Аўрэліу ды Ліра Таварыс Aurélio de Lira Tavares (1905—1998)
	Марсіу ды Соза і Мелу Márcio de Sousa e Melo (1906—1991)
	Эміліу Гарастазу Медысі Emílio Garrastazu Médici (1905—1985)	30 кастрычніка 1969	15 сакавіка 1974	Аўгусту Хаман Радэмакер Груневальд	Ваенныя / Альянс Нацыянальнага Адраджэння
	Эрнэсту Гейзель Ernesto Beckmann Geisel (1907—1996)	15 сакавіка 1974	15 сакавіка 1979	Адалберту Перэйра дус Сантус	Ваенныя / Альянс Нацыянальнага Адраджэння
	Жуан Баптыста ды Алівейра Фігейрэду João Baptista de Oliveira Figueiredo (1918—1999)	15 сакавіка 1979	15 сакавіка 1985	Антоніу Аўрэліяну Шавіс ды Мендонса	Ваенныя / Альянс Нацыянальнага Адраджэння

Новая рэспубліка (з 1985 года)

Гл. таксама: Перыяд дэмакратызацыі таварыства

Прэзідэнцкі штандар Бразіліі

У канцы 1980-х гадоў пачаўся працэс паступовага пераходу да грамадзянскага кіравання. У 1985 годзе, калі скончыўся тэрмін апошняга ваеннага прэзідэнта, Танкрэду Невіс быў выбраны на пасаду прэзідэнта Камісіяй выбаршчыкаў, але памёр да ўступлення на пасаду. Першым грамадзянскім прэзідэнтам з 1964 года стаў Жазэ Сарней. У 1988 годзе была прынята новая канстытуцыя, па якой прэзідэнта пачалі выбіраць усенародным галасаваннем. З 1955 года дазваляецца абранне прэзідэнта на другі тэрмін.

Партрэт	Прэзідэнт	Пачатак тэрміна	Канец тэрміна	Віцэ-прэзідэнт	Партыя	Заўвагі
	Танкрэду ды Алмейда Невіс Tancredo de Almeida Neves (1910—1985)	—	—	Жазэ Рыбамар Ферэйра ды Араўжу Коста Сарней	Партыя бразільскага дэмакратычнага руху	Памёр да інаўгурацыі
	Жазэ Рыбамар Ферэйра ды Араўжу Коста Сарней José Ribamar Ferreira de Araújo Costa Sarney (нар. 1930)	15 сакавіка 1985	15 сакавіка 1990	няма	Партыя бразільскага дэмакратычнага руху
	Фернанду Колар ды Мелу Fernando Affonso Collor de Mello (нар. 1949)	15 сакавіка 1990	2 кастрычніка 1992	Ітамар Аўгусту Каўтыэру Франку	Партыя нацыянальнай рэканструкцыі	Сышоў у адстаўку перад пагрозай імпічмента
	Ітамар Аўгусту Каўтыэру Франку Itamar Augusto Cautiero Franco (1930—2011)	2 кастрычніка 1992	1 студзеня 1995	няма	Беспартыйны
	Фернанду Энрыкі Кардозу Fernando Henrique Cardoso (нар. 1931)	1 студзеня 1995	1 студзеня 2003	Марку Антоніу ды Алівейра Масіэл	Бразільская сацыял-дэмакратычная партыя
	Луіс Інасіу Лула да Сілва Luiz Inácio Lula da Silva (нар. 1945)	1 студзеня 2003	31 снежня 2010	Жазэ Аленкар Гоміс да Сілва	Партыя працоўных
	Дылма Вана Русеф Dilma Vana Rousseff (нар. 1947)	1 студзеня 2011	31 жніўня 2016	Мішэл Мігел Эліяс Тэмер Луліа	Партыя працоўных
	Мішэл Мігел Эліяс Тэмер Луліа Michel Miguel Elias Temer Lulia (нар. 1940)	31 жніўня 2016	1 студзеня 2019	няма	Партыя бразільскага дэмакратычнага руху
	Жаір Месіяс Балсанару Jair Messias Bolsonaro (нар. 1955)	1 студзеня 2019	31 снежня 2022	няма	Сацыял-ліберальная партыя
	Луіс Інасіу Лула да Сілва Luiz Inácio Lula da Silva (нар. 1945)	1 студзеня 2023			Партыя працоўных

Гл. таксама

• Прэзідэнт Бразіліі
• Віцэ-прэзідэнт Бразіліі

Спасылкі

• Прэзідэнты Бразіліі на сайце ўрада www.presidencia.gov.br (парт.)