4-я Беларуская партызанская брыгада

4-я Беларуская партызанская брыгада — партызанская брыгада, створаная ў чэрвені 1942 года на базе асобнага атрада В. А. Сазыкіна і групы, вылучанай 3-й Беларускай партызанскай брыгадай. Дзейнічала на тэрыторыі Мехаўскага, Гарадоцкага, Расонскага, Дзісенскага, Мёрскага, Шаркаўшчынскага раёнаў БССР, Невельскага раёна Калінінскай вобласці. У кастрычніку 1943 года брыгада была перадыслацыравана ў Вілейскую вобласць. 3 ліпеня 1944 года, брыгада (609 партызан, 6 атрадаў) злучылася з Чырвонай Арміяй.

4-я Беларуская партызанская брыгада
Гады існавання	1942—1944
Краіна	СССР  РСФСР  Беларуская ССР
Падпарадкаванне	Беларускі штаб партызанскага руху
Уваходзіць у	Вілейскае партызанскае злучэнне
Тып	партызаны
Функцыя	змаганне з акупантамі
Колькасць	609 партызан (3 ліпеня 1944)
Дыслакацыя	Мехаўскі, Гарадоцкі, Расонскі Дзісенскі, Мёрскі, Шаркаўшчынскі раёны БССР, Невельскі раён Калінінскай вобласці
Войны	Другая сусветная вайна Вялікая Айчынная вайна
Удзел у	Вялікая Айчынная вайна
Камандзіры
Вядомыя камандзіры	А. А. Астрэйка; Н. Е. Фалалееў; Я. Х. Статкевіч; Сазыкін; М. І. Ярмак (загінуў); Дз. І. Дзюмін

Склад

• 1-ы партызанскі атрад;
• 2-і партызанскі атрад (быў заснаваны двойчы, 2-і атрад першага складу быў рассеяны ў баях у красавіку 1943 года);
• 3-і партызанскі атрад;
• 4-ы партызанскі атрад;
• 5-ы партызанскі атрад;
• 6-ы партызанскі атрад.

Камандаванне

Камандзіры

• А. А. Астрэйка;
• Н. Е. Фалалееў;
• Я. Х. Сташкевіч (загінуў);
• Сазыкін;
• М. І. Ярмак (загінуў);
• Дз. І. Дзюмін.

Камісары

• Я. І. Касаткін;
• Г. С. Пятроў;
• У. К. Шэндзелеў;
• Ф. М. Расюк;

Начальнікі штаба

• Н. Е. Фалалееў;
• А. Г. Собалеў (загінуў);
• А. П. Плотнікаў;
• П. І. Шарыпаў.

Гісторыя

Партызаны праводзілі дыверсіі на чыгунках Невель — Віцебск, Полацк — Невель, Друя — Шаркаўшчына, Варапаева — Глыбокае, у «рэйкавай вайне» на чыгунках Полацк — Невель, Варапаева — Глыбокае падарвалі больш за 600 рэек. Разбілі нямецкія гарнізоны ў вёсках Змяіна (жнівень 1942), Каменка (снежань 1942), Кавалі, Завань (ліпень 1943) Мехаўскага, Ліхачы (кастрычнік 1943), Лявонпаль (снежань 1943) Дзісенскага, Узмёны (люты 1944) Мёрскага, Грыгараўшчына (сакавік 1944) Шаркаўшчынскага раёнаў і іншыя. У лютым 1944 года напалі на гарнізон у Дзісне. Вялі баі з праціўнікам каля вёскі Горы (жнівень 1942) Расонскага, Сурміно, Скакуны (люты 1944) Мёрскага раёнаў. У лістападзе — снежні 1942, студзені — маі 1943, маі — чэрвені 1944 гадоў вялі абарончыя баі супраць карнікаў. У ноч на 4 чэрвеня 1944 года прарвалі блакаду ў раёне вёскі Мнюхі Мёрскага раёна і выйшлі з акружэння. У верасні — кастрычніку 1943 года брыгада зрабіла баявы рэйд з Расонскага раёна ў Дзісенскі. 3 ліпеня 1944 года брыгада злучылася з Чырвонай Арміяй.

Літаратура

• Беларусь у Вялікай Айчыннай вайне, 1941—1945: Энцыкл. / Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1990. — 680 с. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-012-2.