Gregorio Balparda

Gregorio Balparda de las Herrerías (Portugalete, 1874ko urtarrilaren 17a - Bilbo, 1936ko abuztuaren 31a) euskal herritar politikari, abokatu eta historialaria izan zen^[1].

Gregorio Balparda
Irudi gehiago
Espainiako Diputatuen Kongresuko diputatua 1919ko ekainaren 18a - 1923ko irailaren 19a Barrutia: Balmaseda Bilboko alkatea 1905eko abenduaren 26a - 1907ko otsailaren 19a - Gregorio Ibarretxe →
Bizitza
Jaiotza	Portugalete, 1874ko urtarrilaren 17a
Herrialdea	Bizkaia, Euskal Herria
Heriotza	Cabo Quilates, 1936ko abuztuaren 31 (62 urte)
Heriotza modua	giza hilketa: bala zauria
Hezkuntza
Heziketa	Deustuko Unibertsitatea Salamancako Unibertsitatea
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, abokatua eta historialaria
Lantokia(k)	Madril
Ideologia eta sinesmenak
Alderdi politikoa	Liga de Acción Monárquica

Biografia

Aita Ricardo Balparda politikari foruzalea izan zuen. Deustuko Unibertsitatean , Salamancako Unibertsitatean eta Madrilen zuzenbidea ikasi ondoren, Bilbon bilakatu zen abokatu. Espainiako Gerra Zibila hasi zenean, José Echevarría Novoa gobernadore zibilak epaile izendatu zuen. Donostian matxinatu ziren Mario Muslera eta Joaquín Baselga teniente-jeneralak zigortzeko eskatu ziotenean, ukatu eta preso hartu zuten. Bonbardaketa baten ondoren, Cabo Quilates itsasontzian preso zegoela, milizianoek jipoitu eta fusilatu zuten^[2].

Ibilbide politikoa

Euskal abertzaletasunaren jaiotzaren eta lehen garaipenen lekuko, ideia horien etsaia izan zen bizitza guztian. Bere ideologia liberala izan zen. 1906an Errege Ordenaren bidez Bilboko alkate izendatu zuten. 1917. urte inguruan, Liga Monárquica de Vizcaya («La Piña») izenekoa sortu zen, eta Balparda horren buruzagietakoa izan zen, Luis Salazar eta Ramón Bergérekin batera. Liberalek eta industria burgesia handiak eutsita, talde honek abertzaleen aurkako eskuina biltzen zuen. 1919-1923 artean gorteetako diputatu izan zen Balmaseda aldetik. Espainiako Bigarren Errepublika garaiko autonomia estatutuen aurka altxatu zen. Sabinzaleen kontra jardutearren Bizkaiko historia ikertzeari ekin zion lehia handiz. Haren lanaren emaitza, Historia Crítica de Vizcaya y de sus fueros, hiru liburutan argitaratu zen (1923, 1933-34, 1945 bitan eta 1974an). Beste zenbait lan: El porvenir de la Villa, Plaza y Puerto de Bilbao y el Estatuto Vasco (1933), La Tercera República y la restauración del Estado Nacional (1935). 1924an Historia Crítica de Vizcaya y de sus fueros argitaratu zuen, non eusko abertzaletasuna borrokatzen zuen.

Lanak

Bere lanik aipatuenak:

• (Gaztelaniaz) Historia Crítica de Vizcaya y de sus Fueros. Tomo I. Madril. Artes de Ilustración. Provisiones, 12. 1924.
• (Gaztelaniaz) Historia Crítica de Vizcaya y de sus Fueros. Tomo II. Bilbo. Imprenta Mayli, Colón de Larreátegui, 19. 1933-34.
• (Gaztelaniaz) Historia Crítica de Vizcaya y de sus Fueros. Tomo último. Edición de la Junta de Cultura de la Excma. Diputación de Vizcaya. Madril. Imp. de S. Aguirre. Álvarez de Castro, 38. 1945. (Egilea hil eta bederatzi urte geroago argitaratua).