Νομός Θεσσαλονίκης

Ο Νομός Θεσσαλονίκης ήταν ο μεγαλύτερος Νομός στη Μακεδονία και στη Βόρεια Ελλάδα. Διοικητικά ανήκε στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και ταυτίζεται με την Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης.

Νομός Θεσσαλονίκης
Εικόνα Η θέση του νομού στην Ελλάδα
Διοίκηση
Χώρα:	Ελλάδα
Νομάρχης:	Οι νομαρχίες καταργήθηκαν στις 31 Δεκεμβρίου 2010
Γεωγραφία και στατιστική
Γεωγραφικό διαμέρισμα:	Μακεδονία
Πρωτεύουσα:	Θεσσαλονίκη
Πυκνότητα:	287,2 κάτ./χλμ²
Άλλα
Πινακίδες αυτοκινήτων:	N

Διοικητική διαίρεση

Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης
Περιφερειακή ενότητα
Λογότυπο
Χάρτης της Ελλάδας με {{{Όνομα}}} Θέση στην Περιφέρεια
Χάρτης
Χώρα	Ελλάδα
Πρωτεύουσα	Θεσσαλονίκη
Ιστορική Πρωτεύουσα
Δήμοι	14
Διοίκηση
• Αντιπεριφερειάρχης	Κωνσταντίνος Γιουτίκας
Διοικητική διαίρεση
• Περιφέρεια	Κεντρικής Μακεδονίας
Έτος δημιουργίας νομού
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Μακεδονία
Έκταση
• Συνολική	3.681 τ.χλμ
• Κατάταξη	9η
Πληθυσμός
• Συνολικός	1.110.312 (2011)
• Κατάταξη πληθ.	1η
• Πυκνότητα	301,49 κάτ./χλμ²
• Κατάταξη πυκν.	7η
ISO 3166-2	GR-54
Ταχ. κώδικες	54* ** – 57* **
Πιν. αυτοκινήτων	N**
Ιστότοπος	pkm.gov.gr/p-e-thessalonikis

Ο Νομός Θεσσαλονίκης ήταν ένας από τους 54 νομούς της Ελλάδας και ένας από τους επτά της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, ενώ από το 2011 αποτελεί την Μητροπολιτική Ενότητα Θεσσαλονίκης,^[1] μία από τις 74 περιφερειακές ενότητες της χώρας και μία από τις επτά της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Πρωτεύουσα του νομού είναι η ομώνυμη μεγαλούπολη, Θεσσαλονίκη.

Είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος νομός σε έκταση στη Βόρεια Ελλάδα (μετά τον Νομό Σερρών) και ο δεύτερος μεγαλύτερος σε πληθυσμό νομός της Ελλάδας. Η Μητροπολιτική Ενότητα Θεσσαλονίκης είναι η μεγαλύτερη σε πληθυσμό περιφερειακή ενότητα της χώρας.

Ιστορία

Η Νομαρχία Θεσσαλονίκης δημιουργήθηκε όταν η περιοχή ενσωματώθηκε στο Βασίλειο της Ελλάδος μετά τον Πρώτο Βαλκανικό Πόλεμο το 1914. Η έκτασή της ήταν τότε η μεγαλύτερη στην Ελλάδα, καλύπτοντας περίπου το 7% της Ελλάδας. Οι Νομοί της Πέλλας, της Χαλκιδικής και του Κιλκίς, οι οποίοι αρχικά αποτέλεσαν τμήματα του Νομού Θεσσαλονίκης, χωρίστηκαν με αναγκαστικό νόμο το 1917, το 1924 και το 1934 αντίστοιχα, ενώ μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο συστάθηκαν επίσης με αναγκαστικό νόμο και οι Νομοί Ημαθίας (1946) και Πιερίας (1949), παίρνοντας ο νομός την σημερινή του έκταση.

Γεωγραφία

Ο Νομός Θεσσαλονίκης βρίσκεται στην Κεντρική Μακεδονία και βρέχεται από τον Θερμαϊκό κόλπο στα δυτικά και τον Στρυμονικό κόλπο στα ανατολικά. Στο κεντρικό-βόρειο τμήμα του νομού υπάρχει η κοιλάδα της Μυγδονίας με τη Λίμνη Κορώνεια (ή Λίμνη Αγίου Βασιλείου ή Λίμνη Λαγκαδά) και λίγο ανατολικότερα τη Λίμνη Βόλβη που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη στην Ελλάδα.

Τα βουνά βρίσκονται στο κεντρικό και βόρειο τμήμα του νομού. Στα βουνά περιλαμβάνονται ο Χορτιάτης στα κεντροδυτικά του νομού, το Σιβρί και ο Βερτίσκος στα βόρεια, τα όρη Βόλβης, τμήμα από τα Κρούσσια και τμήμα από τα Κερδύλια στα βορειοανατολικά.

Γειτονικά είναι ο Νομός Ημαθίας στα νοτιοδυτικά, ο Νομός Πέλλας στα δυτικά, ο Νομός Κιλκίς στα βόρεια, ο Νομός Σερρών στα ανατολικά και ο Νομός Χαλκιδικής στα νότια.

Διοικητική διαίρεση

Η Μητροπολιτική Ενότητα Θεσσαλονίκης είναι μία από τις 7 περιφερειακές ενότητες στις οποίες διαιρείται η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.

Δήμοι της Μ.Ε. Θεσσαλονίκης

Από τις 1 Ιανουαρίου 2011 η Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης διαιρείται σε 14 Δήμους:

Α/Α	Δήμος	Έδρα	Δημοτικές ενότητες	Πληθυσμός
1	Δήμος Αμπελοκήπων – Μενεμένης	Αμπελόκηποι	Αμπελόκηποι, Μενεμένη	52.127
2	Δήμος Βόλβης	Σταυρός	Άγιος Γεώργιος, Απολλωνία, Αρέθουσα, Εγνατία, Μάδυτος, Ρεντίνα	23.478
3	Δήμος Δέλτα	Σίνδος	Αξιός, Εχέδωρος, Χαλάστρα	45.839
4	Δήμος Θερμαϊκού	Περαία	Επανομή, Θερμαϊκός, Μηχανιώνα	50.264
5	Δήμος Θέρμης	Θέρμη	Βασιλικά, Θέρμη, Μίκρα	53.201
6	Δήμος Θεσσαλονίκης	Θεσσαλονίκη	Θεσσαλονίκη, Τριανδρία	325.182
7	Δήμος Καλαμαριάς	Καλαμαριά	—	91.279
8	Δήμος Κορδελιού – Ευόσμου	Εύοσμος	Ελευθέριο – Κορδελιό, Εύοσμος	101.753
9	Δήμος Λαγκαδά	Λαγκαδάς	Άσσηρος, Βερτίσκος, Καλλίνδοια, Κορώνεια, Λαγκαδάς, Λαχανάς, Σοχός	41.103
10	Δήμος Νεάπολης – Συκεών	Συκιές	Άγιος Παύλος, Νεάπολη, Πεύκα, Συκιές	84.741
11	Δήμος Παύλου Μελά	Σταυρούπολη	Ευκαρπία, Πολίχνη, Σταυρούπολη	99.245
12	Δήμος Πυλαίας – Χορτιάτη	Πανόραμα	Πανόραμα, Πυλαία, Χορτιάτης	34.625
13	Δήμος Χαλκηδόνος	Κουφάλια	Άγιος Αθανάσιος, Κουφάλια, Χαλκηδόνα	33.673
14	Δήμος Ωραιοκάστρου	Ωραιόκαστρο	Καλλιθέα, Μυγδονία, Ωραιόκαστρο	38.317

Το Λάβαρο των Μακεδόνων στη Μάχη της Ρεντίνας το 1821.

Πολιτική ιστορία

Διοικητικά η Θεσσαλονίκη χωριζόταν μέχρι το 1997 σε 2 Επαρχίες:

Επαρχία	Έδρα
Θεσσαλονίκης	Θεσσαλονίκη
Λαγκαδά	Λαγκαδάς

Νομάρχες – Αντιπεριφερειάρχες

Κύριο λήμμα: Κατάλογος νομαρχών Θεσσαλονίκης

Αντιπεριφερειάρχες Θεσσαλονίκης

• 2011–2013: Απόστολος Τζιτζικώστας
• 2013–2014: Γιώργος Τσαμασλής
• 2014–2024: Βούλα Πατουλίδου
• 2024–Σήμερα: Κωνσταντίνος Γιουτίκας

Εκκλησιαστική διαίρεση

Στην Μητροπολιτική Ενότητα Θεσσαλονίκης εδρεύουν τέσσερεις Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδος:

Μητρόπολη	Έδρα
Θεσσαλονίκης	Θεσσαλονίκη
Λαγκαδά, Λητής & Ρεντίνης	Λαγκαδάς
Νεαπόλεως & Σταυρουπόλεως	Νεάπολη
Νέας Κρήνης & Καλαμαριάς	Καλαμαριά