Belarús
país de Europa / From Wikipedia, the free encyclopedia
Belarús[1] (en belaruso: Беларусь, "Biełaruś", [bʲɛlaˈrusʲ] (AFI); en ruso: Белоруссия, "Belorussia"), oficialmente a República de Belarús[2], é un país sen saída ao mar de Europa Oriental. Limita ao norte con Letonia, ao norte e ao leste con Rusia, ao sur con Ucraína, ao leste con Polonia e ao leste e ao norte con Lituania. A súa capital é Minsk, e outras cidades de importancia son Brest, Hrodna, Homieĺ, Mahilioŭ e Viciebsk. Máis do 40% dos seus 207.600 km2 son bosques, e os sectores económicos de maior peso son as empresas de servizos e as empresas industriais.[3]
Рэспубліка Беларусь (be) Республика Беларусь (ru) Беларусь (be) | |||||
Himno | My Belarusy (24 de setembro de 1955) | ||||
---|---|---|---|---|---|
Nomeado en referencia a | Belaya Rus (pt) | ||||
Localización | |||||
| |||||
Capital | Minsk | ||||
Contén a división administrativa | |||||
Escindido de | Unión Soviética | ||||
Poboación | |||||
Poboación | 9.155.978 (2024) (44,11 hab./km²) | ||||
Lingua oficial | Lingua belarusa lingua rusa | ||||
Xeografía | |||||
Parte de | |||||
Superficie | 207.595 km² | ||||
Punto máis alto | Dzyarzhynskaya Hara (en) (345 m) | ||||
Punto máis baixo | Río Niemen (90 m) | ||||
Comparte fronteira con | |||||
Datos históricos | |||||
Precedido por | |||||
Cronoloxía | |||||
Día festivo | Dia da Vitória (pt) (9 de maio) Dia da Independência da Bielorrússia (pt) (3 de xullo) Aninovo (1 de xaneiro) Día da Muller Traballadora (8 de marzo) Día Internacional dos Traballadores (1 de maio) Nadal (25 de decembro, 7 de xaneiro) Radonitsa (pt) (7 de maio) Día da Gran revolución socialista de Outubro (7 de novembro) Pascua cristiá (22 de marzo) | ||||
Organización política | |||||
Forma de goberno | presidencialismo | ||||
• Presidente | Alexander Lukashenko (1994–) | ||||
Órgano executivo | Governo da Bielorrússia (pt) | ||||
• Primeiro ministro | Raman Galoŭčenka (2020–) | ||||
Órgano lexislativo | Assembleia Nacional da Bielorrússia (pt) , (Escano: 174) | ||||
Máxima autoridade xudicial | Supreme Court of Belarus (en) | ||||
Membro de | Tratado de ceos abertos Grupo de Fornecedores Nucleares (pt) Comunidade Econômica Eurasiática (pt) ../... 24+ | ||||
PIB nominal | 69.673.747.132 $ (2021) | ||||
Moeda | Rublo belaruso | ||||
Identificador descritivo | |||||
Fuso horario | |||||
Dominio de primeiro nivel | .by e .бел (pt) | ||||
Prefixo telefónico | +375 | ||||
Teléfono de emerxencia | 101, 102 e 103 | ||||
Código de país | BY | ||||
Páxina web | belarus.by |
Este artigo amosa letras cirílicas. Sen o soporte axeitado, o texto pode mostrar símbolos sen sentido, coma caixas, marcas e outros. |
Até o século XX, os belarusos careceron da oportunidade de crear unha identidade nacional distintiva porque durante a historia os territorios da actual Belarús pertenceron a varios países diferentes, incluíndo o Principado de Polotsk, o Gran Ducado de Lituania, a República das Dúas Nacións, o Imperio Ruso. Logo da revolución rusa de 1917, Belarús declarou a súa independencia como a República Nacional Belarusa (1918-19), e posteriormente pasou a ser unha república constituínte da Unión Soviética, a República Socialista Soviética de Belarús.
As fronteiras actuais do país teñen a súa orixe en 1939, coa incorporación á república de territorios até antón pertencentes á Segunda República Polaca logo da invasión soviética de Polonia, en virtude dos termos do Pacto Ribbentrop-Molotov entre a URSS e o Terceiro Reich Alemán.[4][5] A nación e o territorio quedaron devastados logo da segunda guerra mundial, onde Belarús perdeu a terceira parte da súa poboación e máis da metade dos seus recursos económicos.[6] A república foi rehabilitada nos anos posteriores á guerra.
O Parlamento da República declarou a soberanía de Belarús o 27 de xullo de 1990, e trala caída da Unión Soviética, Belarús declarouse independente o 25 de agosto de 1991. Aliaksandr Lukašenka é presidente do país desde 1994. Durante a súa presidencia, Lukašenka continuou con políticas da era soviética, como a propiedade estatal da economía, a pesar das obxeccións dos gobernos occidentais. Segundo algunhas organizacións, as eleccións non son limpas, e os opositores políticos sofren forte represión.[7][8][9] Desde 2000, Belarús e Rusia asinaron un tratado para unha maior cooperación.
A maioría dos 9,5 millóns de habitantes de Belarús moran nas áreas urbanas próximas a Minsk ou nas capitais das outras rexións.[10] Máis do 80% da poboación son nativos belarusos, o resto compóñena minorías de rusos, polacos e ucraínos. Desde un referendo en 1995, o país ten dúas linguas oficiais, o belaruso e o ruso. A Constitución de Belarús non declara unha relixión oficial, aínda que a principal relixión no país é o cristianismo ortodoxo, mentres que a segunda máis popular, o catolicismo, ten un seguimento moito menor en comparación.
É un estado completamente chan (non supera os 300 m sobre o nivel do mar), dividido en tres zonas xeográficas ben diferenciadas: a do norte, poboada de lagos; a meseta boscosa central; e a parte sur, moi pantanosa e deshabitada, chamada pantanos de Prypett.