Станіслаў Хамінскі

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Хамінскі.

Станіслаў Хамінскі або Станіслаў Фадзеевіч Хамінскі (польск.: Stanisław Chomiński, руск. дарэф. Станиславъ Ѳаддѣевичъ Хоминскій; 1807, Альшэва, Завілейскі павет, Літоўска-Віленская губерня, Расійская імперыя — 31 мая 1886(1886-05-31), Альшэва, Свірская воласць^[d], Свянцянскі павет, Віленская губерня, Расійская імперыя) — вайсковы і дзяржаўны дзеяч Расійскай імперыі; стацкі саветнік (1857), ваенны губернатар Ковенскай губерні, Валагодскі губернатар у 1861—1878, генерал-лейтэнант.

Станіслаў Хамінскі
Партрэт працы Валенція Ваньковіча, 1824—1829 гг.
Ліс
Нараджэнне	1807 Альшэва, Завілейскі павет, Літоўска-Віленская губерня, Расійская імперыя
Смерць	31 мая 1886(1886-05-31) Альшэва, Свірская воласць[d], Свянцянскі павет, Віленская губерня, Расійская імперыя
Месца пахавання	Канстанцінава
Род	Хамінскія[d]
Дзеці	Аляксандр Хамінскі
Веравызнанне	каталіцтва
Адукацыя	Імператарскі Віленскі ўніверсітэт
Прыналежнасць	Расійская імперыя
Род войскаў	пяхота
Званне	генерал-лейтэнант
Бітвы	Руска-турэцкая вайна, 1828—1829
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Партрэт аўтарства Караля Рыпінскага, 1830 г.

Нарадзіліся ў 1807 годзе ў маёнтку Альшэва, Завілейскі павет, Літоўска-Віленская губерня (цяпер Мядзельскі раён, Мінская вобласць, Беларусь) у шляхецкай сям’і рымска-каталіцкага веравызнання. У 1824 годзе скончыў Віленскі ўніверсітэт.

З 16 чэрвеня 1826 года — прапаршчык лейб-гвардыі Паўлаўскага палка, якім камандаваў Аляксей Арбузаў. У 1828 годзе-удзельнік расійска-турэцкай вайны, у складзе Галоўнага атрада войскаў генерал-маёра Карла Бістрама. З 19 жніўня па 10 верасня 1828 года прымаў удзел у аблозе Варны. З 1831 года — паручнік і ў канцы года пераведзены ў гвардзейскі Генеральны штаб. У 1832 годзе быў у распараджэнні ваеннага міністра і генерал-кватэрмайстара Галоўнага штаба Аляксандра Нейдгардта. У 1834 годзе ў чыне штабс-капітана, стаў дывізіённым кватэрмайстарам 3-й пяхотнай гвардзейскай дывізіі.

Улетку 1832 года прыязджае на пабыўку на радзіму. Пасля адпраўляецца на вучобу ў Акадэмію Генеральнага штаба, дзе знаёміцца з будучым расійскім імператарам Аляксандрам II. У 1840 годзе ў чыне падпалкоўніка пераведзены ў Генеральны штаб. У 1841 годзе быў пры 2-м пяхотным корпусе, пасля пры 3-м пяхотным корпусе.

У 1843 годзе звольнены ў адстаўку з прычыны хваробы. Пасяліўся ў родавым маёнтку Альшэва. У фальварку Канстанцінава на службу да Станіслава Хамінскага ўладкаваўся камісарам Абдон Гурыновіч, родны дзядзька беларускага паэта-дэмакрата Адама Гурыновіча^[1]. У 1850—1854 гадах яго тройчы абіралі маршалкам дваранства Свянцянскага павета. У 1857 годзе — стацкі саветнік.

9 верасня 1858 года сустракаў у Коўне імператара Аляксандра II і ў той жа дзень пераведзены ў генерал-маёры з залічэннем па пяхоце з прызначэннем ваенным губернатарам Коўні і ковенскім генерал-губернатарам. 7 кастрычніка 1860 года сустракаў у Коўні спадчынніка Цэсарэвіча, вялікага князя Мікалая Аляксандравіча. 15 кастрычніка 1860 года сустракаў у Коўне імператара Аляксандра II.

З 19 верасня 1861 года — ваенны губернатар Волагды і Валагодскі грамадзянскі губернатар. 3 снежня 1861 года фактычна прыступіў да сваіх абавязкаў у Волагдзе. 15 снежня 1861 года зацверджаны віцэ-прэзідэнтам апякунскага камітэта аб турмах. 20 студзеня 1862 года валагодскім дваранствам у гонар яго быў дадзены абед. 1 студзеня 1863 года найвышэйшым указам прызначаны ў світу Яго Імператарскай Вялікасці з пакіданнем на пасадзе губернатара. 8 траўня 1865 года па пісьме Валагодскага гарадскога таварыства купцоў і мяшчан яму прысвоена званне «Ганаровы грамадзянін горада Волагды», а 9 жніўня 1865 года на гэта дадзена «Усяміласцівая воля».

14 траўня 1867 года адбылося яго абранне ганаровым старшынёй Нікольскага дабрачыннага таварыства. Улетку 1866 года Хамінскі кіраваў барацьбой з халерай, якая з’явілася ў Волагдзе і губерні. 1 траўня 1869 года Хамінскі хадайнічаў перад Святым Сінодам аб перайменаванні адной з цэркваў Волагды ў імя дабравернага князя Аляксандра Неўскага. 25 траўня 1869 года царква Мікалая Угодніка была пераасвячона ў імя дабравернага князя Аляксандра Неўскага.

3 ліпеня 1871 года быў дадзены ўрачысты абед у гонар яго дзесяцігадовага кіравання губерняй. У 1873 годзе вызначэннем Сената ён быў зацверджаны ганаровым сусветным суддзём у Тоцемскім павеце.

31 сакавіка 1874 года пераведзены ў генерал-лейтэнанты, а ў жніўні 1874 года залічаны ў Генеральны штаб. 30 студзеня 1875 года загадам Міністэрства юстыцыі прызначаны ганаровым міравым суддзём у Свянцянскай акрузе, Віленскай губерні. У 1877 годзе атрымаў тэлеграму ад Аляксандра II з удзячнасцю за віншаванне з нагоды здабытай з Божай дапамогай перамогі і ўзяцця Плеўны.

21 ліпеня 1878 года звольнены з пасады Валагодскага губернатара паводле асабістага прашэння з залічэннем да Міністэрству ўнутраных спраў і пакіданнем у Генеральным штабе. 30 чэрвеня 1878 года адбылася пастанова Валагодскай гарадской Думы аб перайменаванні вуліцы Галкінскай у Хамінскую^[2]. У 1882 годзе ён быў абраны ганаровым папячыцелем бясплатнай лячэбніцы ў Волагдзе. У 1885 годзе быў звольнены ў запас Генеральнага штаба.

7 мая 1886 года памёр у сваім маёнтку Альшэва ў Віленскай губерні. Пахаваны каля касцёла ў суседняй вёсцы Канстанцінава. 12 чэрвеня 1886 года найвышэйшым указам быў выключаны са спісаў.

Уладанні

Меў родавы маёнтак Альшэва Свянцянскага павета; 4045 дзесяцін зямлі; 353 душы прыгонных сялян (да рэформы 1861 г.). Станіслаў Хамінскі значна пашырыў свае ўладанні, выкупіўшы ў дачок графа Адама Гюнтэра — Габрыелы, Іды і Мацільды — уладанні: Нястанішкі, Заблоцце, Наваполле, Надбярэжжа і Дабраўляны^[3].

Памяць

Да 1939 года ў Коўне і Свянцянах існавалі вуліцы імя Аляксандра Хамінскага. У сямейным архіве ў Альшэве да 1939 года захоўваліся лісты Бісмарка да генерала Хамінскага. У «Літаратурным квартальніку» за 1911 год яго сын, Аляксандр Хамінскі, надрукаваў успаміны генерала Станіслава Хамінскага.

Узнагароды

Партрэт працы Валенція Ваньковіча, 1824—1829 гг.

• Ордэн Святой Ганны 4-й арт. з надпісам «За адвагу» (1829)^[4]
• Ордэн Святога Уладзіміра 4-й ст. (1836)^[5]
• Ордэн Святой Ганны 2-й ст. (1855), імператарская карона да ордэна (1856)
• Знак адрознення за XV гадоў беззаганнай службы (1858)
• Ордэн Святога Станіслава (1860)
• Ордэн Святой Ганны 1-й ст. (31.03.1868); імператарская карона да ордэна (1872)^[6]
• Ордэн Святога Уладзіміра 2-й ст. (1875)
• Ордэн Белага Арла (1878)
• Медаль «За турэцкую вайну» (1829)
• Медаль «У памяць вайны 1853—1856» на Андрэеўскай стужцы (1856)
• Медаль «За працу па вызваленні сялян» (1861)
• Найвышэйшае бласлаўленне за асаблівую апеку пра інтарэсы размешчаных у губерні войскаў (1866)
• Ордэн Чырвонага Арла 2-й ст. з зоркай (1860, Каралеўства Прусія)

Сям’я

Жонка — Эвеліна Ганна Неміровіч-Шчыт (08.06.1822 — 18.02.1904), герба «Ястрабец», рымска-каталіцкага веравызнання.

Дзеці:

• Гелена Хамінская (1849—1836) — 15.08.1876 года выйшла замуж за Аляксандра Тадэвуша Юзафа Манвід-Белазора;
• Канстанцін Хамінскі (1850-я?);
• Вітольд Зыгмунт Станіслававіч Хамінскі^[7] (1850—1888);
• Марыя Хамінская (1850-я?) — у 1871 годзе выйшла замуж за Юзафа Шадурскага;
• Аліна Хамінская (1850-я?) — у 1880 годзе выйшла замуж за Юліюша Солтана;
• Юзаф Станіслававіч Хамінскі (1850? — 1910) — ротмістр расійскай арміі^[8]. У 1900 годзе ўваходзіў у склад савета старэйшын Віленскага дваранскага Клуба разам з Янам Гінет-Пілсудскім^[9].
• Аляксандр Станіслававіч Хамінскі (22.08.1859 — 06.05.1936) — дэпутат Дзяржаўнай Думы. Каля 1880 года ажаніўся з Ядвігай Горват;
  • Людвіг Аляксандравіч Хамінскі (01.02.1890 — 29.01.1958) — дзяржаўны і грамадскі дзеяч.
• Зыгмунт Станіслававіч Хамінскі (1860—1937) — быў тройчы жанаты: з Францішкай Горват (1863—1888), Юзэфай Скірмунт (1863—1899), Канстанцыяй Фокс-Патоцкай (1891—1982).
  • Артур Зыгмунтавіч Хамінскі (1888 — пасля 1917) — паэт і празаік, жыў у Кіеве, творчасць яго было нанова адкрыта ў 2000-я гады.