Цэнтр касмічных палётаў Годарда
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Цэнтр касмічных палётаў імя Роберта Годарда (англ.: Goddard Space Flight Center, GSFC) — буйная навукова-даследчая лабараторыя НАСА, размешчаная прыкладна за 10,5 км на паўночны ўсход ад Вашынгтона (акруга Калумбія) ў горадзе Грынбелт, штат Мэрыленд, ЗША. Цэнтр быў заснаваны 1 мая 1959 года і стаў першым цэнтрам касмічных палётаў НАСА. У GSFC працуе каля 10 000 штатных супрацоўнікаў і падрадчыкаў. Ён названы ў гонар піянера амерыканскага ракетабудавання Роберта Годарда і з’яўляецца адным з дзесяці асноўных палявых цэнтраў НАСА[3][4].
GSFC уяўляе сабой найбуйнейшае ў ЗША аб’яднанне навукоўцаў і інжынераў, чыя дзейнасць прысвечана пашырэнню ведаў пра Зямлю, Сонечную сістэму і Сусвет з дапамогай назіранняў з космасу. Цэнтр з’яўляецца вядучай амерыканскай лабараторыяй па распрацоўцы і эксплуатацыі аўтаматычных (беспілотных) навуковых касмічных апаратаў. GSFC праводзіць навуковыя даследаванні, займаецца распрацоўкай, вытворчасцю і эксплуатацыяй касмічных сістэм, а таксама стварэннем спадарожных тэхналогій. Навукоўцы Цэнтра Годарда могуць распрацоўваць і падтрымліваць місію, а інжынеры і тэхнікі — праектаваць і ствараць касмічныя апараты для гэтай місіі. Навуковец з Цэнтра Годарда, Джон Кромвел Мазер, стаў адным з лаўрэатаў Нобелеўскай прэміі па фізіцы 2006 года за сваю працу над праектам COBE (спадарожнік для даследавання рэліктавага выпраменьвання).
GSFC таксама кіруе дзвюма сеткамі сачэння за касмічнымі палётамі і збору даных — Сеткай касмічнай сувязі (Space Network) і Сеткай калязямнога сачэння (Near Earth Network). Акрамя таго, цэнтр распрацоўвае і падтрымлівае перадавыя інфармацыйныя сістэмы для апрацоўкі даных у галіне касманаўтыкі і навук пра Зямлю, а таксама стварае спадарожнікавыя сістэмы для Нацыянальнага ўпраўлення акіянічных і атмасферных даследаванняў (NOAA).
Цэнтр Годарда кіруе аперацыямі многіх бягучых місій НАСА і міжнародных праектаў, сярод якіх касмічныя тэлескопы «Джэймс Уэб», «Хабл» і «Фермі», касмічныя праграмы і місіі «Эксплорэр», «Дыскаверы» і OSIRIS-REx, касмічныя абсерваторыі «Сўіфт», SOHO, SDO і INTEGRAL, сеткі спадарожнікаў EOS і TDRSS і міжпланетная станцыя MAVEN . Да ліку мінулых місій, якімі кіраваў GSFC, адносяцца рэнтгенаўскія тэлескопы RXTE і ROSAT, гама-абсерваторыя «Комптан» (CGRO), даследчыя спадарожнікі SMM, COBE і IUE .
Remove ads
Гісторыя
Першапачаткова заснаваны як Касмічны цэнтр Белтсвіля (Beltsville Space Center), Цэнтр Годарда быў адным з першых касмічных цэнтраў НАСА. У ягоныя першапачатковыя задачы ўваходзіла выкананне пяці ключавых функцый ад імя агенцтва: распрацоўка і вытворчасць тэхналогій, планаванне, навуковыя даследаванні, тэхнічнае забеспячэнне палётаў і кіраванне праектамі. Цэнтр падзелены на некалькі дырэктаратаў (упраўленняў), кожны з якіх адказвае за адну з гэтых ключавых функцый.
1 мая 1959 года цэнтр быў перайменаваны ў Цэнтр касмічных палётаў імя Годарда ў гонар піянера ракетабудавання Роберта Хатчынгса Годарда. Ягоныя першыя 157 супрацоўнікаў былі пераведзены з праграмы ВМС ЗША па стварэнні ракет-носьбітаў «Авангард» (Project Vanguard). Пакуль ішло будаўніцтва новага цэнтра, яны працягвалі сваю працу ў даследчай лабараторыі ВМС ЗША ў Вашынгтоне.
Цэнтр касмічных палётаў імя Годарда ўнёс значны ўклад у праект «Меркурый» — першую амерыканскую праграму пілатуемых касмічных палётаў. На ранніх этапах Цэнтр адыгрываў вядучую ролю ў праекце і кіраваў першымі 250 супрацоўнікамі, якія працавалі на базе Даследчага цэнтра Лэнглі ў Хэмптане, штат Вірджынія. Аднак маштаб і складанасць праекта «Меркурый» неўзабаве заахвоцілі НАСА пабудаваць новы Цэнтр пілатуемых касмічных караблёў (цяпер — Касмічны цэнтр імя Ліндана Джонсана) у Х’юстане, штат Тэхас. У 1961 годзе ўвесь персанал і дзейнасць па праекце «Меркурый» былі пераведзены туды.

Нягледзячы на гэта, Цэнтр Годарда працягваў удзельнічаць у праграме пілатуемых палётаў, забяспечваючы камп’ютарную падтрымку і радыёлакацыйнае сачэнне за місіямі праз сусветную сетку наземных станцый, названую Сеткай сачэння касмічных апаратаў і збору даных (Spacecraft Tracking and Data Acquisition Network, STDN). Аднак асноўнай спецыялізацыяй Цэнтра стала распрацоўка беспілотных спадарожнікаў і касмічных апаратаў для навукова-даследчых місій. Годард стаў піянерам у некалькіх галінах распрацоўкі касмічнай тэхнікі, уключаючы модульную канструкцыю апаратаў, якая дазволіла знізіць выдаткі і зрабіла магчымым рамонт спадарожнікаў проста на арбіце. Яскравы прыклад — спадарожнік для вывучэння Сонца «Solar Max», запушчаны ў 1980 годзе, які быў паспяхова адрамантаваны астранаўтамі шатла «Чэленджэр» у 1984 годзе. Касмічны тэлескоп «Хабл», запушчаны ў 1990 годзе, дагэтуль знаходзіцца ў эксплуатацыі, а ягоныя магчымасці пастаянна пашыраюцца дзякуючы модульнай канструкцыі і некалькім місіям па ягоным абслугоўванні, выкананым экіпажамі касмічных шатлаў.
Сёння цэнтр па-ранейшаму ўдзельнічае ў кожнай з ключавых праграм НАСА. Цэнтр Годарда распрацаваў больш навуковых прыбораў для даследавання планет, чым любая іншая арганізацыя; гэтыя інструменты былі адпраўлены да кожнай планеты Сонечнай сістэмы[5]. Уклад Цэнтра ў праграму НАСА па вывучэнні Зямлі «NASA Earth Science» уключае некалькі касмічных апаратаў у складзе флатыліі «Earth Observing System» («Сістэма назірання Зямлі», EOS), а таксама EOSDIS — сістэму збору, апрацоўкі і распаўсюджвання навуковых даных. Для праграмы пілатуемых палётаў Цэнтр Годарда распрацоўвае інструменты, якія выкарыстоўваюцца астранаўтамі падчас пазакарабельнай дзейнасці, і кіруе апаратам «Lunar Reconnaissance Orbiter» (LRO) — касмічным зондам, прызначаным для вывучэння Месяца ў межах падрыхтоўкі да будучых пілатуемых экспедыцый.
Remove ads
Місіі

Інфармацыйны бюлетэнь, які асвятляе многія з мінулых місій Цэнтра Годарда, можна знайсці на вэб-старонцы, прысвечанай 40-годдзю цэнтра[6].
Мінулыя місіі
Цэнтр Годарда ўдзельнічаў у праектаванні, стварэнні і эксплуатацыі касмічных апаратаў з часоў «Explorer 1» — першага штучнага спадарожніка ЗША. Спіс гэтых місій адлюстроўвае велізарную разнастайнасць навуковых задач і мэт[7].
- Серыя спадарожнікаў «Landsat»: Пачынаючы з запуску першага апарата ў 1972 годзе, гэта серыя спадарожнікаў дзесяцігоддзямі вывучала рэсурсы Зямлі.
- TIROS-1: Запушчаны ў 1960 годзе, гэты апарат стаў першым паспяховым у доўгай серыі метэаралагічных спадарожнікаў.
- Платформа «Spartan»: Гэта простая і недарагая платформа разгортвалася з борта касмічнага шатла для выканання кароткіх (2-3 дні) навуковых місій.
- Гама-абсерваторыя «Комптан» (CGRO — Compton Gamma Ray Observatory): Другая (пасля «Хабла») з чатырох «Вялікіх абсерваторый» НАСА[заўв 1]. Прапрацавала дзевяць гадоў, перш чым была зведзена з арбіты і ўвайшла ў атмасферу Зямлі ў 2000 годзе.
- COBE (Cosmic Background Explorer): Спадарожнік для даследавання рэліктавага выпраменьвання, які прадаставіў унікальныя навуковыя даныя пра ранні Сусвет, што пацвердзілі тэорыю Вялікага выбуху.
- «Мікрахвалевы анізатропны зонд Уілкінсана» (WMAP — Wilkinson Microwave Anisotropy Probe): З высокай дакладнасцю карціраваў рэліктавае выпраменьванне, якое ўтварылася ў выніку Вялікага выбуху. На аснове ягонаго сканіравання нябеснай сферы была складзена радыёкарта неба на некалькіх даўжынях хваль. Вымярэнні WMAP сыгралі ключавую ролю ў складанні стандартнай мадэлі касмалогіі «Лямбда-CDM». Завяршыў сваю місію ў 2010 годзе.
- «Місія па вымярэнні трапічных ападкаў» (TRMM — Tropical Rainfall Measuring Mission): Сумесная касмічная місія з Японскім агенцтвам аэракасмічных даследаванняў (JAXA), закліканая адсочваць і вымяраць штомесячную і сезонную колькасці ападкаў у тропіках і субтропіках па ўсім свеце. Прадастаўляла крытычна важныя даныя для прагназавання ўраганаў. Завяршылася ў 2015 годзе.
Бягучыя місіі
Цяпер Цэнтр Годарда падтрымлівае працу дзясяткаў касмічных апаратаў, якія збіраюць навуковыя даныя. Гэтыя місіі ахопліваюць як навукі пра Зямлю, так і даследаванні далёкага космасу[8].
- Назіранне Зямлі
- «Сістэма назірання Зямлі» (EOS — Earth Observing System): Гэтая флагманская праграма ўключае ў сябе спадарожнікі «Тэра» (Terra), «Аква» (Aqua) і «Аўра» (Aura). Яны працуюць сумесна з праектамі іншых цэнтраў і краін, забяспечваючы комплексны маніторынг стану атмасферы, акіянаў і сушы нашай планеты.
- «Глабальная місія па вымярэнні ападкаў» (GPM — Global Precipitation Measurement): З’яўляючыся пераемнікам завершанай місіі TRMM, гэты апарат дае найважнейшыя дадзеныя пра ападкі па ўсёй Зямлі, што крытычна важна для прагназавання надвор’я, ураганаў і вывучэння клімату.
- Праекты ў супрацоўніцтве: Цэнтр Годарда іграе ключавую ролю ў сумесных місіях, падтрымліваючы іншыя арганізацыі. Напрыклад, ён супрацоўнічае з Геалагічнай службай ЗША ў рамках праграм «Landsat-8» і «Landsat-9» (які прыйшоў на змену выведзенаму з эксплуатацыі «Landsat-7»), а таксама з Нацыянальным упраўленнем акіянічных і атмасферных даследаванняў (NOAA) у працы над сістэмай геастацыянарных метэаралагічных спадарожнікаў «GOES» (Geostationary Operational Environmental Satellite), якія забяспечваюць штодзённыя прагнозы надвор’я.
- Астраномія і астрафізіка
- Касмічны тэлескоп «Хабл» (Hubble Space Telescope): Самы вядомы праект Цэнтра Годарда. Гэта ўнікальная навуковая платформа з 1990 года здзяйсняе рэвалюцыйныя адкрыцці ў астраноміі.
- Касмічны тэлескоп «Джэймс Уэб» (James Webb Space Telescope): Запушчаны ў канцы 2021 года і поўнасцю ўведзены ў эксплуатацыю ў 2022 годзе, гэты тэлескоп з’яўляецца флагманам сучаснай астраноміі. Ён дазваляе праводзіць даследаванні ў многіх галінах астраноміі і касмалогіі, напрыклад, назіраць першыя зоркі і ўтварэнне першых галактык.
- «Сонечная і геліясферная абсерваторыя» (SOHO — Solar and Heliospheric Observatory): Бесперапынна вывучае Сонца і тое, як ягоная актыўнасць уплывае на жыццё на Зямлі.
- «Абсерваторыя сонечнай дынамікі» (SDO — Solar Dynamics Observatory): Адсочвае энергетычныя працэсы на Сонцы і іхні ўплыў на нашу планету.
- Даследаванне планет і малых цел
- «Месяцавы разведвальны арбітальны зонд» (LRO — Lunar Reconnaissance Orbiter): Складае падрабязныя карты хімічнага складу і рэльефу Месяца, рыхтуючы аснову для будучых місій.
- OSIRIS-REx / OSIRIS-APEX: У 2023 годзе місія «OSIRIS-REx» паспяхова даставіла на Зямлю ўзоры грунту з астэроіда (101955) Бену. Цяпер, пад новай назвай «OSIRIS-APEX», апарат накіроўваецца да астэроіда (99942) Апофіс, збліжэнне з якім чакаецца ў 2029 годзе.
Будучыя місіі
Супольнасць Цэнтра Годарда пастаянна працуе над мноствам праектаў і місій, запуск якіх запланаваны на найбліжэйшыя гады і наступнае дзесяцігоддзе. Гэтыя місіі прызначаны адказаць на самыя фундаментальныя пытанні навукі. Напрыклад, да будучых ключавых праектаў, якімі кіруе Цэнтр Годарда, адносіцца касмічны тэлескоп «Нэнсі Грэйс Роман» (Nancy Grace Roman Space Telescope). Ягонай задачай будзе вывучэнне цёмнай энергіі, цёмнай матэрыі і пошук экзапланет з дапамогай шырокавугольнага агляду неба. Іншыя місіі, што распрацоўваюцца, накіраваны на больш глыбокае разуменне кліматычнай сістэмы Зямлі, геліяфізікі і паходжання Сусвету.
Remove ads
Навуковая дзейнасць
Вырашэнне навуковых задач
Місіі НАСА (а такім чынам, і місіі Цэнтра Годарда) накіраваны на вырашэнне шырокага кола навуковых пытанняў, якія ў цэлым класіфікуюцца па чатырох ключавых галінах: навукі аб Зямлі, астрафізіка, геліяфізіка і даследаванні Сонечнай сістэмы[9]. Прасцей кажучы, Цэнтр Годарда вывучае Зямлю і космас[10].
У галіне навук аб Зямлі Цэнтр Годарда іграе вядучую ролю ў даследаваннях, накіраваных на паглыбленне разумення Зямлі як адзінай сістэмы. Навукоўцы шукаюць адказы на пытанні пра тое, як развіваліся кампаненты гэтай сістэмы (атмасфера, акіяны, суша, льды), як яны ўзаемадзейнічаюць паміж сабой і як эвалюцыянуюць. Усё гэта неабходна, каб навукоўцы маглі прагназаваць практычныя наступствы прыродных з’яў і дзейнасці чалавека на дзесяцігоддзі і стагоддзі наперад.
У галіне касмічных навук Цэнтр Годарда дамогся сусветнага прызнання, калі ягоны супрацоўнік Джон Кромвел Мазер атрымаў Нобелеўскую прэмію па фізіцы 2006 года за працу над місіяй COBE. Акрамя гэтага праекта, цэнтр вывучае фундаментальныя пытанні: як утварыўся Сусвет, з чаго ён складаецца, як узаемадзейнічаюць ягоныя кампаненты і як ён эвалюцыянуе. Цэнтр таксама робіць уклад у даследаванні, накіраваныя на разуменне працэсаў зараджэння і развіцця зорак і планетных сістэм, і вывучае прыроду ўзаемадзеяння Сонца з ягоным асяроддзем.
Ад навуковых пытанняў да касмічных місій
На аснове ведаў, назапашаных падчас папярэдніх місій, фармулююцца новыя навуковыя пытанні. Распрацоўка новай місіі адбываецца гэтак жа, як і распрацоўка любога эксперыменту з выкарыстаннем навуковага метаду. У гэтым кантэксце Цэнтр Годарда працуе не як незалежная арганізацыя, а як адзін з дзесяці цэнтраў НАСА, якія сумесна шукаюць адказы на падобныя навуковыя пытанні.
Кожная місія пачынаецца з набору навуковых пытанняў, на якія трэба адказаць, і пераліку навуковых патрабаванняў, заснаваных на ўжо зробленых адкрыццях. У гэтых патрабаваннях падрабязна апісваецца, якія тыпы даных неабходна сабраць. Затым навуковыя патрабаванні пераўтвараюцца ў канцэпцыі місій, у якіх ужо пачынаюць вызначацца тыпы касмічных апаратаў і навуковых прыбораў, неабходных для вырашэння пастаўленых задач.
Унутры Цэнтра Годарда Дырэктарат па навуцы і даследаваннях (Sciences and Exploration Directorate, SED) кіруе ўсёй навуковай дзейнасцю, уключаючы распрацоўку тэхналогій для навуковых мэт.
Збор даных у космасе: навуковыя прыборы
Многія з найважнейшых тэхналагічных дасягненняў, распрацаваных у Цэнтры Годарда (і ў НАСА ў цэлым), з’яўляюцца вынікам неабходнасці ствараць інавацыйныя навуковыя прыборы, здольныя назіраць або вымяраць з’явы ў космасе, якія ніколі раней не вымяраліся. Назвы прыбораў, як правіла, вядомы па іхніх абрэвіятурах.
Напрыклад, касмічны тэлескоп «Джэймс Уэб» — гэта, як вынікае з назвы, тэлескоп, але ён уключае ў сябе комплекс з чатырох розных навуковых прыбораў[11]:
- MIRI (Mid-Infrared Instrument) — Прыбор сярэдняга інфрачырвонага дыяпазону;
- NIRCam (Near-Infrared Camera) — Камера блізкага інфрачырвонага дыяпазону;
- NIRSpec (Near-Infrared Spectrograph) — Спектрограф блізкага інфрачырвонага дыяпазону;
- FGS-NIRISS (Fine Guidance Sensor and Near Infrared Imager and Slitless Spectrograph) — Датчык дакладнага навядзення і складальнік выявы ў блізкім інфрачырвоным дыяпазоне з бязшчылінным спектрографам.
Як правіла, місія складаецца з аднаго касмічнага апарата з наборам прыбораў на борце. Аднак у некаторых выпадках навуковыя патрабаванні дыктуюць неабходнасць выкарыстання некалькіх апаратаў. Напрыклад, «Магнітасферная шматмаштабная місія» (MMS Mission — Magnetospheric Multiscale Mission) вывучае магнітнае перазлучэнне — складаны трохмерны працэс. Каб сабраць даныя пра гэтую з’яву, чатыры ідэнтычныя спадарожнікі ляцяць у строі, утвараючы тэтраэдр[12].
Навуковае супрацоўніцтва
У многіх выпадках Цэнтр Годарда працуе з партнёрамі (дзяржаўнымі агенцтвамі ЗША, аэракасмічнай прамысловасцю, даследчымі цэнтрамі пры ўніверсітэтах, іншымі краінамі), якія адказваюць за распрацоўку навуковых прыбораў. У іншых выпадках цэнтр сам стварае адзін або некалькі прыбораў. Затым асобныя інструменты аб’ядноўваюцца ў адзіны комплекс, які ўсталёўваецца на касмічны апарат.
- Прыклад 1: «Магнітасферная шматмаштабная місія» (MMS Mission — Magnetospheric Multiscale Mission). Паўднёва-заходні даследчы інстытут адказваў за распрацоўку навуковых прыбораў, а Цэнтр Годарда забяспечваў агульнае кіраванне праектам, сістэмную інжынерыю, стварэнне спадарожнікаў і кіраванне палётам[13].
- Прыклад 2: «Месяцавы разведвальны арбітальны зонд» (LRO — Lunar Reconnaissance Orbiter). Шэсць прыбораў для гэтага месяцавага зонда былі створаны рознымі партнёрамі. Адзін з іх, «Месяцавы арбітальны лазерны вышынямер» (LOLA — Lunar Orbiter Laser Altimeter), быў распрацаваны ў Цэнтры Годарда. LOLA вымярае ўхілы паверхні і яе шурпатасць для стварэння дакладнай трохмернай карты Месяца[14].
- Прыклад 3: Місія «MAVEN». Гэта другая місія ў рамках Праграмы даследавання Марса (Mars Scout Program), прызначаная для даследавання атмасферы Марса і якая падтрымлівае шырэйшыя намаганні НАСА па засваенні гэтай планеты. Апарат «MAVEN» нясе на борце восем прыбораў для вымярэння характарыстык атмасферных газаў Марса, ягоных верхніх слояў атмасферы, сонечнага ветра і іанасферы. У лік партнёраў па распрацоўцы прыбораў уваходзяць Каларадскі ўніверсітэт у Боўлдэры і Каліфарнійскі ўніверсітэт у Берклі. Са свайго боку, Цэнтр Годарда забяспечыў агульнае кіраванне праектам, а таксама даў два з васьмі прыбораў — пару магнітометраў.
Кіраванне навуковымі данымі
Пасля запуску місіі і дасягнення ёю мэты яе прыборы пачынаюць збор даных. Даныя перадаюцца на Зямлю, дзе іх неабходна аналізаваць і захоўваць для будучага выкарыстання. Цэнтр Годарда кіруе велізарнымі архівамі навуковых даных, атрыманых падчас мінулых і бягучых місій.
Цэнтр даных і інфармацыйных паслуг па навуках аб Зямлі (GES DISC — Goddard Earth Science Data and Information Services Center) прадастаўляе даныя, інфармацыю і сэрвісы даследчыкам, прыкладным спецыялістам і студэнтам[15].
Каардынаваны архіў даных па касмічных навуках НАСА (NSSDCA — NASA Space Science Data Coordinated Archive), створаны ў Цэнтры Годарда ў 1966 годзе, з’яўляецца пастаянным сховішчам даных касмічных місій, уключаючы шырокую калекцыю выяў з космасу.
Remove ads
Перадача тэхналогій (cпін-оф)

У адпаведнасці з федэральным законам ЗША, раздзел 102(d) Нацыянальнага закона аб аэранаўтыцы і даследаванні касмічнай прасторы 1958 года заклікае да «правядзення доўгатэрміновых даследаванняў патэнцыйных выгод, магчымасцей і праблем, звязаных з выкарыстаннем аэранаўтыкі і касмічнай дзейнасці ў мірных і навуковых мэтах»[16]. На падставе гэтага мандата ў 1962 годзе была заснавана «Праграма па выкарыстанні тэхналогій». Яе мэтай стала прыстасаванне касмічных тэхналогій для зямных патрэб і іхняя наступная камерцыялізацыя для падтрымкі эканомікі ЗША і паляпшэння якасці жыцця грамадзян[17].
Дакументацыя такіх тэхналогій, перададзеных у камерцыйны сектар, пачалася ў 1976 годзе з выдання «Spinoff 1976»[18]. З таго часу НАСА праз сваё Упраўленне па праграмах інавацыйнага партнёрства штогод выдае публікацыю, прысвечаную гэтым спін-оф тэхналогіям.
Цэнтр касмічных палётаў імя Годарда ўнёс значны ўклад у эканоміку і якасць жыцця ў ЗША дзякуючы распрацаваным і перададзеным тэхналогіям. Вось некалькі наглядных прыкладаў[19]:
- Хуткае выяўленне бактэрый: Тэхналогія, першапачаткова створаная для місій па пошуку жыцця на іншых планетах (у прыватнасці, для аналізу проб грунту), была адаптавана для стварэння сістэм экспрэс-тэсціравання. Сёння яны выкарыстоўваюцца ў харчовай прамысловасці і медыцыне для хуткага выяўлення шкоднасных бактэрый (напрыклад, сальманелы ці кішэчнай палачкі) у прадуктах харчавання і вадзе.
- Лёгкія радыёперадатчыкі: Тэхналогіі мініяцюрных і магутных радыёперадатчыкаў, першапачаткова распрацаваныя для метэазондаў, былі адаптаваны для стварэння кампактных і надзейных пераносных радыёстанцый (рацый), якія выкарыстоўваюцца пажарнымі і выратавальнымі службамі ў складаных умовах.
- Цеплаізаляцыйныя матэрыялы: Алюмінізаваны поліэстэр, вядомы як майлар, які прымяняўся для тэрмаізаляцыі і абароны спадарожнікаў ад экстрэмальных перападаў тэмператур у космасе, знайшоў шырокае прымяненне на Зямлі — ад знакамітых выратавальных коўдраў да высокаэфектыўных уцяпляльнікаў у спартыўным адзенні і рыштунку.
- Лазерныя і аптычныя сістэмы: Распрацоўкі ў галіне лазернай оптыкі і высокадакладных датчыкаў, створаныя для касмічных сістэм навядзення і картаграфавання, спрыялі значнаму прагрэсу ў камерцыйнай фотатэхніцы, геадэзічным абсталяванні і прамысловых вымяральных сістэмах.
Remove ads
Кадравы склад і стажыраванне

Штат Цэнтра касмічных палётаў імя Годарда налічвае больш за 3000 дзяржаўных служачых, 60 % з якіх — інжынеры і навукоўцы[20]. Акрамя гэтага, на тэрыторыі Цэнтра штодзённа працуюць каля 7000 супрацоўнікаў па кантракце. Такім чынам, агульная колькасць персаналу складае каля 10 000 чалавек, што робіць Цэнтр адным з месцаў з самай высокай у свеце канцэнтрацыяй вядучых касмічных навукоўцаў і інжынераў. Арганізацыйна Цэнтр падзелены на восем дырэктаратаў, у лік якіх уваходзяць Дырэктарат прыкладной інжынерыі і тэхналогій, Дырэктарат па лётных праектах, Дырэктарат па навуцы і даследаваннях і Дырэктарат па бяспецы і забеспячэнні місій[21].
Цэнтр Годарда актыўна прыцягвае студэнтаў з усіх 50 штатаў ЗША праз праграму кааператыўнай адукацыі (Cooperative Education Program). Гэта форма навучання, якая дазваляе студэнтам круглы год чаргаваць акадэмічныя семестры ва ўніверсітэце з аплачваемымі перыядамі працы па спецыяльнасці непасрэдна ў Цэнтры[22]. Акрамя таго, у летні перыяд дзейнічаюць спецыяльныя праграмы стажыровак, такія як «SIECA» (Summer Institute in Engineering and Computer Applications — «Летні інстытут інжынерыі і камп’ютарных прыкладанняў») і «EXCEL» (Excellence through Challenging Exploration and Leadership — «Перавага праз складаныя даследаванні і лідарства»). Гэтыя праграмы даюць студэнтам з ЗША і іхніх тэрыторый (такіх як Пуэрта-Рыка) магчымасць вучыцца і браць удзел у сапраўднай навуковай і інжынернай працы над складанымі праектамі.
Remove ads
Узаемадзеянне з грамадствам

Цэнтр касмічных палётаў імя Годарда падтрымлівае цесныя сувязі з мясцовымі супольнасцямі праз розныя валанцёрскія і адукацыйныя праграмы. Супрацоўнікаў заахвочваюць удзельнічаць у праграмах настаўніцтва для школьнікаў і выступаць з лекцыямі ў мясцовых навучальных установах. На сваёй тэрыторыі Цэнтр Годарда рэгулярна праводзіць калоквіумы (навуковыя семінары) у галіне інжынерыі, кіравання і навукі. Гэтыя мерапрыемствы адкрыты для шырокай публікі, аднак для доступу на асноўную тэрыторыю Цэнтра наведвальнікі павінны загадзя зарэгістравацца, каб атрымаць гасцявы пропуск. Пропуск можна аформіць на галоўным прапускным пункце з боку вуліцы Грынбелт-роўд (Greenbelt Road), што з’яўляецца стандартнай працэдурай для дзяржаўных аб’ектаў ЗША, якія ахоўваюцца.
Акрамя праграм стажыровак для студэнтаў, згаданых раней, Цэнтр таксама з’яўляецца пляцоўкай для іншых ініцыятыў, такіх як «NASA DEVELOP». Гэта міждысцыплінарная даследчая праграма, у межах якой студэнты і маладыя спецыялілісты выкарыстоўваюць даныя НАСА пра Зямлю для вырашэння практычных задач, якія стаяць перад мясцовымі супольнасцямі, у такіх галінах, як экалогія, сельская гаспадарка і рэагаванне на надзвычайныя сітуацыі.
Remove ads
Візіт каралевы Лізаветы II
8 траўня 2007 года Цэнтр касмічных палётаў імя Годарда наведалі каралева Вялікабрытаніі Лізавета II і яе муж прынц Філіп, герцаг Эдынбургскі. Экскурсія па цэнтры адбылася бліжэй да канца візіту каралевы, прымеркаванага да святкавання 400-годдзя з дня заснавання Джэймстаўна ў Вірджыніі.
Падчас візіту каралева правяла сеанс сувязі з экіпажам на борце Міжнароднай касмічнай станцыі (МКС). Размова адбылася з Цэнтра сеткавай інтэграцыі (Network Integration Center, NIC), размешчанага ў корпусе № 13. Цяпер гэта падраздзяленне носіць назву NSOCC — «Цэнтр кіравання аперацыямі Сеткі касмічнай сувязі НАСА» (NASA Space Network Operations Control Center).
Гэтаму візіту папярэднічала падпісанне 19 красавіка ў Лондане заявы пра намеры паміж НАСА і Брытанскім нацыянальным касмічным цэнтрам. У гэтым дакуменце бакі пацвердзілі абодвухбаковае імкненне да абмеркавання канкрэтных напрамкаў магчымага супрацоўніцтва ў галіне навуковых даследаванняў і асваення Месяца[23].
Remove ads
Заўвагі
Крыніцы
Літаратура
Спасылкі
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads