A Lama

A Lama é un concello da provincia de Pontevedra, pertencente á comarca de Pontevedra. Segundo o IGE en 2016 tiña 2587 habitantes. Padrón municipal de 2003: 2957 habitantes. O seu xentilicio (véxase no Galizionario) é lamense.

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: A Lama.

A Lama

Localización
42°23′49″N 8°26′32″O
Estado	España
Comunidade autónoma	Galicia
Provincia	provincia de Pontevedra
Capital	A Pedreira
Parroquia civil	10
Poboación
Poboación	2.515 (2024) (22,5 hab./km²)
Xentilicio	Lamense
Xeografía
Parte de	Mancomunidade Terras de Pontevedra Comarca de Pontevedra
Superficie	111,8 km²
Altitude	478 m
Comparte fronteira con	Forcarei Fornelos de Montes Ponte Caldelas Avión Beariz Cotobade
Organización política
• Alcalde da Lama	Jorge Canda Martínez
Eleccións municipais na Lama
Identificador descritivo
Código postal	36830
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	36025
Sitio web	concellodalama.weebly.com

Toponimia

O orónimo provén do latín lama, e indica un lugar con lama ou lodo.^[1]

Xeografía

O concello, de 117,76 km², está situado na serra do Suído, no leste da provincia de Pontevedra, a uns 25 km da capital provincial. Limita ao norte con Beariz (provincia de Ourense), Forcarei e Cerdedo-Cotobade, ao sur con Fornelos de Montes, ao leste con Avión e con Beariz (ambos os dous na provincia de Ourense) e ao oeste con Ponte Caldelas e con Cerdedo-Cotobade.

Na súa extensión tópanse os seguintes montes de máis de 1000 metros:

Monte	Parroquia	Altitude
O Coto da Puza	Xesta	1035 m
A Portela dos Xarotos	Xesta	1025 m
A Pedra da Letra	Xesta	1019 m
O Coto dos Pusallos	Xesta	1007 m
O Foxo do Lobo	Xesta	1001 m
O Seixo	A Barcia do Seixo	1000 m

Outras elevacións importantes son Santa Mariña (993 metros) ou o Cando (968 metros).

Comunicacións

A principal vía de comunicación é a PO-255 (que comunica con Ponte Caldelas e que permite chegar a Pontevedra e a PO-235 que une o concello con Carballedo, capital do municipio de Cerdedo-Cotobade.

Demografía

Segundo o INE no 2015 vivían 2670 persoas no municipio, o que supón unha caída de case o 10% respecto ao 2010, cando tiña 2966 habitantes.

Censo total	2670 (2015)
Menores de 15 anos	235 (8,8 %)
Entre 15 e 64 anos	1541 (57,72 %)
Maiores de 65 anos	894 (33,48 %)

Evolución da poboación da Lama   Fontes: INE e IGE.
1900	1930	1950	1981	2004	2009	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023
5305	4941	4863	3040	2905	2966	2976	2918	2862	2763	2670	2587	2478	2430	2445	2397	2410
(Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.)

A pirámide de poboación é a propia dun concello rural galego, que reflicte unha poboación avellentada e minguante. En 1995 vivían na Lama 3.517 persoas. Durante a década dos 2000, as campañas municipais para atraer residentes conseguiron manter o censo estable por volta dos 3.000 veciños. Desde 2011 a poboación acusa un forte descenso.

Evolución da poboación do concello dende o ano 2000:

Ano	Poboación (hab.)
2000	3047
2002	2882
2004	2905
2006	3022
2008	3014
2010	2966
2011	2976
2019	2445

A poboación do municipio está bastante diseminada nas 10 parroquias do concello. Mais a parroquia capital é con diferenza a máis poboada.

Porcentaxe de poboación que vive en cada parroquia (INE 2010):

Parroquia	Poboación	Porcentaxe
A Barcia do Seixo	239	9,77%
A Lama	599	24,50%
Antas	213	8,71
Covelo	220	9,00%
Escuadra	169	5,91%
Gaxate	156	6,38%
Seixido	282	11,53%
Verducido	184	7,52%
Xende	95	3,88%
Xesta	288	11,78%

Historia

Consérvanse restos arqueolóxicos das culturas megalíticas, como as mámoas de Portela da Cruz, O Seixo, O Suído, e Antas. Da idade de bronce atopouse na Lama unha espada de tipo argárico de hai 3500 anos, e en Verducido e no castro de Gaxate varias machadas de bronce. Desta idade son os gravados rupestres en Chan do Campo, Outeiro Seixiño, Val do Gato, e Laxa das Puzas (Verducido). Hai tres castros identificados: o monte do Castro en Gaxate, o monte do Castro na Lama, e o castro de Xende.

Na época medieval a zona norte foi colonizada polos monxes do mosteiro da Armenteira a partir do século XV, e o resto pertencía aos señores de Soutomaior, que contaban cunha fortaleza en Fornelos.

Nos séculos XVII e XVIII aumentou a poboación e a gandería pola introdución do millo, e a pataca procedentes de América. Coas mudanzas que implicaron na agricultura, comezou a desaparecer a emigración a Castela dos temporeiros para a sega do trigo en verán, e aumenta a construción de camiños, igrexas, pazos e pontes. Desta época son as pontes de Verducido sobre o río Parada, a do antigo camiño de Ribadavia a Pontevedra e o de Liñares.

A emigración a América dos séculos XIX e XX fixo posible a compra das terras aos nobres e a construción de edificacións educativas e centros de beneficencia.

En 1998 inaugurouse o centro penitenciario da Lama.

Turismo

A Lama conta coa ruta homologada de sendeirismo PR-G 135 "Roteiro da Escuadra".

É unha ruta sendeirista lineal de 7 km, entre o Peso (A Escuadra) e a área recreativa de Santa Mariña, na Serra do Cando.

Na Serra do Suído atópanse os singulares chozos.

Patrimonio

• Casa de Honorata
• Casa indiana de Gaxate
• Casa O Meu Repouso
• Casa Suárez
• Cruceiro de ánimas de Bazocas
• Fervenza A Feixa
• Fervenza da Fírveda
• Fervenzas de Abelaído

Galería de imaxes

Artigo principal: Galería de imaxes da Lama.

• 
  Ponte romana de Liñares.
• 
  Ponte Verdugo.

Parroquias

Galicia | Provincia de Pontevedra | Parroquias da Lama
Antas (Santiago) | A Barcia do Seixo (Santa Ana) | Covelo (San Sebastián) | Escuadra (San Lourenzo) | Gaxate (San Pedro) | A Lama (San Salvador) | Seixido (San Bartolomeu) | Verducido (San Martiño) | Xende (San Paulo) | Xesta (San Bartolomeu)

Lugares da Lama

Para unha lista completa de todos os lugares do concello da Lama vexa: Lugares da Lama.