Мацвей Рыгоравіч Вайнруб

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з імем Вайнруб.

Мацвей Рыгоравіч Вайнруб (2 мая 1910, г. Барысаў — 14 лютага 1998, г. Кіеў) — камандуючы бранетанкавымі і механізаванымі войскамі 8-й гвардзейскай арміі 1 — га Беларускага фронту, гвардыі генерал-лейтэнант танкавых войскаў. Герой Савецкага Саюза (1945)^[1].

Мацвей Рыгоравіч Вайнруб
Канверт Пошты Украіны
Дата нараджэння	2 мая 1910(1910-05-02)
Месца нараджэння	г. Барысаў
Дата смерці	14 лютага 1998(1998-02-14) (87 гадоў)
Месца смерці	г. Кіеў
Месца пахавання	Sovske cemetery[d]
Альма-матар	Ваенная акадэмія імя М. В. Фрунзэ Ваенная акадэмія Генеральнага штаба Узброеных Сіл Расійскай Федэрацыі
Грамадзянства	Беларусь  СССР
Прыналежнасць
Род войскаў	танкавыя войскі
Гады службы	1929—1970
Званне	Генерал-лейтэнант
Камандаваў	бранетанкавыя і механізаваныя войскі 8-й гвардзейскай арміі 1-га Беларускага фронту
Бітвы/войны	Вялікая Айчынная вайна
Узнагароды і званні
Сувязі	Яўсей Рыгоравіч Вайнруб — старэйшы брат, таксама Герой Савецкага Саюза
У адстаўцы	старшы навуковы супрацоўнік Украінскага Навукова-даследчага інстытута тэхнічнай інфармацыі

Біяграфія

Нарадзіўся ў сям'і рабочага. Яўрэй.

Малодшы брат Героя Савецкага Саюза Яўсея Рыгоравіча Вайнруба.

У 1924—1929 гадах працаваў шкловыдзімальнікам на Барысаўскім хрусталёвым заводзе.

У 1927 годзе скончыў 2 курса рабфака.

Служба ў Чырвонай Арміі да Вялікай Айчыннай вайны

У Чырвонай Арміі з 1929 года^[1].

У 1931 годзе скончыў Беларускую аб'яднаную ваенную школу.

У 1941 годзе скончыў Ваенную акадэмію імя М. В. Фрунзе^[1].

Вялікая Айчынная вайна

Удзельнік Вялікай Айчыннай вайны з чэрвеня 1941 года. Ваяваў у складзе войскаў Заходняга, Паўднёва-Заходняга, Сталінградскага і 1-га Беларускага франтоў^[1]. Камандаваў танкавым палком. У якасці камандуючага бранетанкавымі сіламі 62-й арміі і намесніка камандарма В. І. Чуйкова Мацвей Рыгоравіч Вайнруб ярка праявіў сябе ў абароне Сталінграда. У ходзе Сталінградскай бітвы падраздзяленні пад яго камандаваннем не дапусцілі гітлераўцаў да Цэнтральнай чыгуначнай станцыі, а затым спынілі наступ фашысцкіх войскаў на гэтым участку фронту, ён асабіста кіраваў атакай на «Дом спецыялістаў»^[2].

Камандуючы бранетанкавымі і механізаванымі войскамі 8-й гвардзейскай арміі (1-ы Беларускі фронт) гвардыі генерал-маёр танкавых войскаў Мацвей Рыгоравіч Вайнруб асабліва вызначыўся падчас Вісла-Одэрская наступальнай аперацыі, калі ён умела кіраваў баявымі дзеяннямі рухомай танкавай групы па прарыву абароны праціўніка на левым беразе ракі Віслы ў раёне польскага горада Магнушаў^[1].

Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 6 красавіка 1945 года «за ўмелае камандаванне даручанымі войскамі і праяўленыя мужнасць і гераізм у баях з нямецка-фашысцкімі захопнікамі» гвардыі генерал-маёр танкавых войскаў Вайнрубу Мацвею Рыгоравічу прысвоена званне Героя Савецкага Саюза з уручэннем ордэна Леніна і медалі «Залатая Зорка» (№ 5175).

Пасля вайны

Пасля вайны генерал-маёр танкавых войскаў Мацвей Рыгоравіч Вайнруб быў прызначаны намеснікам камандуючага Кіеўскай ваеннай акругай.

У 1951 годзе ён скончыў Ваенную акадэмію Генеральнага штаба^[1], а ў 1956 годзе завочна — Новасібірскі індустрыяльны інстытут.

З 1970 года генерал-лейтэнант Мацвей Рыгоравіч Вайнруб — у адстаўцы^[1]. Жыў у сталіцы Украіны — горадзе-героі Кіеве. Працаваў старшым навуковым супрацоўнікам Украінскага Навукова-даследчага інстытута тэхнічнай інфармацыі.

Памёр 14 лютага 1998 года. Пахаваны ў Кіеве на Соўскіх могілках.

Памяць

Мастацкі канверт Белпошты, 2010 год

• Помнік^[3] на Соўскіх могілках у горадзе–герое Кіеве
• У 2010 годзе Поштай Украіны выпушчаны мастацкі канверт, прысвечаны Герою Савецкага Саюза Мацвею Вайнрубу.
• У Барысаве ў гонар Мацвея Вайнруба і яго брата Яўсея названа вуліца — вуліца Братоў Вайнрубаў.
• 5 мая 2013 года ў горадзе Ашдодзе (Ізраіль) адкрыты помнік двум родным братам — танкістам, яўрэям, Героям Савецкага Саюза Мацвею Рыгоравічу і Яўсею Рыгоравічу Вайнрубам^[4].

Узнагароды

• Медаль «Залатая Зорка» Героя Савецкага Саюза № 5175 (6 красавіка 1945 года)
• Два Ордэна Леніна
• Чатыры Ордэна Чырвонага Сцяга
• Ордэн Багдана Хмяльніцкага 1-й ступені
• Ордэн Суворава 2-й ступені
• Ордэн Кутузава 2-й ступені
• Ордэн Айчыннай вайны 1-й ступені
• Два Ордэна Чырвонай Зоркі
• Медалі
• Замежныя ордэны

Ганаровы званні

• Ганаровы грамадзянін Валгаграда (15 студзеня 1993 года)
• Ганаровы грамадзянін горада Барысава (Беларусь)
• Ганаровы грамадзянін горада Познані (Польшча)

Сачыненні

• Эти стальные парни. Повесть о пережитом. — Киев: Молодь, 1972.
• Однополчане. — Киев, 1982.
• Фронтовые судьбы. — Киев, 1985.

Зноскі

1. Вайнруб Матвей Григорьевич // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 99. — 737 с.
2. «Полем боя становится город» — глава з кнігі Крылова Мікалая Іванавіча «Сталинградский рубеж»
3. Помнік на Соўскіх могілках
4. В Ашдоде открыли обелиск братьям-героям Архівавана 10 мая 2013. (руск.)