Лодзь

Лодзь (польшоор Łódź [wut͡ɕ] [wut͡ɕ] — «онгосо») — Польшын эгээн томо хотонуудай нэгэн. Гүрэнэйнгөө түб хэһэгтэ, Варшаваһаа баруун-урда зүг тиишэ 120 км зайда байрлажа, сахим ажаүйлэдбэриин томо түб юм. XIII зуун жэлдэ байгуулагдаһан, 1423 онһоо хотын зэргэтэй юм.

Лодзь
—  хошуун  —
польшоор Miasto Łódź
Лодзь хото
Skyline of Лодзь
Һүлдэ туг Һүлдэ тэмдэг
Польшо дахи Гданьскын байршалга Польшо дахи Гданьскын байршалга
Улас орон	Польшо
Можо	Лодзиин можо
Хошуун	Лодзь
Дүүргэ (34)	Нэрэ бүхы 34 дүүргэ
Газар нютаг	293,25 км²[1]
Газарай байса	д.т.д. 162-278 м
Хүн зон	2016 ондо ▼698 688 хүн[1]
Сагай бүһэ	Түб Европын саг (НЗНС+1)
Телефоной_код	(+48) 42
Сахим газар	uml.lodz.pl (польшоор)

1999 онһоо хойшо Лодзь хадаа — Лодзиин можын засаг захиргаанай түб ба эгээн томо хото. Хотын ажаһуугшадай тоо 698 мянган хүн байгаад аажамаар хороогдожо байна (1988 ондо — 854 мянган хүн). 1990-ээд онуудта Лодзь Варшавын һүүлдэ Польшын хоёрдохи томо хото байһаншье һаа, 2000-аад онуудта Краковой һүүлдэ жагсана.

1940—1944 оной хоорондо Германиин эзэмдэлгын үеэр тус хото Дэлхэйн нэгэдүгээр дайнай герман жанжан Карл Лицманай нэрэмжээр Лицманштадт гэжэ нэрлэһэн байгаа^[2]. Тэрэ үедэ Лодзьто томо еврейн гетто байгаа. 1945-1948 онуудта Варшава һүйрэһэн ушарһаа Лодзь Польшын ниислэл хотын үүргые дүүргэһэн байгаа.

Түүхэ

1332 он — Lodzia гэһэн һуурин түрүүшынхиеэ дурдаһан байна.

1423 он — Владислав Ягайло хаанай зарлигаар хотын эрхэтэй болобо.

1820 он — Константин Павловичай зарлигаар фабрикын хото боложо, 1821 ондо Нове-Място дабуунай ажаүйлэдбэри байгуулһан.

1865 он — Лодзьһоо Колюшки хүрэтэр түмэр зам барижа эхилһэн, 1865 ондо үйлэ ажаллалгада оруулба.

1887 он — 1940 ондо нацистуудай галдаһан синагого сүмэ баригдаба.

1888 он — түрүүшын театр бии болобо.

1914 он — Дэлхэйн нэгэдүгээр дайнай түрүүшын һарануудта герман ба ород сэрэгүүдэй хоорондо Лодзиин байлдаан.

1919 он — Антоний Каменский ударидаһан Лодзиин можо бии болобо.

1939 год — Лодзь нацистуудай эзэмдэжэ Лицманштадт дахин нэрлэгдэбэ.

1945 оной 1 һарын 18 — Улаан Армиин эзэмдэһэн.

Аха дүү хотонууд

• Баррейру (португалаар Barreiro), Португал
• Вильнюс (литваар Vilnius, польшоор Wilno), Литва
• Иваново, Орос
• Калининград, Орос
• Лион (француз: Lyon), Франци
• Львов (украин: Львів), Украина
• Минск (Белорус: Минск), Беларусь
• Мурси (испан: Murcia), Испани
• Нуоро (итальян: Nuoro), Итали
• Омск, Орос
• Одесса (украин: Одеса), Украина
• Пуэбла-де-Сарагоса (испан: Puebla), Мексикэ
• Рустави (Гүржи: რუსთავი), Гүржи
• Сегед (унгараар Szeged), Унгар
• Тампере (фин: Tampere, шведээр Tammerfors), Финланд
• Тель-Авив (иврит: ‏תֵּל אָבִיב-יָפוֹ‏‎), Израиль
• Тяньцзинь (хитадаар 天津), Хитад Улас
• Хемниц (герман: Chemnitz), Германи
• Штутгарт (герман: Stuttgart), Германи
• Эребру (шведээр Örebro), Швеци