Гільдэсгайм

Гільдэсгайм^[1] (ням.: Hildesheim) — горад у Германіі, цэнтр аднайменнага раёна Гільдэсгайм зямлі Ніжняя Саксонія. Размешчаны за 25 км на паўднёвы ўсход ад Гановера. Насельніцтва — каля 100 тыс. жыхароў. Вядомы з IX стагоддзя.

Горад
Гільдэсгайм
ням.: Hildesheim
Сцяг Герб
52°09′ пн. ш. 9°57′ у. д.HGЯO
Краіна	Германія
Зямля	Ніжняя Саксонія
Раён	раён Гільдэсгайм
Унутраны падзел	10 пасёлкаў
Обер-бургамістр	Курт Махенс (б/п)
Гісторыя і геаграфія
Плошча	92,96 км²
Вышыня цэнтра	78 м
Часавы пояс	UTC+1, летам UTC+2
Насельніцтва
Насельніцтва	103 249 чалавек (2006)
Лічбавыя ідэнтыфікатары
Тэлефонны код	05121
Паштовы індэкс	31101-31141
Аўтамабільны код	HI
Афіцыйны код	03 2 54 021
hildesheim.de (ням.)
Гільдэсгайм Гільдэсгайм
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

У пачатку IX стагоддзя, у 815 годзе, было заснавана мясцовае епіскапства. На працягу некалькіх стагоддзяў Гільдэсгаймам кіравала духавенства, перш чым была пабудавана ратуша і грамадзяне атрымалі некаторы ўплыў на кіраванне.

Пасля Напалеонаўскіх войнаў Гільдэсгайм увайшоў у склад Ганзы, часткі Каралеўства Гановера, але быў захоплены Каралеўствам Прусіі, пасля Аўстра-прускай вайны, і зроблены абласным горадам Гановера.

Гільдэсгайм быў моцна пашкоджаны падчас Другой сусветнай вайны ў выніку паветраных налётаў у 1945 годзе, асабліва 22 сакавіка 1945 года. Цэнтр горада, які да гэтага захоўваў характар Сярэднявечча, проста спыніў сваё існаванне. Пасля вайны ён перабудоўваўся ў зусім розных стылях. На шчасце, большасць буйных цэркваў, дзве з іх у цяперашні час сусветная спадчына ЮНЕСКА, былі адноўлены неўзабаве пасля вайны.

У 1980 годзе пачалася рэканструкцыя гістарычнага цэнтра. Некаторыя са старых будынкаў вакол галоўнай плошчы былі знесены і заменены копіямі сапраўдных пабудоў.

Насельніцтва

Год Колькасць 1270 5000 1400 6000 1450 8000 1500 9000 1648 5500 1803 11 108 1817 11 585 1825 12 630 3 снежня 1849¹ 14 651 3 снежня 1855¹ 15 923 3 снежня 1858¹ 16 300 3 снежня 1861¹ 17 100 3 снежня 1864¹ 17 988 3 снежня 1867¹ 19 580 1 снежня 1871¹ 20 801

Год Колькасць 1 снежня 1875¹ 22 581 1 снежня 1880¹ 25 900 1 снежня 1885¹ 29 386 1 снежня 1890¹ 33 481 2 снежня 1895¹ 38 977 1 снежня 1900¹ 42 973 1 снежня 1905¹ 47 061 1 снежня 1910¹ 50 239 1 снежня 1916¹ 47 364 5 снежня 1917¹ 46 164 8 кастрычніка 1919¹ 53 499 16 чэрвеня 1925¹ 58 181 16 чэрвеня 1933¹ 62 519 17 мая 1939¹ 72 495 31 снежня 1945 58 982

Год Колькасць 29 кастрычніка 1946¹ 58 973 13 верасня 1950¹ 72 292 25 верасня 1956¹ 84 695 6 чэрвеня 1961¹ 96 341 31 снежня 1965 99 001 27 мая 1970¹ 93 800 31 снежня 1975 105 290 31 снежня 1980 102 619 31 снежня 1985 100 864 25 мая 1987¹ 103 449 31 снежня 1990 105 291 31 снежня 1995 106 101 31 снежня 2000 103 909 30 верасня 2005 102 654

¹ даныя перапісу

Славутасці

Ратуша, галоўная плошча

Ратуша, галоўная плошча

Царква Св. Міхаэля

Раннегатычны жылы дом Тэмпельхаус

Калядны кірмаш

Базіліка Св. Гадэхарда

• Кафедральны сабор Св. Марыі (ням.: Dom St. Maria), сярэдневяковы каталіцкі сабор, пабудаваны паміж 1010 і 1020 гадамі, у XI, XII і XIV стагоддзях падлягаў рэканструкцыі і пашырэнню, пасля паветраных налётаў у 1945 аднаўляўся з 1950 па 1960 год. З 1985 года ўваходзіць у спіс культурнай спадчыны ЮНЕСКА.
• Царква Св. Міхаэля (ням.: Michaeliskirche), пабудаваная напачатку другога тысячагоддзя ў раманскім стылі, з 1985 года ўваходзіць у спіс культурнай спадчыны ЮНЕСКА.
• Саборны музей (ням.: Dom-Museum), у якім знаходзіцца вялікая калекцыя рэлігійнага мастацтва.
• Музей Ромера і Пеліцэуса (ням.: Roemer- und Pelizaeus-Museum), з’яўляецца вынікам аб’яднання Музея Ромера, заснаванага ў 1844 годзе, і Музея Пеліцэуса, заснаванага ў 1911 годзе. У музеі захоўваецца адна з найбольш значных еўрапейскіх калекцый старажытнаегіпецкага і старажытнаперуанскага мастацтва. Калекцыя кітайскага фарфору гэтага музея займае па сваіх памерах другое месца ў Еўропе.

Іншыя славутасці ўключаюць тэатр, аперэту, мюзіклы, драму, балет.

Падзеі

• Джазавы фестываль (ням.: Jazz-Festival), праходзіць на Сёмуху, штогод у маі або чэрвені.
• M’era Luna Festival — найбуйнейшы музычны фестываль Германіі, праводзіцца штогод у другія выходныя дні жніўня.

Культура і адукацыя

• Універсітэт Гільдэсгайма (ням.: Universität Hildesheim), заснаваны ў 1978 годзе. Яго асноўныя факультэты — сацыяльныя і інфармацыйныя навукі. Ва ўніверсітэце зарэгістравана каля 5 тыс. чалавек. Інавацыі ў вобласці міжнароднага менеджменту і сувязі прыцягваюць ва ўніверсітэт замежных студэнтаў.

Эканоміка

Карпарацыі, якія знаходзяцца ў Гільдэсгайме:

• Bosch, вытворца аўтамабільнага і прамысловага абсталявання;
• Blaupunkt, даччыная кампанія ў канцэрне «Robert Bosch Corporation GmbH»;
• The Coca-Cola Company;
• Fairchild;
• Thyssen, аконныя сістэмы;
• Krupp, найбуйнейшы канцэрн па вытворчасці ліставай нержавеючай сталі.

Палітыка

СМІ

• Hildesheimer Relation, з'яўляецца адной іх самых першых газет у Германіі, выдаецца з XVII стагоддзя (1619—1620).
• 10 ліпеня 1908 года была адкрыта першая тэлефонная станцыя.

Транспарт

Гільдэсгайм мае эфектыўную транспартную інфраструктуру — рэгіянальны цэнтр для чыгункі (Intercity-Express), звязаны з аўтастрадай (Autobahn), мае гавань у Сярэднегерманскім канале.

Гарады-пабрацімы

• Ангулем, Францыя, з 1965 года.
• Эль-Мінья, Егіпет, з 1975 года.
• Вестан-Сьюпер-Мер, Вялікабрытанія, з 1983 года.
• Паданг, Інданезія, з 1988 года.
• Гале, Германія, з 1990 года.
• Геленджык, Расія, з 1992 года.
• Павія, Італія, з 2000 года.

Галерэя

• 
  Гістарычная карта Гільдэсгайма, 1910
• 
  Ратуша, галоўная плошча, 1895
• 
  Knochenhauer-Amtshaus, 1890-1905
• 
  Mariendom
• 
  St. Andreas
• 
  Kaiserhaus
• 
  Bahnhofsvorplatz

Вядомыя асобы

У горадзе працаваў і памёр беларускі рэлігійны і культурна-грамадскі дзеяч Міхась Маскалік (1903—1965).

• Эберхард Шлотэр, нямецкі мастак

Гл. таксама

• Гільдэсгаймскія аналы
• Гільдэсгаймскі скарб

Зноскі

1. Варыянт напісання Гільдэсгайм у адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.5., Мн., 1997: Карта Германіі да асноўнага артыкула