Década de 2000

O decenio dos 2000, os anos 2000 ou década dos 2000, comprende o período de tempo que vai dende o 1 de xaneiro de 2000 (aínda que o 2000 é aínda parte do século XX) até o 31 de decembro de 2009. A década foi declarada Decenio Internacional dunha cultura de paz e non violencia para os nenos do mundo pola ONU.

Segundo milenio

Século XX

1990   2000   2010

2000  · 2001  · 2002  · 2003  · 2004 2005  · 2006  · 2007  · 2008  · 2009

O decenio dos anos 2000 estivo marcado pola guerra contra o terrorismo declarada polos Estados Unidos (baixo o mandato de George W. Bush) tras os atentados terroristas do 11 de setembro de 2001 contra as Torres Xemelgas de Nova York e O Pentágono. Nese contexto tiveron lugar os conflitos bélicos en Afganistán (2001-2021) e Iraq (dende 2003) que provocaron, respectivamente, o derrocamento do réxime talibán e o de Saddam Husayn. Aínda que o terrorismo da Al-Qaida seguiu golpeando e provocando máis mortes en Bali (2002), Madrid (2004), Londres (2005), Bombai (2006) e multitude de atentados en Iraq e Afganistán.

Tamén foi a década do auxe da China como potencia mundial (en 2001 ingresou na OMC e en 2010 converteuse na segunda potencia económica mundial) e o ascenso económico da India e o Brasil, convertidos en polos de referencia a nivel mundial (os coñecidos como "países emerxentes"). Estados Unidos seguirá sendo a principal superpotencia mundial pero non terá o poder que ostentaba a anterior década, iniciándose o proceso cara a un mundo multipolar.

A década tamén trouxo a primeira presidencia dun afroamericano (Barack Obama) nos Estados Unidos ou a maior ampliación da historia da Unión Europea (1 de maio de 2004), coa incorporación de dez novos países na súa maioría procedentes do Leste de Europa (antigo bloque socialista). Tamén, cabe engadir que se produciu o primeiro Conclave do III Milenio (en 2005) que elixiu como papa a Bieito XVI, tras o falecemento de Xoán Paulo II.

En América Latina coa chegada ao poder en Venezuela de Hugo Chávez xorde o socialismo do século XXI. A feroz retórica antiglobalización e o seu achegamento á clase obreira lograron que o movemento se estendese en toda a rexión. A Marea rosa foi conformada por gobernos como o de Lula da Silva (Brasil), Néstor Kirchner (Arxentina), Evo Morales (Bolivia) ou Rafael Correa (Ecuador). Tamén supuxo a creación da Unión de Nacións Suramericanas (UNASUR) ou o movemento contra a área de Libre Comercio das Américas (Non ao ALCA). No Perú, o mandatario Alberto Fujimori viuse obrigado a renunciar ao cargo tras 10 anos de goberno.

Coa independencia de Montenegro e, parcialmente recoñecida, a de Kosovo, finalizou a dinámica da disolución de Iugoslavia iniciada na década anterior dos 90. Tamén Timor Oriental independizouse definitivamente de Indonesia en 2002.

Foron tamén anos de logros científicos en campos como a xenética (secuenciación do xenoma humano) ou a astronáutica (o final da MIR e a posta en marcha o mesmo ano da EEI). Por desgraza, no ano 2004 produciuse unha das maiores traxedias naturais da historia, o tsunami que arrasou o Sueste Asiático e que provocou a morte a máis de 240 000 persoas.

No punto de vista social foi tamén a década na que a implantación masiva de internet e os teléfonos móbiles cambianron as relacións sociais para sempre. Apareceron empresas punteiras no sector tecnolóxico que inflúen decisivamente en todo o mundo como Apple, Google entre outras. As chamadas "redes sociais" inician o seu "auxe" a finais da década, modificando ao longo da década seguinte de forma vertixinosa as formas e as relacións sociais en todo o planeta.

Os derradeiros anos da década estiveron profundamente marcados polo inicio da crise financeira e bolsista mundial iniciada nos EE. UU. en 2008 e ocasionada polas denominadas hipotecas subprime. Dita crise acabou afectando o tecido económico mundial e converténdose no acontecemento máis importante do último terzo da década e que condicionará a década seguinte.

2000

Artigo principal: 2000.

• 1 de xaneiro: multitudinarias celebracións na Porta de Branderburgo (Berlín), Torre Eiffel e a Praia de Copacabana (Río de Xaneiro) entre outras, para celebra-lo ano novo.
• 27 de agosto: accidente ferroviario preto da estación de Barra de Miño (Coles). Un turismo foi arrollado por un tren nun paso a nivel sen barreiras, con catro persoas mortas e unha ferida de gravidade^[1].
• 24 de novembro: declárase oficialmente en Galicia a Enfermidade das vacas tolas trala morte dunha vaca en Carballedo (Lugo) o 25 de outubro. Foi o primeiro caso da enfermidade en España.

• Pecha o Centro de Instrucións de Marineria da Armada (CIM) en Ferrol
• O Deportivo da Coruña gaña a Liga española de fútbol
• Xogos Olímpicos de Sidney 2000.

2001

Artigo principal: 2001.

• 1 de xaneiro - Comeza o novo milenio, mais as celebracións non son tan importantes como no ano precedente, de maior relevancia.
• 13 de xaneiro - Un terremoto de magnitude 7.6 sacode O Salvador e causa 800 mortos.
• 15 de xaneiro - Lanzamento da Wikipedia.

Retrato oficial de George W. Bush

• 20 de xaneiro - George W. Bush toma posesión como presidente dos Estados Unidos de América
• 26 de xaneiro - Un terremoto sacode Gujarat, na India, e causa 12 000 mortos.
• 15 de febreiro - Tropas rusas comezan a retirada da Chechenia.

Ariel Sharon, gañador das eleccións xerais en Israel.

• 6 de febreiro - Ariel Sharon, líder do Likud, gaña as eleccións en Israel.
• 23 de marzo - A estación espacial Mir reentra a atmosfera preto de Nadi, en Fiji e cae no océano Pacífico.
• 24 de marzo - A Apple Computer lanza o Mac OS X.
• 1 de abril
  • Slobodan Milošević, anterior presidente da República Federal de Iugoslavia, entrégase á policía para ser xulgado por crimes de guerra.
  • Nos Países Baixos apróbase o matrimonio entre persoas do mesmo sexo, a primeira vez en todo o mundo desde o reinado de Nerón.
• 28 de abril - O primeiro turista espacial, o americano Dennis Tito parte desde o cosmódromo de Baikonur na Soiuz TM-32. Retorna o 6 de maio.
• 13 de maio - Silvio Berlusconi gaña as eleccións xerais en Italia.
• 7 de xuño - O Partido Laborista de Tony Blair gaña as eleccións xerais no Reino Unido.-
• 20 de xuño - Pervez Musharraf convértese en Presidente de Paquistán ao dimitir Muhammad Rafiq Tarar.
• 17 de xullo - Inaugúrase a réplica da Cova de Altamira.
• 9 de setembro - Un terrorista suicida asasina Ahmed Shah Massoud, comandante militar da Alianza do Norte.

As Torres Xemelgas após os dous impactos.

• 11 de setembro - Atentados terroristas con avións contra as Torres Xemelgas en Nova York, o Pentágono en Arlington, Virxinia e en Shanksville, Pensilvania. Morren case 3.000 persoas.
• 18 de setembro - Comeza unha serie de ataques contra medios de comunicación norteamericanos e políticos demócratas mediante cartas envelenadas con carbuncho.
• 2 de outubro - Swissair declárase en bancarrota.
• 7 de outubro - Os Estados Unidos invaden Afganistán con cooperación por parte do Reino Unido.
• 23 de outubro - Apple Computer lanza o iPod.
• 25 de outubro - A Microsoft lanza o Windows XP
• 12 de novembro - A aeroliña belga SABENA declara a bancarrota.
• 10 de novembro - A República Popular da China entra na Organización Mundial do Comercio após 15 anos de negociacións.
• 2 de decembro - A compañía eléctrica Enron declara a bancarrota, a maior na historia dos Estados Unidos.
• 13 de decembro - Ataque terrorista contra o Parlamento Indio, que pon á India e Paquistán ao bordo da guerra.
• A India convértese no segundo país en superar os mil millóns de habitantes. O primeiro fora China en 1979.

2002

Artigo principal: 2002.

• 1 de xaneiro - Entra en circulación o euro como moeda única para 12 Estados da Unión Europea.
• 16 de xaneiro - O Consello de Seguridade das Nacións Unidas establece un embargo de armas e conxela os fondos de Osama bin Laden, Al Qaida e os talibán.
• 12 de febreiro - Entra en vigor o Protocolo Facultativo á Convención sobre os Dereitos do Neno, impulsado pola ONU, que eleva a idade mínima de recrutamento e participación en hostilidades de 15 a 18 anos.
• 3 de febreiro - Eleccións presidenciais en Costa Rica.
• 22 de febreiro - O político e líder rebelde Jonas Savimbi morre nunha emboscada militar.
• 23 de febreiro - En Colombia as FARC secuestran a Íngrid Betancourt mentres fai campaña electoral para a presidencia do país.
• 28 de febreiro - As moedas substituídas polo euro deixan de ter valor legal na Unión Europea.
• 12 de abril - Golpe de estado contra Hugo Chávez en Venezuela

Mark Shuttleworth na Estación Espacial Internacional.

• 25 de abril - Mark Shuttleworth, segundo turista espacial, parte do cosmódromo de Baikonur. Foi tamén o primeiro africano.
• 30 de abril - Nun referendo, Pervez Musharraf logra continuar como presidente do Paquistán durante cinco anos máis.
• 4 de maio - Lanzamento do satélite artificial estadounidense Aqua.
• 12 de maio - Jimmy Carter inicia unha visita de cinco días a Cuba, o primeiro presidente dos Estados Unidos (aínda que xa fóra do posto) en facelo despois da Revolución cubana.

Timor-Leste

• 20 de maio - Timor-Leste tórnase un estado independente.
• 26 de maio - A sonda espacial Mars Odyssey atopa evidencia da existencia de depósitos de xeo en Marte
• agosto - Europa Central vese afectada por inundacións.
• 19 de agosto - Abu Nidal, terrorista internacional, é atopado morto por bala en Bagdad.
• 10 de setembro - Suíza, país coñecido pola súa neutralidade, entra nas Nacións Unidas.
• 12 de setembro - George W. Bush esixe que as Nacións Unidas se enfronten a Iraq, a quen acusa de patrocinar o terrorismo internacional, ou que se lle permita a el actuar.
• 2 de outubro - O Congreso dos Estados Unidos autoriza ao presidente dos Estados Unidos a utilizar a forza contra Iraq.
• 12 de outubro - Atentados terroristas en dúas discotecas en Kuta, Balí, que causan 202 mortes e danos a máis de 300 persoas.
• 16 de outubro - George W. Bush asina a Resolución de Guerra contra Iraq.
• 27 de outubro - Luiz Inácio Lula da Silva, do Partido dos Trabalhadores é elixido presidente do Brasil por maioría absoluta.
• 13 de novembro - Accidente do petroleiro Prestige ante as costas galegas. Afunde o día 19 ocasionando unha enorme marea negra.
• 25 de novembro - Saparmurat Niyazov, presidente de Turkmenistán sofre un intento de asasinato.
• 1 de decembro - Unhas 200 000 persoas maniféstanse en Santiago de Compostela, convocadas polo movemento Nunca Máis, para esixir dignidade e dimisións pola incompetencia dos gobernos galego e español na catástrofe do Prestige.
• 27 de decembro - A sede do goberno pro-moscovita de Chechenia é destruída nun ataque suicida.

2003

Artigo principal: 2003.

• No 2003 diagnosticáronse os primeiros casos de gripe aviaria H5N1 detectados en humanos na China e Corea dende 1997.
• 1 de xaneiro: no Brasil, Luiz Inácio Lula da Silva convértese no 36.º presidente dese país para o período 2003 - 2006.
• 25 de xaneiro - Un grupo internacional de voluntarios parte de Londres cara Bagdad para actuaren como escudos humanos voluntarios coa esperanza de evitar a invasión dos Estados Unidos.
• 1 de febreiro - A lanzadeira espacial Columbia estoura sobre Texas, matando os seus sete tripulantes.
• 15 de febreiro - Manifestacións contra a Segunda Guerra de Iraq: entre 6 e 11 millóns de persoas en 600 cidades.
• 1 de marzo - As autoridades de Paquistán capturan Kahlid Shaikh Mohammed, o suposto cerebro dos atentados do 11 de setembro de 2001.
• 6 de marzo - A Asemblea Nacional de Cuba reelixe o líder Fidel Castro para outro mandato de cinco anos á fronte da presidencia.
• 8 de marzo - Nace a Galipedia, a versión en galego da Wikipedia.
• 11 de marzo - Constitución do Tribunal Penal Internacional.
• 12 de marzo
  • Zoran Ðindic, presidente de Serbia, é asasinado en Belgrado.
  • A Organización Mundial da Saúde lanza unha aberta global contra a SARS.
• 19 de marzo - Ataque a Iraq ("Segunda Guerra do Golfo" ou "Guerra de Iraq") por parte dunha coalición encabezada polos Estados Unidos e o Reino Unido e na que participan entre outros: Polonia, Italia, Ucraína, España, algúns países centroamericanos, Australia, o Xapón etc.
• 29 de marzo - Carlo Urbani, o doutor da Organización Mundial da Saúde que identificou a SARS, morre da enfermidade.
• 2 de abril - O Exército israelí reocupa o campo de refuxiados de Tulkarem e detén a un millar de palestinos.
• 4 de abril - As tropas norteamericanas deteñen a Muhammad Hamza al Zubaydi, primeiro ministro de Iraq entre 1991 e 1993.
• 9 de abril - Iraq: as forzas dos Estados Unidos conquistan Bagdad. O réxime de Saddam Husayn derrúbase.
• 14 de abril - Remata o Proxecto Xenoma Humano coa identificación do 99% do xenoma humano cunha precisión do 99,99%.
• 1 de maio - George W. Bush aterra no portaavións USS Abraham Lincoln e anuncia o final das operacións principais da Segunda Guerra do Golfo.
• 16 de maio - Nun atentado terrorista en Casablanca morren 33 persoas e máis de 100 resultan feridas.
• 14 de xullo - Robert Novak, columnista do The Washington Post publica o nome de Valerie Plame, destruíndo a súa tapadeira como axente da CIA. Prodúcese un escándalo pola filtración.
• 17 de xullo - David Kelly, antigo inspector da ONU e especialista en armas bacteriolóxicas do ministerio británico de defensa, é atopado morto após unha conversa entre a BBC e o goberno.
• agosto - Unha onda de calor en Europa provoca a morte de máis de 15 000 persoas en Francia, a maioría delas anciáns que vivían sós.
• 1 de agosto - Un terrorista suicida mata a 50 persoas, entre as que se incluían soldados rusos feridos, nun hospital en Chechenia.
• 11 de agosto - A OTAN asume o comando da forza de pacificación en Afganistán, no que constitúe a súa primeira operación importante fóra de Europa nos seus 54 anos de existencia.
• 25 de agosto - Lanzamento do telescopio espacial infravermello.
• 28 de agosto - Marte pasa á menor distancia da Terra desde hai 60 000 anos: 55 758 006 km.
• 3 de setembro - Gilberto Gil recibe o Grammy Latino como Personalidade do Ano.
• 10 de setembro - Estonia aproba en referendo unirse á Unión Europea.
• 14 de setembro - Suecia convértese no segundo país que rexeita en referendo a adopción do euro (Dinamarca fixóo en 2000).
• 20 de setembro - Letonia aproba en referendo a súa adhesión á Unión Europea.
• 15 de outubro - China lanza Shenzhou 5, a súa primeira misión espacial tripulada.
• 30 de outubro - A ONU retira a todo o seu persoal estranxeiro de Bagdad.
• 31 de outubro - O primeiro ministro de Malaisia, Mahathir bin Mohamad, retírase oficialmente, rematando o seu mandato de 22 anos. A el é acreditado o liderado da economía de Malaisia ​​a grandes alturas.
• 14 de novembro - Descóbrese un novo planeta no Sistema Solar, 90377 Sedna.
• 20 de novembro - Detención de Michael Jackson en California baixo a acusación de conduta irregular con menores. Un tribunal absolveuno en 2005 por inconsistencia dos feitos.
• 1 de decembro - No Reino Unido prohíbese conducir e empregar o teléfono móbil a un tempo.

Saddam Hussein após a súa captura

• 12 de decembro - As tropas norteamericanas capturan Saddam Hussein en Tikrit.
• Primeiro mapa detallado da radiación de fondo, apartir dos datos do WMAP, o que constitúe o "eco" do big-bang.
• Constitución dos primeiros condensados de Bose-Einsein
• Confírmase de que os materiais con índice de refracción negativo -creados artificialmente- non violan as leis da Física.
• Manexo de qbits en dispositivos de estado sólido.
• Láser dun só átomo en Caltech.
• Xeración de corrente eléctrica por paso de auga por microcanais.
• Transmutación de radioisótopos con láser.

2004

Artigo principal: 2004.

• 3 de xaneiro: o voo 604, un Boeing 737 das Flash Airlines exipcias, estrélase no mar Vermello e morren os 148 pasaxeiros e tripulantes.
• 3 de xaneiro: a Sonda Spirit da NASA aterra satisfactoriamente na superficie de Marte.
• 17 de xaneiro: Josu Jon Imaz substitúe a Xabier Arzalluz como presidente do Euzkadi Buru Batzar (órgano executivo do PNV).
• 29 de febreiro: Jean Bertrand Aristide deixa o poder en Haití.
• 11 de marzo: 191 persoas mortas nun atentado de Al Quaeda en Madrid.
• 14 de marzo: eleccións ao parlamento español co resultado da vitoria de José Luis Rodríguez Zapatero. Durante os tres días previos produciuse un intenso debate social e diversas manifestacións.
• 29 de marzo: Estonia pasa a formar parte da OTAN.
• 1 de maio: a Unión Europea incorpora 10 novos países: Chequia, Chipre, Eslovaquia, Eslovenia, Estonia, Hungría, Letonia, Lituania, Malta, Polonia.
• 27 de outubro: dáse por rematada a limpeza do fuel que quedaba no Prestige e o barco Polar Prince abandona definitivamente a zona do afundimento. A operación custou 100 millóns de euros^[2].
• 26 de decembro, no noroeste da illa de Sumatra prodúcese un terremoto submarino, dunha magnitude estimada de 9.0, que provocou un tsunami que devastou as costas de Indonesia, Sri Lanka, o sur da India, Tailandia e outros países, causando a morte de entre 240 000 e 300 000 persoas.
• O Camiño de Santiago recibe o Premio Príncipe de Asturias da Concordia, como lugar de peregrinación e encontro entre persoas e pobos.
• Celebración do Foro Social Mundial en Bombai.
• A finais de ano 9 países informaron de focos de gripe aviaria H5N1 (8 en aves domésticas): Camboxa, a China, Corea, Indonesia, Laos, Malaisia, Tailandia, Vietnam e o Xapón.

2005

Artigo principal: 2005.

• Cuarto centenario da publicación do libro El ingenioso hidalgo Don Quijote de la Mancha.
• 7 de xuño - atentado contra o metro e dous autobuses en Londres: máis de 50 mortos e 700 feridos.
• 19 de xuño - nas eleccións ao Parlamento de Galicia, o PP perde a maioría absoluta
• Xuño - Rusia é o primeiro país europeo que informa dun foco de gripe aviaria H5N1. Outros países europeos nos que aparece a pandemia neste ano foron Croacia e Romanía (en outubro), e Turquía e Ucraína (decembro). En todo o mundo, a gripe aviar afectou xa a 17 países (13 en aves domésticas).
• 10 de setembro - Descuberto Disnomia, o satélite natural de Eris.

2006

Artigo principal: 2006.

• 1 de xaneiro: entra en vigor en España a prohibición de fumar en lugares públicos.

Rusia corta a subministración de gas natural a Ucraína por unha disputa no prezo.

• 22 de xaneiro: Evo Morales, líder indíxena, asume a presidencia de Bolivia.
• 21 de febreiro: Lanzamento do observatorio espacial Akari.
• 22 de marzo: En España ETA anuncia un alto ao fogo permanente.
• Xullo: España informa do primeiro foco de gripe aviaria, en aves silvestres. Ó longo deste ano a pandemia esténdese por case toda Europa: en febreiro, Alemaña, Austria, Bosnia e Hercegovina, Eslovenia, Eslovaquia, Francia, Grecia, Hungría, Italia e Suíza. En marzo: Albania, Dinamarca, Xeorxia, Polonia, República Checa, Serbia e Montenegro e Suecia. En abril de 2006, no Reino Unido. En resumo, a fin de 2006, a gripe aviar afecta xa a 56 países (38 en aves domésticas).
• Agosto: Prodúcense numerosos incendios forestais en Galiza, que destrúen o 30% do arborado de máis de 7 m de altura.
• 10 de agosto, a policía británica detén a dúas ducias de supostos terroristas islamitas e extrémanse as medidas de seguranza nos aeroportos.
• 24 de agosto, Plutón deixa de ser considerado un planeta, para ser un planeta anano.
• 1 de novembro, eleccións autonómicas de Cataluña
• As cinzas de Anxo Romero Loxo (compositor da música de A Rianxeira) son trasladadas dende Buenos Aires ata Rianxo onde descansan no cemiterio parroquial de Pedra Vixía
• 27 de decembro: Lanzamento do observatorio espacial europeo COROT.

Xaneiro

• 1 de xaneiro
  • Comeza a Presidencia alemá do Consello da Unión Europea 2007.
  • O gaélico convértese en lingua oficial de traballo da Unión Europea.
  • Eslovenia adopta o Euro como a súa moeda oficial, deixando de usar o Tolar.
  • Ampliación da Unión Europea coa incorporación de Bulgaria e Romanía.
  • O Acordo de Schengen entra en vixencia nos países da ampliación da Unión Europea do 1 de maio de 2004.
  • Comezan a súa xestión alcaldes, presidentes rexionais e representantes no parlamento andino escollidos nas eleccións municipais realizadas o 18 de novembro de 2006 no Perú.
  • Toman posesión os cargos escollidos nas eleccións xerais do Brasil de 2006.
• 2 de xaneiro - Na rexión de Tarapacá, ó norte de Chile, independizaranse as provincias de Arica e Parinacota, creando así a rexión de Arica-Paricanota, da cal será capital a cidade de Arica.
• 10 de xaneiro - Toma de posesión do novo presidente de Nicaragua, o candidato da Fronte Sandinista de Liberación Nacional (FSLN), Daniel Ortega.
• 15 de xaneiro - Toma de posesión do novo presidente Ecuatoriano, Rafael Correa.

Xaneiro

• 1 de xaneiro
  • Eslovenia será o primeiro dos novos estados membros en presidir a Unión Europea^[6].
  • Introdución do Bolívar Fuerte (Bs.F.) como nova moeda de curso legal en Venezuela.
  • A parte grecochipriota da illa de Chipre, as bases británicas de Acrotiri e Dhekelia establecidas en dita illa, e Malta, adoptan o euro como moeda oficial^[7][8].
  • Toma de posesión dos cargos electos nas eleccións rexionais de Colombia de 2007.
• 14 de xaneiro: toma de posesión dos diputados electos nas eleccións ao Congreso da República de Guatemala, así como do novo presidente.
• 23 a 27 de xaneiro: Foro Económico Mundial, en Davos.
• 30 de xaneiro: posible impacto de asteroide contra o planeta Marte, segundo a NASA^[9].

Xaneiro

• 20 de xaneiro - Estados Unidos: George W. Bush entregou o mando ao 44° Presidente dos Estados Unidos, Barack Obama.
• 26 de xaneiro - Eclipse solar anular.