Яўсей Рыгоравіч Вайнруб

Яўсей Рыгоравіч Вайнруб (2 (15) мая 1909, Барысаў — 20 сакавіка 2003, Ашдод) — камандзір 219-й танкавай брыгады 1-га механізаванага корпуса 2-й гвардзейскай танкавай арміі 1-га Беларускага фронту. Герой Савецкага Саюза (1945)^[1].

Яўсей Рыгоравіч Вайнруб
Дата нараджэння	15 мая 1909(1909-05-15)
Месца нараджэння	Барысаў, Барысаўскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	20 сакавіка 2003(2003-03-20) (93 гады)
Месца смерці	Ашдод, падакруга Ашкелон[d], Паўднёвая акруга Ізраіля[d], Ізраіль
Альма-матар	Ваенная акадэмія імя М. В. Фрунзэ
Грамадзянства	Беларусь  СССР
Прыналежнасць
Род войскаў	танкавыя войскі
Гады службы	1937 — пасля 1955
Званне	Палкоўнік
Камандаваў	219-я танкавая брыгада 1-га механізаванага корпуса 2-й гвардзейскай танкавай арміі 1-га Беларускага фронту
Бітвы/войны	Вялікая Айчынная вайна
Узнагароды і званні
Сувязі	Мацвей Рыгоравіч Вайнруб — малодшы брат, таксама Герой Савецкага Саюза
У адстаўцы	галоўны механік Міністэрства лясной прамысловасці Беларускай ССР, старшы інжынер-канструктар аўтамабільнага завода

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Вайнруб.

Біяграфія

Нарадзіўся 15 мая 1909 года ў Барысаве ў сям’і рабочага. Яўрэй. Старэйшы брат Героя Савецкага Саюза Мацвея Рыгоравіча Вайнруба.

У 1931 годзе скончыў Маскоўскі дзяржаўны індустрыяльны ўніверсітэт. Працаваў на лесазаводзе ў Мезенскім раёне Архангельскай вобласці.

У Чырвонай Арміі з 1937 года. У тым жа годзе скончыў курсы ваенных перакладчыкаў.

У 1941 годзе скончыў Ваенную акадэмію імя М. В. Фрунзэ^[1], у 1944 годзе — Курсы ўдасканалення афіцэрскага складу.

Удзельнік Вялікай Айчыннай вайны з чэрвеня 1941 года^[1]. Камандаваў танкавай брыгадай у складзе 3-га механізаванага корпуса падчас абароны Магілёва^[2].

З 27 снежня 1944 года камандаваў 219-й танкавай брыгадай (1-ы механізаваны корпус, 2-я гвардзейская танкавая армія, 1-ы Беларускі фронт). У студзені-лютым 1945 года воіны-танкісты брыгады падпалкоўніка Яўсея Рыгоравіча Вайнруба, удзельнічаючы ў Вісла-Одэрская наступальнай аперацыі^[1], нанеслі суперніку вялікія страты ў жывой сіле і тэхніцы, а таксама вызначыліся ў баях пры вызваленні Польшчы, у прыватнасці горада Кутна (19 студзеня 1945 года) у ходзе Варшаўска-Пазнаньскай аперацыі.

За 2 месяцы баёў брыгада вызваліла больш 400 населеных пунктаў Польшчы, адна з першых уварвалася ў Берлін^[1].

Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 6 красавіка 1945 года «за ўмелае камандаванне брыгадай і праяўленыя мужнасць і гераізм у баях з нямецка-фашысцкімі захопнікамі» падпалкоўніку Вайнрубу Яўсею Рыгоравічу прысвоена званне Героя Савецкага Саюза з уручэннем ордэна Леніна і медалю «Залатая Зорка» (№ 4569).

На заключным этапе вайны танкавая брыгада падпалкоўніка Яўсея Рыгоравіча Вайнруба вызначылася падчас Берлінскай аперацыі, удзельнічаючы ва ўзяцці сталіцы гітлераўскай Германіі горада Берліна, у сувязі з чым загадам Вярхоўнага галоўнакамандуючага І. В. Сталіна 219-й танкавай брыгадзе прысвоена ганаровае найменне «Берлінская».

У 1950 годзе скончыў акадэмічныя курсы ўдасканалення афіцэрскага складу. З 1955 года палкоўнік танкавых войскаў Яўсей Рыгоравіч Вайнруб — у запасе, а затым у адстаўцы^[1].

Жыў і працаваў у Мінску, галоўны механік Міністэрства лясной прамысловасці Беларускай ССР, старэйшы інжынер-канструктар Мінскага аўтамабільнага завода^[1].

Выйшаўшы на пенсію, у студзені 1995 года эміграваў у Ізраіль.

Памёр 20 сакавіка 2003 года ў ізраільскім горадзе Ашдод, і пахаваны ў горадзе Петах-Тыква на могілках Сгула.

Памяць

• Мемарыяльны камень^[3] у цэнтры «Парку Перамогі» горада Ашдод (Ізраіль) з надпісам «Памяці Героя Савецкага Саюза Вайнруба Яўсея. 1909—2003» (усталяваны 23 кастрычніка 2003 года).
• У Барысаве ў гонар Яўсея Вайнруба і яго брата Мацвея названа вуліца — вуліца Братоў Вайнрубаў.
• 5 мая 2013 года ў горадзе Ашдодзе (Ізраіль) адкрыты помнік двум родным братам — танкістам, яўрэям, Героям Савецкага Саюза Мацвею Рыгоравічу і Яўсею Рыгоравічу Вайнрубам^[4].

Узнагароды

• Медаль «Залатая Зорка» Героя Савецкага Саюза № 4569 (6 красавіка 1945 года)
• Ордэн Леніна
• Два Ордэна Чырвонага Сцяга
• Ордэн Кутузава 2-й ступені
• Ордэн Айчыннай вайны 1-й ступені
• Ордэн Чырвонай Зоркі
• медалі
• Ганаровы грамадзянін горада Барысава (Беларусь)

Сачыненні

• Танк на пьедестале. — Минск, 1979
• Курганы боевой славы. — Минск, 1981

Зноскі

1. Вайнруб Евсей Григорьевич // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 99. — 737 с.
2. Шнеер А. И. Часть 1. Глава 3. Евреи-военнослужащие в годы Великой Отечественной войны 1941–1945 гг. // Плен. — Гешарим — Мосты культуры, 2005. — Т. 2. — 620 с. — ISBN 5-93273-195-8.
3. Мемарыяльны камень
4. В Ашдоде открыли обелиск братьям-героям Архівавана 10 мая 2013.