Сусветныя гульні

Сусветныя гульні — міжнародныя комплексныя спаборніцтвы паводле відаў спорту, якія не ўваходзяць у праграму Алімпійскіх гульняў. Праводзяцца з 1981 года з перыядычнасцю 1 раз у 4 гады, з 2001 года праходзяць пад патранатам Міжнароднага алімпійскага камітэта (МАК).

Арганізатарам Сусветных гульняў з’яўляецца Міжнародная асацыяцыя Сусветных гульняў (IWGA), утвораная ў 1980 годзе па ініцыятыве кіраўнікоў 12 спартыўных федэрацый, якія імкнуліся да папулярызацыі і павышэння статусу сваіх відаў спорту аж да ўключэння іх у Алімпійскую праграму.

На першых Сусветных гульнях, якія прайшлі ў 1981 годзе ў Санта-Клары (ЗША), прынялі ўдзел 1 265 спартсменаў, якія спаборнічалі ў 18 відах спорту. З тых часоў праграма Сусветных гульняў пашырылася больш як у два разы, яе складаюць віды спорту, прызнаныя МАК, але якія не ўваходзяць у Алімпійскую праграму, або выключаныя з яе.

Некаторыя віды, якія прысутнічалі раней на Сусветных гульнях, цяпер прадстаўлены на Алімпіядах (трыятлон, бадмінтон, тэквандо і інш.). Больш таго, па рашэнні МАК, прынятым 12 жніўня 2004 года, прысутнасць асобнага віду спорту на Сусветных гульнях з’яўляецца адным з фактараў для патэнцыйнага траплення яго ў праграму Алімпійскіх гульняў.

Агульныя звесткі пра Сусветныя гульні

	Тэрміны правядзення	Месца правядзення	Колькасць удзельнікаў		Колькасць відаў спорту
			спартсменаў	краін	афіцыйных	паказальных
I	29—31 ліпеня 1981	Санта-Клара, ЗША	1265	18	18	0
II	3—4 жніўня 1985	Лондан, Вялікабрытанія	1550	34	19	4
III	20—30 ліпеня 1989	Карлсруэ,  ФРГ	1965	36	19	0
IV	22 ліпеня—1 жніўня 1993	Гаага, Нідэрланды	2275	69	22	3
V	7—17 жніўня 1997	Лахты, Фінляндыя	2600	78	25	5
VI	16—26 жніўня 2001	Акіта, Японія	3200	93	26	5
VII	14—24 ліпеня 2005	Дуйсбург, Германія	3400	89	34	6
VIII	16—26 ліпеня 2009	Гаасюн, Кітайская Рэспубліка	4737	103	32	5
IX	27 ліпеня—4 жніўня 2013	Калі, Калумбія	2870	98	31	5
X	20—30 ліпеня 2017	Уроцлаў,  Польшча	3168	102	27	4
XI	15—25 ліпеня 2021	Бірмінгем, Вялікабрытанія
XII	2025	Чэнду, Кітай

Праграма Сусветных гульняў

Віды спорту, уключаныя ў праграму Сусветных гульняў-2009

Більярд (карамболь, пул, снукер) Бодыбілдынг Боўлінг Водныя лыжы Джыу-джыцу Каноэ-пола Каратэ Карфбол Парашутны спорт

Паўэрліфтынг Перацягванне каната Петанк Падводнае плаванне Палявая стральба з лука Скачкі на батуце (сінхронныя) Ракетбол

Рэгбі-7 Катанне на роліках Хакей на квадах Скалалажанне Сквош Выратаванне жыцця Спідскейтынг Спартыўная акрабатыка

Спартыўная аэробіка Спартыўнае арыентаванне Спартыўныя танцы Торба Тамблінг Фістбол Алтымат фрысбі Мастацкая гімнастыка (асобныя практыкаванні)

Паказальныя віды Веславанне на лодках «Дракон» Пляжны гандбол Софтбол Чукбол Ушу КУДО

Раней у праграму Сусветных гульняў таксама ўваходзілі ці дэманстраваліся:

Футбол у залах (AMF правілы) Баскская пелота Водна-маторны спорт Гольф Гонкі на лыжаролерах Кастынг (кіданне блешні) Крыкет Кракет

Лакрос Песапала Пола Рокі Самба Серфінг Фларбол і інш.

Увайшлі ў праграму Алімпійскіх гульняў:

• Бадмінтон (з 1992 года)
• Бейсбол (у 1992—2008 гадах, можа вярнуцца ў праграму Сусветных гульняў)
• Пляжны валейбол (з 1996 года)
• Скачкі на батуце (індывідуальныя спаборніцтвы, з 2000 года)
• Софтбол (у 1996—2008 гадах, вернуты ў праграму Сусветных гульняў з 2009 года)
• Трыятлон (з 2000 года)
• Тэквандо (з 2000 года)
• Цяжкая атлетыка (жаночая) (з 2000 года)

Зноскі