Фідэль Рамас

Фідэ́ль Ва́льдэс Ра́мас (тагальск.: Fidel Valdez Ramos; 18 сакавіка 1928, Ілокас, Філіпіны — 31 ліпеня 2022, Макаці, Філіпіны) — філіпінскі дзяржаўны дзеяч, 12-ы прэзідэнт Філіпін (1992—1998).

Фідэль Рамас
тагальск.: Fidel Ramos
Прэзідэнт Філіпін 30 чэрвеня 1992 — 30 чэрвеня 1998
Віцэ-прэзідэнт	Джозеф Эстрада
Папярэднік	Карасон Акіна
Пераемнік	Джозеф Эстрада
Міністр абароны Філіпін 22 студзеня 1988 — 11 ліпеня 1991
Прэзідэнт	Карасон Акіна
Папярэднік	Рафаэль Ілета
Пераемнік	Рэната дэ Вілья
Начальнік Генеральнага штаба Філіпін 1986 — 1988
Прэзідэнт	Карасон Акіна
Папярэднік	Фабіян Вер
Пераемнік	Рэната дэ Вілья
Начальнік Службы канстэбляў Філіпін 1980 — 1986
Прэзідэнт	Фердынанд Маркас
Папярэднік	Фабіян Вер
Пераемнік	Рэната дэ Вілья
Нараджэнне	18 сакавіка 1928(1928-03-18)[1][2][…] Lingayen[d], Pangasinan[d], Ilocos Region[d], Філіпіны
Смерць	31 ліпеня 2022(2022-07-31)[3] (94 гады) Makati Medical Center[d], Макаці[d], Сталічны рэгіён[d], Філіпіны
Бацька	Narciso Ramos[d]
Жонка	Amelita Ramos[d]
Дзеці	Cristina Ramos-Jalasco[d]
Веравызнанне	пратэстант, Аб’яднаная Царква Хрыста на Філіпінах
Партыя	Lakas–CMD[d]
Адукацыя	Ваенная акадэмія ЗША Ілінойскі ўніверсітэт ва Урбане і Шампейне Універсітэт Атэнеа-дэ-Маніла[d] Філіпінскі ўніверсітэт[d] Centro Escolar University[d] National Defense College of the Philippines[d]
Дзейнасць	ваенная справа[4] і палітыка[4]
Аўтограф
Род войскаў	Армія Філіпінаў[d]
Званне	генерал
Бітвы	Вайна ў Карэі вайна ў В’етнаме
Узнагароды	прэмія міру імя Фелікса Уфуэ-Буаньі[d] (1997) ганаровы доктар МДІМА[d]
Сайт	rpdev.org (англ.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Рамас.

Ганаровы доктар МДІМА^[5].

Паходжанне і адукацыя

Паходзіў з асяроддзя палітычнай эліты — яго бацька быў членам парламента і міністрам замежных спраў Філіпін. Адукацыю атрымаў у ЗША, у Ваеннай акадэміі Уэст-Пойнт, якая выпусціла шмат афіцэраў для краін, якія развіваюцца. Пасля гэтыя афіцэры сталі ўдзельнікамі правых ваенных пераваротаў у гэтых краінах. Таксама навучаўся ва ўніверсітэце Ілінойса.

Ваенная кар’ера і роля ў рэвалюцыі

Удзельнік Карэйскай вайны і вайны ў В’етнаме. Падчас праўлення прэзідэнта Фердынанда Маркаса ў якасці начальніка паліцэйскіх сіл сачыў за выкананнем рэжыму надзвычайнага становішча. У 1986 годзе, пасля датэрміновых прэзідэнцкіх выбараў, вынікі якіх былі спрэчнымі (абодва кандыдаты заяўлялі аб сваёй перамозе і фальсіфікацыях з боку апанентаў), у краіне ўспыхнулі пратэсты супраць дыктатуры Маркаса, ініцыяваныя асноўнай праціўніцай Маркаса — Карасон Акіна, удавой забітага лідара апазіцыі, гэтыя пратэсты перараслі ў беспарадкі. Каталіцкая царква, міністр абароны Хуан Энрыле і Фідэль Рамас падтрымалі апазіцыю. Рамас і Энрыле дапамаглі Карасон Акіна ажыццявіць ваенны пераварот. Пасля перавароту і ўцёка Маркаса з краіны Рамас атрымаў новую пасаду начальніка Генеральнага штаба. На гэтай пасадзе правёў чыстку войска ад прыхільнікаў зрынутага прэзідэнта. У 1988 Рамас быў прызначаны міністрам нацыянальнай абароны. Пасля заканчэння прэзідэнцкіх паўнамоцтваў Карасон Акіна ў 1992 годзе, яна прапанавала яго кандыдатуру ў якасці свайго пераемніка.

Палітычная дзейнасць

Зарэкамендаваў сябе палітыкам правага крыла, адразу пасля перавароту 1986 года па яго рэкамендацыі Акіна вывела з урада міністраў левай арыентацыі. Выступаў супраць перамоў з лідарамі партызан-камуністаў. Прыйшоўшы да ўлады, працягваў палітыку рынкавых рэформ, прыватызацыі і прыцягнення замежных інвестыцый, у процівагу сацыялістычным рэформам часоў «дэмакратычнай рэвалюцыі» Фердынанда Маркаса.

Зноскі

1. Fidel Ramos // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
2. Fidel Ramos // Brockhaus Enzyklopädie

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227'></a>
3. https://www.manilatimes.net/2022/07/31/news/former-president-fidel-v-ramos-succumbs-to-covid-19/1852907
4. Národní autority České republiky Праверана 3 лістапада 2024.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>
5. Пра адкрыццё Цэнтра АСЕАН у Маскве — МДІМА Архівавана 12 кастрычніка 2014. (руск.)