margolari bizkaitarra From Wikipedia, the free encyclopedia
María Purificación Herrero Martínez de Nanclares (Bilbo, Bizkaia, 1942ko abenduaren 10a) Euskal Herriko artista margolari, eskultore eta grabatzailea da.[1] 1978an Bilboko Aste Nagusiaren ikurra den Mari Jaia sortu zuen.[2]
Mari Puri Herrero | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | María Purificación Herrero Martínez de Nanclares |
Jaiotza | Bilbo, 1942ko abenduaren 10a (81 urte) |
Herrialdea | Bizkaia, Euskal Herria |
Hezkuntza | |
Hizkuntzak | gaztelania |
Jarduerak | |
Jarduerak | margolaria, eskultorea eta Irarlea |
Lan nabarmenak | ikusi
|
Mari Puri Herrerok aita Bilbokoa eta ama Artziniegakoa zituen. Hiru anai-arreben artean erdikoa, Bilbon jaio zen, Moyua plazatik hurbil bizi zen. Hirian hazi bazen ere, herria hurbiletik bizi izan zuen, amama sarritan bisitatzen baitzuen Artziniegan, Udak Donostian igarotzen zituen familiarekin eta hamalau urte zituela Ascensio Martiarenarekin Donostian hasi eta gero, ikasketak Madrilen Arte Ederretako Akademian (1958tik 1961era), Arte Ederretako Zirkuluan eta Pradoko Museoan marrazketa eta pintura klaseak jaso zituen. Han egon zen bitartean linolioa eta akuafortea ere ikasi zituen Dimitri Papageorgiuren eta Enrique Ortizen tailerretan. Beka bati esker Amsterdamgo Rijksakademien grabatua ikasi (1966-1967) Norvegia eta Belgikara bidaiatu eta gero, Parisen bizi izan zen 1969tik 1971ra. Bilbon ezkondu eta ume bat izan zuen. Familiarekin bizitza Euskal Herria, Paris, Leioa eta Madril artean pasa du.[2][3][4][5]
Euskal artean hedatutako Eduardo Txillida, Jorge Oteiza, Rafael Ruiz Balerdi, Nestor Basterretxea eta abarren abstrakzioaren ondotik sortu zen Mari Puri Herreroren obra, baina beti errealismo magikoa hurbil izanda.[6] Margolaria da Herrero funtsean baina serigrafia edota xilografia bezalako arlo batzuetara ere hurbildu da. Arte figuratiboa landuz, bere pertsonaiek zertzelada umoristikoa eta errealismoa erakusten dute. Natura eta paisaiak ere gai nagusi bezala ageri dira bere margolanetan. Bere marrazkia eta kolorea apartak dira, konposizioa orekatua da eta irudimen handikoa. 1980 eta 1990eko hamarkadetan bakarkako zein taldekako erakusketak egin zituen grabatuaren alorrean gehienbat. Bere lanik ezagunena Marijaia da. Bilboko Aste Nagusiko jai-batzordeak eskatuta, 1978ko abuztuan sortu zuen eta bost egun behar izan zituen diseinatzeko. Bere obrek nazioarteko erakusketatan egon dira. Bilboko Arte Ederren Museoaren batzordekide izan zen artista, eta gainera, museo hori Herreroren askotariko lanen fondo baten jabe da.[3][4] 1982an Jose Julian Bakedanok egin zuen bere ordura arteko lan grafikoaren katalogazioa eta Bizkaiko Aurrezki Kutxak argitaratu zuen katalogoa.[7]
1978an sortu berria zen Bilboko Jai Batzordeak ikonoa sortzeko eskatu zion, orduan birjaioko ziren jaien pertsonaia izaera herrikoia izan zedin eskatu ere. Mari Puri Herrerok enkargua onartu eta Marijaia sortu zuen.
Itxura tradizionaleko emakume gisa diseinatu zuen, landa-eremuan erabilitako arropa koloretsuekin eta buruan zapia zuela. Aurpegi alaia du, irribarretsua, formak indartuekin, eta besoak goian ditu beti, dantzan eta festan gogotsu aritzeko keinua da hori.[8]
Arriaga antzokiko balkoian Marijaiaren presentziak hasiera ematen dio Aste Nagusiari, txupinerarekin eta pregoilariarekin batera, txupinaren jaurtiketan parte hartuz. Gero bederatzi egunez jaiaren eragilea da, bederatzi egun ematen baititu Bilbon dantzan. Bigarren igandea iristean, itsasadarraren ondoan su hartzeko gero, eta horrela astea amaitzeko. Hurrengo urtera arte.[8]
Mari Purik ekainaren bukaerara arte itxarongo du Marijaia birsortzeko zain, baina 2000. urteaz geroztik, artista honek Toño Valdiviejorekin batera sortzen du panpina. Pintura-irakasle eta erraldoi-buruhandien ohiko sortzaile da barakaldar hau. Lehenik, aurpegia eta gorputza kartoiz modelatzen dituzte; kartoia lehortu ondoren, espartzuzko ilea gehitzen diote eta, ondoren, Gorbeiako zelaietan bildutako belarrez betetzen dituzte besoak. Janztea besterik ez da geratzen. Gona zabala da, oso zabala dantzatzean hegaldi dotore eta erakargarria izan dezan. Zapiarekin apaindu eta lorea bularrean jarrita prest egongo da urteroko dantzari erraldoi abegikorra.[8]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.