Эрхард Вейгель
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Эрхард Вайгель (16 снежня 1625 — 20 сакавіка 1699) — нямецкі матэматык, астраном і філосаф.
Remove ads
Біяграфія
Вайгель атрымаў ступень магістра (1650 г.) і ступень хабілітацыю (1652 г.) ў Лейпцыгскім ўніверсітэце. З 1653 года да сваёй смерці ён быў прафесарам матэматыкі ў Енскім універсітэце. Ён быў настаўнікам Лейбніца летам 1663 года[6] і іншых вядомых студэнтаў. Ён таксама працаваў над тым, каб зрабіць навуку больш даступнай для грамадскасці, і тым, што сёння можна лічыць папулярызатарствам навукі.
Ён пагаджаўся з «Мітэль-каляндарам» Якаба Эльрода[7] і з прапагандай Лейбніца і іншых, што дата Вялікадня павінна грунтавацца на астранамічным вымярэнні вясновага раўнадзенства і наступнага поўнага Месяца. Ён рушыў услед за Якабам Эльродам у імперскі сойм у Рэгенсбургу, каб прапагандаваць выкарыстанне Мітэль-каляндара або новага грыгарыянскага календара.
Храналогія
- 1625 — нарадзіўся ў Вайдэне ў Верхнім Пфальцы, сын сукончыка Міхаэля Вайгеля і Ганны Вайгель
- 1627–28 гг. захоп Верхняга Пфальца імперскімі войскамі; уцёкі сям'і Вайгель з Вунзідэля ў княства Ансбах
- 1638–44 падлеткавыя гады ў гімназіі ў Вунзідэлі
- 1644–46 гг. Лютэранская сярэдняя школа ў Гале і адначасовая дзейнасць з астраномам Барталамеем Шымпферам, які выкладаў яму матэматыку.
- 1646 — часовае вяртанне ў Вунзідэль; выкладанне матэматыкі і астраноміі ў архідыякана Якаба Эльрода
- 1647–50 гг. вучоба ў Лейпцыгскім універсітэце
- 1650 — Магістр філасофіі: De ascensionibus et descensionibus astronomicis dissertatio (Астранамічная дысертацыя аб усходах і заходах)
- У 1652 г. хабілітаваўся ў Лейпцыгу з Dissertatio Metaphysica Prior (De Existentia); Dissertatio Metaphysica Posterior (De Modo Existentiae, qui dicitur Duratio)
- 1653 г. — пасада прафесара матэматыкі ва Енскім ўніверсітэце
- 1653 (16 ліпеня) — пачынаюцца лекцыі De Cometa Novo (адносна каметы снежня 1652 г.)
- 1653 (12 верасня) — ажаніўся з Элізабэт Гартман (удава)
- У 1654 г. прызначэнне інспектарам Stipendiarorum et Alumnorum (нагляд за Collegium Jenense)
- 1658 — публікуе аналіз Aristotelica ex Euclide restituta, genuinum sciendi modum, & nativam restauratae Philosophiae faciem per omnes disciplinas & facultates ichnographicè depingens; твор уводзіць яго ў канфлікт з філасофскім факультэтам
- У 1660 годзе публікуецца Theodixis Pythagorica («Феадыкс Піфагорыка», перагледжанае выданне выйшла ў 1675 годзе).
- 1661 — публікуе Himmelsspiegels (Speculum Uranicum / Aquilae Romanae Sacrum...)
- 1663 — Готфрыд Вільгельм Лейбніц вучыўся адзін семестр у Ене, сярод іншых — пад кіраўніцтвам Эрхарда Вайгеля.
- У 1664 годзе публікуецца «Speculum Temporis Civilis», у якім змяшчаецца тлумачэнне календара.
- 1665 выдае Speculum Terrae
- 1667–1670 гг. — пабудаваны дом Вайгеля ў Ене, меў для свайго часу выдатныя тэхнічныя выгоды ў інтэр'еры, сярод якіх былі ліфт і вадаправод.
- 1669 — публікуе Idea Matheseos Universae cum Speciminibus Inventionum Mathematicarum
- 1673 — публікуе Universi Corporis Pansophici Caput Summum
- 1673 — публікуе Tetractys, Sumum eum Arithmeticae eum Philosophiae discursivae Compendium
- 1674 — публікуе арыфметычнае апісанне нораваў Arithmetische Beschreibung der Moral-Weissheit von Personen und Sachen worauf das gemeine Wesen bestehet
- У 1679 годзе праца Вайгеля пра «таямніцу Святой Тройцы, прадэманстраваную з прынцыпу геаметрыі», прывяла яго да канфлікту з тэалагічным факультэтам, і ён быў вымушаны адмовіцца ад сваёй працы.
- У 1683 годзе памірае жонка Элізабэт
- 1688 — прызначаны імперскім дарадцам
- У 1691 годзе адпраўляецца ў Англію, каб апісаць вынікі даследаванняў Каралеўскаму таварыству, але дасягае толькі ўзбярэжжа, дзе надвор'е перашкаджае перасячэнню Брытанскага праліва.
- 1691 — наведвае маёнтак галандскага натураліста Крысціяна Гюйгенса
- 1693 — публікуе Philosophia Mathematica, Theologia Naturalis Solida
- 1695 — становіцца канцлерам Енскага ўніверсітэта.
- 1699 — памірае ў Ене
Remove ads
Спадчына
Вайгель, магчыма, быў адным з першых нямецкіх доктараў філасофіі.
Праз Лейбніца Вайгель з'яўляецца інтэлектуальным продкам даўняй традыцыі матэматыкаў і фізікаў-матэматыкаў, якая і па сённяшні дзень звязвае вялікую колькасць спецыялістаў (гл. Акадэмічная генеалогія фізікаў-тэарэтыкаў: Эрхард Вайгель). У праекце генеалогіі матэматыкі пералічана больш за 50 000 «нашчадкаў» Вайгеля, у тым ліку Лагранж, Эйлер, Пуасон і некалькі лаўрэатаў медаля Філдса.
Кратар Вейгель на Месяцы названы ў яго гонар. У 1999 годзе ў Ене адбыўся калоквіум, прысвечаны 300-годдзю яго смерці.
Remove ads
Глядзіце таксама
Зноскі
Літаратура
Знешнія спасылкі
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads