Llanfair Mathafarn Eithaf

Cymuned a phlwyf eglwysig yng ngogledd-ddwyrain Môn yw Llanfair Mathafarn Eithaf.^[1] Gorwedd ar yr arfordir rhwng Moelfre i'r gogledd, sydd yn y plwyf, a Benllech i'r de.

Llanfair Mathafarn Eithaf

Math	cymuned
Poblogaeth	3,085, 3,408, 3,382
Sefydlwyd	1 Ebrill 1974
Daearyddiaeth
Sir	Ynys Môn
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	53.312111°N 4.236007°W
Cod SYG	W04000871
Cod OS	SH5112881795
Gwleidyddiaeth
AS/au Cymru	Rhun ap Iorwerth (Plaid Cymru)
AS/au y DU	Llinos Medi (Plaid Cymru)
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Yn yr Oesoedd Canol roedd yn rhan o gwmwd Dindaethwy. Daw'r enw o'r dref ganoloesol Mathafarn Eithaf (ystyr mathafarn yw 'maes y dafarn').^[2] Ceir clwstwr o gytiau hynafol Bwlch a Phant y Saer gerllaw.

Ganed y bardd Goronwy Owen yn Y Rhos-fawr (ardal Bryn-teg heddiw) yn y plwyf ar Ddydd Calan 1723.

Cyfrifiad 2011

Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:^[3][4][5][6]

St Mary's Llanfair Mathafarn Eithaf from the north

Cyfrifiad 2011
Poblogaeth cymuned Llanfair Mathafarn Eithaf (pob oed) (3,382)			100%
Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Llanfair Mathafarn Eithaf) (1,544)			46.5%
:Y ganran drwy Gymru			19%
Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Llanfair Mathafarn Eithaf) (1589)			47%
:Y ganran drwy Gymru			73%
Y nifer mewn gwaith rhwng 16 a 74 oed(Llanfair Mathafarn Eithaf) (783)			49.2%
:Y ganran drwy Gymru			67.1%

Gweler hefyd

• Llanbedr Mathafarn Wion
• Mathafarn