Gatling (mindrailherez)

Ar vindrailherez Gatling, Gatling gun e saozneg, a zo marteze ar vindrailherez koshañ er bed. Ijinet e voe gant ar Stadunanad Richard Jordan Gatling e 1861^[1].

Mindrailherez Gatling
Ur vindrailherez Gatling war he fust
Kinnig
Bro	Stadoù-Unanet
Mont en-dro	Mindrailherez-dro 6 pe 10 kanol
Munisionoù	Kartouchennoù paper, bannadelloù kalibr .58 (stumm orin) .45-70 Government (adalek ar Model 1881) .30 Army (adalek 1893)
Produer orin	Eagle Iron Works Cooper Firearms Manufacturing Company Colt's Manufacturing Company American Ordnance Company
Mare servij	1862-1911 (US Army)
Pouez ha muzulioù (stumm kentañ)
Mas hollek gant an daoubez (hep kartouchenn)	64 kg
Hirder	1.220 mm
Hirder ar c'hanol	626 mm
Perzhioù all
Lusk tennañ teorikel	200 tenn/mn (stumm kentañ e .58), etre 400 ha 900 tenn/mn (stummoù war-lerc'h gant kartouchennoù a galite)
Tizh o vont e-maez	400 m/s
Endalc'h	Karger, kargañ dre c'hravitadur
Lezenn
Rummad e Bro-C'hall	A

Ur Gatling Gun stumm dek kanol

Istor ha mont en-dro

Fellet a rae d'hec'h ijinour sevel un arm a c'hallje kemer plas kantadoù a soudarded war an dachenn ha digreskiñ an niver a dud ret war an tachennoù-emgann^[2]. Breouiñ a reas e vindrailherez d'ar 4 a viz Du 1862. Stumm kentañ ar Gatling gun a oa dezhañ 6 kanol hag a droe pa veze implijet un dornikell. Karget e veze an arm gant ur voestad a-us dezhañ a-drugarez d'ar gravitadur^[3]. Awenet e oa an dore kargañ diwar hini an Agar^[4]. Implijout a rae kartouchennoù paper dezhe bannadelloù kalibr .58^[5]. Pevar soudard a oa ret kaout evit implijout anezhi.

Ur bagad Gatlings en emgann da vare ar brezel etre Spagn hag ar Stadoù-Unanet (1898) taolennet gant H. Charles McBARRON e 1953.

Implijet e voe gant arme an Unaniezh e dibenn Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika. Daoust d'an nevezenti a zegase e save kudennoù ivez : ne oa ket bras ampled reoliañ he zennoù war ar c'hostezioù, setu e oa efedus evit gwareziñ lec'hioù strizh dreist-holl, evel pontoù pe straedoù. Implijout a rae kement a gartouchennoù hag ur gompagnunezh troadeien evit un dachenn c'holoet strishoc'h, hag abalamour d'he hed-tenn etre e c'halle bezañ tizhet gant kanolierezh an enebourien^[4]. Kalz ezhommoù pourvezañ a zegase ivez : evit lakaat e plas ur strollad 6 mindrailherez^[6] dezhe 10.000 kartouchenn evit pep hini anezhe e oa ret implijout 6 tenn-kezeg ha div garrigell, da lavaret eo 34 loen-kezeg.

Lakaet e voe memestra da arm ofisiel an arme e 1866^[5]. Graet e voe gant ar Gatling e meur a vrezel all evel Brezel ar Boshin, ar Brezel saoz-zoulou^[5], pe c'hoazh e argadenn ar menez San Juan da vare ar Brezel etre Spagn hag ar Stadoù-Unanet. Implijet e voe ivez gant bezennoù ha gwardoù broadel SUA (National Guard) e-pad lod eus stourmoù ar Great Railroad Strike e 1877, dreist-holl e Pittsburgh (Pennsylvania). Stummoù all eus ar Gatling a voe savet, dezhe 6 pe 10 kanol, kambret evit kartouchennoù metal adalek 1881 (kalibroù .45-70 Government ha .30 Army). Ne oe ket plijet an holl ofiserien troadegezh pe marc'hegerezh gant ar Gatling peogwir e oa hir da ziblasañ anezhi hag e lake ar fiñvadegoù war an dachenn da vezañ gorrekoc'h^[4]. Tennet e voe eus ar servij e 1911 gant arme ar Stadoù-Unanet.

Un amprouenn kaset etre an 23 hag ar 25 a viz Here 1873 a ziskouezas e c'halle ar Gatling tennañ 100.000 boled diouzh renk hep darvoud-tennañ ebet^[4]. Deuet eo da vezañ diazez mindrailherezioù-tro a-vremañ evel an M134 Minigun pe an M61 Vulcan.