Юрый Далгарукі

Запыт «Юрый Далгарукі» перанакіроўваецца сюды; гл. таксама іншыя значэнні.

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з імем Юрый Уладзіміравіч.

Юрый Далгарукі (1090-я — 15 мая 1157) — князь суздальскі, вялікі князь кіеўскі.

Юрый Уладзіміравіч Далгарукі
Князь Юрый Уладзіміравіч Далгарукі, партрэт з Царскага тытулярніка 1672 года.
Князь растова-суздальскі 1113 ці 1096 — 1149
Папярэднік	утварэнне княства
Пераемнік	Васілька Юр’евіч
1151 — 15 мая 1157
Папярэднік	Васілька Юр’евіч
Пераемнік	Андрэй Багалюбскі
Вялікі князь кіеўскі 1149 — 1151
Папярэднік	Ізяслаў Мсціславіч
Пераемнік	Ізяслаў Мсціславіч
1155 — 15 мая 1157
Папярэднік	Расціслаў Мсціславіч
Пераемнік	Ізяслаў Давыдавіч
Нараджэнне	1090-я Пераяслаў, Пераяслаўскае княства, Кіеўская Русь
Смерць	15 мая 1157[1] Кіеў, Кіеўскае княства[d], Кіеўская Русь[2]
Месца пахавання	Царква Спаса на Берастове[d]
Род	Рурыкавічы і Манамахавічы[d]
Бацька	Уладзімір Манамах[2]
Маці	Яўфімія[d] або Гіта Уэсекская[3]
Жонка	1) дачка палавецкага хана Аепы 2) невядомая
Дзеці	Расціслаў Юр’евіч[d], Андрэй Юр’евіч Багалюбскі[4][5][…], Глеб Юр’евіч[d], Міхалка Юр’евіч[d], Усевалад Юр’евіч Вялікае Гняздо[6], Іван Юр’евіч[d], Барыс Юр’евіч, Вольга Юр’еўна[d], Васілька Юр’евіч, Мсціслаў Юр’евіч[d] і Яраслаў Юр'евіч[d]
Веравызнанне	праваслаўе
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Сын вялікага кіеўскага князя Уладзіміра Манамаха. Дзіцём, каля 1095 года, адпраўлены на княжанне ў Растова-Суздальскую зямлю.

Пасля смерці брата, вялікага кіеўскага князя Мсціслава Уладзіміравіча (1132) на кароткі час захапіў Пераяслаўль. Каля 1135 годзе абмяняў Суздаль, Растоў і іншыя свае гарады ў новага вялікага кіеўскага князя, свайго брата Яраполка Уладзіміравіча, на Пераяслаўль, але праз год з прычыны пратэстаў паўднёварускіх князёў яго ранейшы ўдзел быў адноўлены.

У 1149 годзе пачаў барацьбу за Кіеў і ўпершыню захапіў яго. На працягу 5 гадоў вёў безупынную барацьбу з пляменнікам Ізяславам Мсціславічам за вялікае княжанне. Кіеў некалькі разоў пераходзіў з рук у рукі. Пасля смерці Ізяслава і няўдалых ваенных дзеянняў новага вялікага кіеўскага князя Расціслава Мсціславіча ў 1154 годзе Юрый Далгарукі трымала сеў у Кіеве.

Беспаспяхова намагаўся захапіць і Уладзіміра-Валынскае княства. Імкнуўся замацавацца ў Паўднёвай Русі і раздаваў падначалены Кіеву землі сваім сынам: Андрэю ў 1150 — Тураў, Пінск, Дарагабуж і Перасопніцу, Барысу ў 1155 — Тураў. Свайму саюзніку Святаславу Ольгавічу ў 1149 перадаў Слуцк і Клецк, каля 1155 — Мазыр.

Аднак князь Юрый Далгарукі не падтрымкі мясцовых баяр. Імаверна быў атручаны. Пасля яго смерці вызначаныя іх раздачы зямель былі скасаваны.

Юрый Далгарукі заснаваў гарады Ксняцін, Пераяслаўль (Пераслаў-Залескі), Юр’еў-Польскі, Дзмітраў, пабудаваў новыя ўмацаванні ў Маскве, дзе яму як заснавальніку горада ў 1954 годзе паставілі помнік.

Дзеці

У першым шлюбе:

• Расціслаў
• Андрэй Багалюбскі
• Іван
• Глеб
• Барыс
• Алена
• Марыя
• Вольга

У другім шлюбе з невядомай, якую гістарыяграфічныя кампілятары часта называюць як «грэчаская прынцэса Вольга», хоць імя Вольга не грэчаскае і верагоднымі крыніцамі імя гэтай жонкі князя Юрыя не згадваецца:

• Васілька
• Мсціслаў
• Яраслаў
• Святаслаў
• Міхаіл
• Усевалад Вялікае Гняздо

Зноскі

1. Чувашская энциклопедия — Чувашское книжное издательство, 2006. — 2567 с. — ISBN 978-5-7670-1471-2

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q4517503'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q19909792'></a>
2. Юрий Долгорукий // Малая советская энциклопедия / под ред. Н. Л. Мещеряков — 2 — Советская энциклопедия, 1936.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q87326344'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1768199'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q66386517'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1228391'></a>
3. Lundy D. R. The Peerage

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824'></a>
4. К. Б.-Р. Андрей Юрьевич Боголюбский // Русский биографический словарь — СПб.: 1900. — Т. 2. — С. 134–138.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21175473'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q24470473'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1960551'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1984784'></a>
5. Андрей Юрьевич Боголюбский // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1890. — Т. Iа. — С. 760–763.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892888'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q24332971'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q4065721'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358'></a>
6. Pas L. v. Genealogics — 2003.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q19847329'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q19847326'></a>