Багамолы

Багамолы, таксама Багамолавыя (Mantodea, Mantoptera) — падатрад насякомых атрада тараканападобных. Некаторыя энтамолагі вылучаюць багамолаў у самастойны атрад.

Багамолы
Багамол Rhombodera basalis
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Жывёлы Падцарства:  Эўметазоі Без рангу:  Двухбакова-сіметрычныя Без рангу:  Першаснаротыя Без рангу:  Ecdysozoa Без рангу:  Panarthropoda Тып:  Членістаногія Падтып:  Трахейнадыхальныя Надклас:  Шасціногія Клас:  Насякомыя Падклас:  Крылатыя насякомыя Інфраклас:  Навакрылыя насякомыя Надатрад:  Polyneoptera Атрад:  Тараканападобныя Падатрад:  Багамолы
Міжнародная навуковая назва
Mantodea Burmeister, 1838
Сінонімы
Mantoptera
Даччыныя таксоны
Сямействы Acanthopidae Amorphoscelidae Chaeteessidae Empusidae Eremiaphilidae Hymenopodidae Iridopterygidae Liturgusidae Mantidae Mantoididae Metallyticidae Sibyllidae Tarachodidae Thespidae Toxoderidae
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   914220 NCBI   7504 EOL   416 FW   180000

Апісанне

Даўжыня да 11 см. Афарбоўка ахоўная; некаторыя віды імітуюць кветкі, лісце і іншыя часткі раслін. Цела падоўжанае. Галава рухомая трохвугольная, з вялікімі вачыма, над асновай вусікаў размяшчаюцца тры простых вочкі. Ротавыя органы грызучыя. Першы грудны сегмент вузкі, значна даўжэйшы за астатнія, нясе хапальныя канечнасці. Ногі добра развітыя, на пярэдняй пары магутныя шыпы, якія ўтвараюць пры складванні моцны хапальны апарат. Крылаў дзве пары; пярэднія вузейшыя, заднія складаюцца веерападобна (часам часткова ці цалкам рэдукаваныя).

Паміж першымі членікамі задніх ног (тазікамі) знаходзяцца ўспрымальныя да ультрагуку органы (так званае цыклапічнае вуха). Брушка з 10 тэргітамі (спіннымі часткамі сегмента); на яго канцы маюцца членістыя прыдаткі — цэркі.

Пашырэнне

Выкапнёвыя рэшткі вядомыя з адкладаў ніжняга мелу. Вядома больш за 2800 відаў (2853 віды па стане на люты 2008), вялікая частка якіх уваходзіць у сямейства Mantidae.

Пашыраны ў тропіках і субтропіках абодвух паўшар’яў. Найчасцей трапляецца багамол звычайны (Mantis religiosa).

Асаблівасці біялогіі

Ператварэнне няпоўнае (адсутнічае стадыя кукалкі).

Багамол са здабычай, Японія

Драпежнікі, кормяцца насякомымі, некаторыя трапічныя віды нападаюць на дробных яшчарак, птушак. Падцікоўваюць здабычу, седзячы з паднятымі пярэднімі нагамі (ад гэтай «малітоўнай» позы і пайшла назва).

Буйнейшая самка падчас капуляцыі нярэдка з’ядае самца. Яйцы адкладваюць на расліны, радзей на камяні і іншыя прадметы, у агульнай застываючай пеністай абалонцы — аатэцы. Звычайна зімуюць.

Літаратура

• Багамолы // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 2: Аршыца — Беларусцы / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 2. — С. 198. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0061-7 (т. 2).

Спасылкі

• Апошняя рэвізія найстаражытнейшых багамолаў
• Калекцыя спасылак па тэме ў Інсекталогу Entomology Info
• Азначальная табліца багамолаў Еўропы
• Tree of Life Web Project. 2003. Mantodea. Praying mantids and their relatives Архівавана 8 лютага 2012.
• Лабараторыя малекулярнай сістэматыкі насякомых — аддзел багамолаў