Новы Арлеан

Новы Арлеан (англ.: New Orleans, фр.: La Nouvelle-Orleans) — горад ЗША, найбуйнейшы ў штаце Луізіяна, ля ўпадзення Місісіпі у Мексіканскі заліў.

Горад Новы Арлеан англ.: New Orleans фр.: La Nouvelle-Orléans Герб Сцяг[d] Краіна  ЗША Штат Луізіяна Каардынаты 29°58′34″ пн. ш. 90°04′42″ з. д.HGЯO Кіраўнік LaToya Cantrell[d][1] Заснаваны 1718 Плошча 906,099114 км²[2] 907,043811 км² (1 красавіка 2010)[3] Вышыня цэнтра −2 м і 6 м Водныя аб’екты Місісіпі і Mississippi River – Gulf Outlet Canal[d] Насельніцтва ▼383 997 чал. (2020, 1 красавіка 2020)[4][5] Часавы пояс UTC-6 Тэлефонны код 985, 504 Паштовыя індэксы 70117 Афіцыйны сайт nola.gov (англ.) Новы Арлеан на карце ЗША

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Заснаваны ў 1718 годзе французамі на месцы індзейскага паселішча, названы ў гонар французскага рэгента Філіпа Арлеанскага. З 1722 года адміністрацыйны цэнтр французскай калоніі Луізіяна. З 1762 года пад уладай Іспаніі. У 1803 вернуты Францыі і куплены ЗША у складзе тэрыторыі Луізіяна. У 1805 атрымаў гарадскія правы. У 1812—1849 гадах сталіца штата Луізіяна. У час англа-амерыканскай вайны 8 студзеня 1815 года каля Новага Арлеана адбылася апошняя бітва паміж амерыканскімі і англійскімі войскамі. У грамадзянскую вайну захоплены 24 красавіка 1862 федэральным флотам пад камандаваннем адмірала Д. Фарагута. У ХІХ стагоддзі цэнтр гандлю і буйны марскі порт. Значны працэнт негрыцянскага насельніцтва паўплываў на культурную своеасаблівасць горада. На мяжы XIX і XX стагоддзяў тут узнік новаарлеанскі джаз.

Насельніцтва

Па перапісе 2000 года ў горадзе было 484 674 жыхароў (з агламерацыяй 1 337 726). Пасля разбуральнага ўрагана «Катрына» ўвосень 2005 года яго насельніцтва скарацілася, па прыблізных ацэнках, больш чым удвая.

Год Колькасць 2010 343 829 [3][6] 2010 347 965 [7] Год Колькасць 2011 360 692 [7] 2012 369 888 [7] Год Колькасць 2013 378 715 [7] 2014 384 320 [8] Год Колькасць 2020 383 997 [4][5]

Адукацыя

Дзейнічае Тулейнскі ўніверсітэт і інш.

Спорт

• Нью-Арлеан Пеліканс, клуб НБА.

Вядомыя асобы

• Сідней Бешэ (1897—1959) — джазавы кларнетыст і сапрана-саксафаніст, адзін з піянераў джаза.
• Махалія Джэксан (1911—1972) — спявачка.
• Трумэн Капотэ — амерыканскі раманіст і драматург.

Зноскі

1. https://www.nola.gov/mayor/ Праверана 8 мая 2022.
2. United States. Bureau of the Census 2016 U.S. Gazetteer Files — Washington, D.C.: U.S. Census Bureau, 2016.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q32859555'></a>
3. United States. Bureau of the Census 2010 U.S. Gazetteer Files — Washington, D.C.: U.S. Census Bureau, 2010. Праверана 9 ліпеня 2020.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q107569809'></a>
4. https://data.census.gov/cedsci/table?q=United%20States&tid=DECENNIALPL2020.P1 Праверана 21 верасня 2021.
5. 2020 United States Census / пад рэд. Бюро перапісу насельніцтва ЗША Праверана 1 студзеня 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q637413'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q23766566'></a>
6. United States Census 2010 / пад рэд. Бюро перапісу насельніцтва ЗША Праверана 10 мая 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q523716'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q637413'></a>
7. Бюро перапісу насельніцтва ЗША http://www.census.gov/popest/data/counties/totals/2013/files/CO-EST2013-Alldata.csv

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q637413'></a>
8. http://quickfacts.census.gov/qfd/states/22/22071.html

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 11. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0188-5 (т. 11).

Спасылкі

• Адміністрацыя Нью-Арлеана Архівавана 8 лістапада 2005.
• Рэканструкцыя Новага Арлеана (англ.)