Цвінтарэй звычайны

Цвінтарэ́й звычайны^[1] (Centaurium erythraea) — від кветкавых раслін роду Цвінтарэй (Centaurium) сямейства Гарычкавыя (Gentianaceae).

Цвінтарэй звычайны
Навуковая класіфікацыя
Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Гарычкакветныя Сямейства:  Гарычкавыя Род:  Цвінтарэй Від:  Цвінтарэй звычайны
Міжнародная навуковая назва
Centaurium erythraea Rafn, 1800
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   30045 NCBI   172057 EOL   582596 GRIN   t:320036 IPNI   326619-2 TPL   kew-2708639

Назвы

Цвінтарэй звычайны, сардэчнік, цэнтаўрыя, тысячнік.

Батанічнае апісанне

Батанічная ілюстрацыя Якаба Штурма з кнігі «Deutschlands Flora in Abbildungen», 1796

Аднагадовая або двухгадовая травяністая расліна вышынёй 15—30 см. Сцябло прамое, чатырохграннае, разгалінаванае ў верхняй частцы. Лісце простае, суцэльнае, супраціўнае, з гладкім краем, чаргаванае па даўжыні сцябла і ў прыкаранёвай разетцы. Сцябловае лісце лінейна-ланцэтнае, завостранае, сядзячае. Прыкаранёвае лісце з чаранкамі. Кветкі з пяццю пялёсткамі, ярка-ружовага колеру з жаўтаватай трубкай. Суквецце — шчыток. Плод — каробачка.

Распаўсюджанне і экалогія

Расліна распаўсюджана ва ўмераных і трапічных (Пакістан) абласцях Еўразіі і ў Паўночнай Афрыцы (Лівія, Алжыр, Марока, Туніс)^[2]. Натуралізавалася на тэрыторыі Паўднёвай і Паўночнай Амерыцы, Аўстраліі, Новай Зеландыі, на Азорскіх і Канарскіх астравах^[2].

Святлолюбівая расліна, мезафіт і мезатроф^[3]. Расце на вільготных і забалочаных лугах, узлесках і палянах шыракалістых лясоў, ускрайках нізінных балот, аблогах і берагах азёр^[3].

Ахоўваецца ў Эстоніі, шэрагу рэгіёнаў Расіі і Украіны^[3].

Выкарыстанне

Лекавая расліна.

Зноскі

1. Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — 583 с., іл. — 10 000 экз.
2. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) (англ.)
3. Золототысячник обыкновенный: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)