Юзаф Твардоўскі

Юзаф (Восіп Пятровіч) Твардоўскі (польск.: Józef Twardowski; руск.: Осип Петрович Твардовский; 1786—1840) — матэматык, прафесар і рэктар Імператарскага Віленскага ўніверсітэта у 1823—1824 гг.; надворны саветнік.

Юзаф Твардоўскі
польск.: Józef Twardowski руск.: Осип Петрович Твардовский
Дата нараджэння	1786[1][2]
Дата смерці	1840[1][2]
Грамадзянства	Расійская імперыя
Бацька	Пётр Антоні Твардоўскі
Маці	Тэліма з Ордаў[d]
Жонка	Тэафілія з Мікульскіх[d]
Дзеці	Марыя з Твардоўскіх[d], Эдвард Твардоўскі[d] і Казімір Твардоўскі[d]
Род дзейнасці	матэматык
Навуковая сфера	чыстая матэматыка[d] і матэматыка
Месца працы	Імператарскі Віленскі ўніверсітэт
Навуковае званне	прафесар[d]
Альма-матар	Імператарскі Віленскі ўніверсітэт (1807)
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Твардоўскі.

Біяграфія

Паходзіў са шляхецкага роду Твардоўскіх герба «Агоньчык». Нарадзіўся ў сям’і генерал-маёр Пятра Антонія Твардоўскага.

Скончыў Віленскі ўніверсітэт у 1807 годзе са ступенню доктара філасофіі. У канцы 1822 года саветам Віленскага ўніверсітэта па прапанове князя Адама Чартарыйскага ён быў выбраны (у пачатку 1823 года зацверджаны) на пасаду рэктара і зроблены ардынарным прафесарам чыстай матэматыкі.

Да свайго абрання Твардоўскі стаяў убаку ад акадэмічнага жыцця і жыў у сваім багатым маёнтку Велясніца, займаючыся матэматыкай. Быў віцэ-маршалкам шляхты Пінскага павета Мінскай губерні. Знаходжанне Твардоўскага на пасадзе рэктара прыпала на час працэсу філаматаў, які паслужыў нагодай да закрыцця ўніверсітэта. З мэтай барацьбы з гэтым рухам Твардоўскі распрацаваў «Правілы для слухачоў універсітэта», якімі быў уведзены ўзмоцнены нагляд за студэнтамі ў сценах і па-за ўніверсітэтам. Аднак меры, прадпрыманыя ўніверсітэцкім начальствам, не прывялі да жаданых вынікаў, 17 мая 1823 года Твардоўскі нават быў арыштаваны, але неўзабаве вызвалены. Калі ж у 1824 годзе Навасільцаў заявіў Твардоўскаму, што ўрад не давярае ўніверсітэту і вымушаны будзе рэарганізаваць яго, ён, бачачы сваё бяссілле, падаў у адстаўку і вярнуўся ў свой маёнтак.

Узнагароды

Кавалер ордэна Святой Ганны 2-й ступені.

Сям’я

У 1812 годзе ажаніўся з Тэафіліяй з Мікульскіх (1784/1785 — 24.03.1878). Меў дзяцей:

• Казімір (1813—1886). Ажаніўся з Міхалінай з Валовічаў^[3], дачкой Юзафа Валовіча. Атрымаў у спадчыну ад бацькі маёнтак Велясніца.
• Эдвард. Ажаніўся з Геленай са Стравінскіх, дачкой Адама Стравінскага, суддзі Слонімскага павета^[4]. Міравы пасрэднік у Ваўкавыскім павеце. За ўдзел у паўстанні 1863 года сасланы ў Нарым Томскай губерні, але, верагодна, па просьбе жонкі, па стане здароўя быў пакінуты ў Томску. Памёр 22 чэрвеня 1866 года ад інсульту (напэўна, не ў Томску, бо яго там не пахавалі)^[5].
• Марыя (1840-?), у шлюбе з Генрыкам Скірмунтам з Моладава.

Магіла жонкі Тэафіліі з Мікульскіх

Жонка Тэафілія пахаваная на Старых могілках у Пінску.

Працы

• «Zagajenie posiedzenia publicznego cesarskiego universytetu Wilenskiego» (Wilno);
• «О terazniejszym stanie oswiecenia pospolstwa tadziez o szkolach. parafialnych i o funduszach na ubogich uczniów w gubernii Minskiéj» (Wilno 1819).
• «Kniaze Adam Czartoryski i Jósef Twardowski korrespondenza 1822—1824»

Зноскі

1. Józef Twardowski // NUKAT — 2002.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q11789729'></a>
2. Józef Twardowski // MAK

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q105192847'></a>
3. Несцярчук Л. М. Замкі, палацы, паркі Берасцейшчыны Х-ХХ стагоддзяў (гісторыя, стан, перспектывы) / Л. М. Несцярчук. — Мінск: БЕЛТА, 2002. — 336 с.: іл. ISBN 985-6302-37-4.
4. O rodzinie Strawińskich, Niewierasów i Gejnów wg Małgorzaty
5. Ostromęcka J., Pamiętnik z lat 1862—1911, (oprac. Anna Brus) Warszawa 2004