Таўрахолевая кіслата

Таўрахолевая кіслата (халілтаўрын або холатаўрыкум) — крышталічная жоўцевая кіслата жоўтага колеру, якая ўдзельнічае ў эмульгаванні тлушчаў. Эмпірычная формула C₂₆H₄₅NO₇S. Сустракаецца ў выглядзе солі натрыю ў жоўці млекакормячых. Уяўляе сабой кан’югат холевай кіслаты з таўрынам. Таўрахолевая кіслата раствараецца ў вадзе і спірце, менш у эфіры.^[1]

Таўрахолевая кіслата
Агульныя
Хім. формула	C₂₆H₄₅NO₇S
Тэрмічныя ўласцівасці
Класіфікацыя
Рэг. нумар CAS	81-24-3
PubChem	6675
Рэг. нумар EINECS	201-336-2
SMILES	CC(CCC(=O)NCCS(=O)(=O)O)C1CCC2C1(C(CC3C2C(CC4C3(CCC(C4)O)C)O)O)C
ChemSpider	6423

У медыцыне ўжываюць як халерэтычны  (руск.) і жоўцегонны сродак.^[2]

Апісанне

Утвараецца ў печані чалавека і некаторых жывёл, як злучэнне (кан’югат) холевай кіслаты і таўрыну і таму адносіцца да так званых парных кіслот. Акрамя таўрыну холевая кіслата таксама кан’югуе з гліцынам, у выніку чаго ўзнікае іншая парная кіслата — глікахолевая.

У кішэчніку таўрахолева кіслата эмульгуе тлушчы, актывуючы ліпазу і стымулюючы ўсмоктванне свабодных тлустых кіслот. Да 90-95 % таўрахолевай кіслаты (у выглядзе холевай кіслаты і іншых злучэнняў) усмоктваецца ў кішэчніку ў кроў і па варотнай вене назад трапляе ў печань, дзе холевая кіслата пераносіцца з крыві ў жоўць і зноў кан’югуецца з таўрынам і гліцынам. На працягу сутак так званая кішэчна-пячоначная цыркуляцыя жоўцевых кіслот  (руск.) адбываецца да 10 разоў.^[3]

Зноскі

1. Менделеев Д. И., Пескова Л. Н. Таурохолевая кислота // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
2. Anwer, M. Sawkat (2004). "Cellular regulation of hepatic bile acid transport in health and cholestasis". Hepatology. 39 (3): 581–590. doi:10.1002/hep.20090. PMID 14999673.
3. Маев И. В., Самсонов А. А. Болезни двенадцатиперстной кишки. М.: МЕДпресс-информ, 2005. — 512 с. ISBN 5-98322-092-6.